Conferencia de Presidentes.- Rueda critica a Sánchez pola súa "escasa vontade" de acordos máis aló da quita de débeda

O xefe do Executivo galego, Alfonso Rueda, criticou que a condonación da débeda ás comunidades sexa "o único compromiso" ao que está disposto o presidente do Goberno, Pedro Sánchez, ante a "escasa vontade" de chegar a acordos. "Hoxe viuse claramente que é o único compromiso que está disposto a aceptar de forma multilateral con todos: falar de condonación", dixo Rueda, que criticou que Sánchez se opoña a "falar dos principal, que é o novo modelo de financiamento", sen "bilateralidades".

O presidente galego pronunciouse deste xeito na súa comparecencia tras a reunión da Conferencia de Presidentes celebrada este venres en Santander, unha cita tras a que lamentou que non se puido chegar a acordos. "Pero teño claro que cando se quere chegar a acordos, as cousas fanse doutra maneira", dixo o presidente galego, que criticou que non se pecharon textos de acordo previos en reunións preparatorias. "O presidente do Goberno enunciou, porque nin sequera os formulou de maneira detallada, unha serie de propostas de acordo in voce, e así entenderán todos vostedes que neste formato é imposible chegar a ningún acordo", sostivo Rueda.

Rueda, que lembrou que algunhas comunidades mesmo tiveron que "chegar a accións ante os tribunais para conseguir que se cumprise algo que está previsto na normativa", como é a celebración deste encontro cando así o solicita un número determinado de presidentes, lamentou que non se chegase a acordos pola falta de preparación previa. O titular da Xunta sostivo que había "algunha proposta" que a el lle gustaría acordar se fose "previamente debatida en sesións anteriores", sobre todo en asuntos relacionados coa axuda ás comunidades autónomas, especialmente a Valenciana, afectadas pola DANA.

"Ningún ministerio se puxo en contacto coa Xunta para empezar a tratar estes temas", afirmou o presidente, que asegurou ter a "impresión" polo "formato e pola dinámica" que este encontro foi "unha reprodución en canto a eficacia das reunións bilaterais". Neste sentido, censurou que a vontade do Goberno "fose moi escasa" ante as peticións "moi maioritarias das comunidades autónomas" e "non só as gobernadas polo PP". "Queda esperar a que polo menos o aí falado teña despois un desenvolvemento noutros foros e nas conferencias sectoriais", afirmou para asegurar que o resultado deste venres non lle "convida" a "ser moi optimista".

FINANCIAMENTO

En materia de financiamento, o titular do Executivo galego censurou que Sánchez anunciase a convocatoria do Consello de Política Fiscal e Financeira (CPFF) só para abordar a condonación da débeda ás comunidades autónomas. "Desde logo eu expreseille, e non fun o único, que o CPFF debe ser convocado sen ningunha dúbida de forma urxente, pero para abordar o modelo de financiamento", afirmou o presidente galego, que asegurou que "todo o demais, respecto da urxencia, é secundario". Rueda argumentou que hai "un consenso xeral" de que a negociación do novo modelo de financiamento "é urxente" tendo en conta que as comunidades autónomas están financiadas "dun modo moi deficitario" con respecto á última vez que se acordou o sistema.

"Cada unha polas súas razóns, pero desde logo ningunha comunidade autónoma ten un financiamento adecuado e suficiente", indicou. "Isto que debe abordarse canto antes, o presidente do Goberno deixouno sen resposta", lamentou para asegurar que para Galicia que só se contemple abordar a condonación da débeda é "absolutamente insuficiente" e "non prioritario" fronte ao "inaprazable xa que é reunirse para falar do principal". Por último, en relación a quítaa, Rueda asegurou que o presidente o que fixo foi "confirmar as razóns e os temores polos que Galicia se opón" á proposta. "Hai algunhas comunidades autónomas, especialmente unha, moi necesitada nestes momentos porque ten unha elevadísima inflación e, por tanto, necesita esa condonación", dixo para asegurar que "a situación de Galicia non é esa".

REXEITAMENTO Á BILATERALIDADE

Ademais, sobre a vontade de Sánchez de compatibilizar a multilateralidade coa bilateralidade, Rueda subliñou que se lle trasladou que "iso absolutamente imposible". "O que hai que facer é sentarnos todos no foro multilateral, que é o CPFF", indicou. "Pedímoslle expresamente que se corte calquera negociación bilateral, calquera posibilidade de concerto e calquera transferencia unilateral de fondos como aventuramos que se pode estar a producir neste momento ou se pode producir no futuro", afirmou para asegurar que "desde Cataluña, o independentismo é o que está a pedir como condición previa a aprobar os Orzamentos Xerais do Estado".

FONDOS EUROPEOS

Na súa intervención, ademais, explicou que o presidente do Goberno fixo unha proposta, que segundo criticou só "enunciou", "sobre a posibilidade de dedicar parte do financiamento europeo ordinaria", "reformular os fondos de cohesión", para "achegar solidariedade ás necesidades financeiras de reparación pola DANA". Rueda sostivo que "ninguén se nega a isto" pero considerou que "hai que falalo". Así, considerou que se deben explicar "os detalles" e saber en que proporción vai achegar o estado e en que proporción terán que facelo as comunidades.

Con todo, trasladou que Galicia considera que o Goberno debería apostar antes por "mobilizar os fondos Next Generation". "Porque segue habendo unha gran parte sen convocar como o primeiro día e queda moi pouco prazo a día de hoxe", dixo para soster que habendo estes fondos "parece un pouco ilóxico" que se fale doutras partidas que "teñen un prazo de execución moito máis longo". "Galicia non se nega a isto en principio, a falta de saber os detalles", afirmou para lembrar que "non deixa de ser unha disposición de fondos que en principio eran para as comunidades.

Por último, tamén en materia de fondos europeos, asegurou que "varias comunidades autónomas" e "non só gobernadas polo PP", volveron a reclamar ao Executivo estatal a descentralización da xestión das partidas Next Generation. "Non é a primeira vez que se pide e o Goberno dá outra vez a calada por resposta", censurou para criticar que non diga que "está disposto a isto cando xa queda moi pouco prazo para investir e certificar fondos que, insisto, non están aínda nin convocados".

PONTÓN ACUSA A RUEDA DE "DESLEAL" E BESTEIRO CALIFÍCAO DE "INVISIBLE"

Pola súa banda, a portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, definiu ao titular do Goberno galego, Alfonso Rueda, como un "presidente desleal con Galicia" por defender os intereses do Partido Popular en lugar de defender os dos galegos e das galegas. "Isto é imperdoable". En declaracións difundidas aos medios, a líder dos nacionalistas galegos sostivo que o papel de Rueda é "decepcionante" porque "foi a defender a estratexia partidista do PP de Madrid". "E isto é letal para Galicia", dixo.

Pontón considerou importante que Rueda aclare "por que rexeita solicitar unha redución da débeda", algo que, segundo dixo, "negociou o BNG no acordo da investidura" e "acaba de ofrecer o Goberno do Estado". Segundo afirmou, esta redución da débeda é importante para Galicia porque permitiría aforrar millóns de euros que se poderían destinar a financiar a sanidade pública, a dependencia, a educación, a ciencia e innovación do país. "É a primeira cuestión que ten que aclarar o señor Rueda. Se vai seguir defendendo que Galicia non necesita unha quita e, por tanto, boicoteando esta medida, ou se vai aceptar esta proposta que negociou o BNG e que é beneficiosa para Galicia", subliñou.

Ante estas cuestións, Pontón definiu a Rueda como o "presidente da Xunta máis desleal con Galicia en toda a súa historia" e censurou que, nun momento como este, "queira deixar a Galicia atrás tamén nun debate tan importante como o do financiamento". "Euskadi xa ten a chave do seu diñeiro. Cataluña vai en camiño de conseguila e o señor Rueda pretende que Galicia sexa a única nación histórica que non teña esa chave do seu diñeiro", censurou. Pontón afirmou que se trata de cuestións "moi relevantes" tendo en conta que "permitirían ter máis recursos" para un mellor financiamento en Galicia e "para utilizar os impostos que pagan os galegos e as galegas para mellorar os servizos públicos e desenvolver Galicia".

Mentres, o secretario xeral do PSdeG, José Ramón Gómez Besteiro, criticou que o titular da Xunta, Alfonso Rueda, sexa o "único galego que non quere que se lle condone a débeda a Galicia" tendo en conta que permitiría "máis recursos" para a comunidade e lamentou que asistise á Conferencia como o "presidente invisible". O xefe de filas dos socialistas galegos defendeu un financiamento "xusto e solidario" entre todas as comunidades autónomas", nas "antípodas" da proposta de Rueda "seguindo os ditados do PP de Madrid". Besteiro criticou a aliñación do presidente galego coa proposta "insolidaria e ultra de Ayuso" que, segundo censurou, defende que Madrid "estea por enriba das demais comunidades". "Nós non imos aplaudir iso, imos defender un financiamento xusto e solidario", reiterou.

PPdeG NON É OPTIMISTA COA CONFERENCIA DE PRESIDENTES

Por outra banda, o portavoz do PPdeG no Parlamento galego, Alberto Pazos, asegurou ter postas "moi poucas esperanzas" na Conferencia de Presidentes que se está celebrando este venres en Santander. Nesta liña, lembrou que Galicia "leva moitos anos esperando" por unha modificación no sistema de financiamento autonómico que recoñeza as súas "peculiaridades".

Nunha rolda de prensa que tivo lugar este venres en Santiago, Pazos fixo fincapé en que a comunidade galega continúa á espera dunha modificación do sistema de financiamento que recoñeza, "ao fin, as súas peculiaridades sociais e económicas". Así se referiu tanto ao "envellecemento" como á "dispersión" poboacional, que "incrementan notablemente os custos para a prestación dos servizos públicos esenciais". Ademais, subliñou que o PPdeG "non está disposto a aceptar" que o Goberno central negocie "unilateralmente" propostas de financiamento.

Neste sentido, defendeu que "tería que saír dun acordo conxunto" de todas as comunidades autónomas no que, cada unha delas, "terá que ceder nalgunha cuestión para conseguir un beneficio común e un sistema equilibrado". "E todo isto sen esquecernos da necesidade de que o Goberno central modifique as súas políticas para permitir a chegada de novos profesionais sanitarios aos centros de saúde e hospitais, así como que todos os anuncios en materia de vivenda se convertan en realidade", reivindicou.

O GOBERNO PROPÓN CHEGAR "AO 20 %" DO PARQUE PÚBLICO DE VIVENDA

Finalmente, entre outros asuntos, o Goberno instou a todas as comunidades autónomas na Conferencia de Presidentes a que apliquen a Lei de Vivenda e propúxolles que o parque público alcance o 20 %, segundo indicaron fontes do Executivo. Desde o Goberno central reclamaron ás comunidades que fagan uso da Lei de Vivenda, "cuxas ferramentas que están a dar bos resultados alí onde se aplican e están a contribuír a reducir o prezo dos alugueres".

Tamén propuxo ás autonomías blindar o carácter público e social das vivendas financiadas con recursos públicos de forma permanente e irreversible para asegurar que o parque público de vivenda alcanzable siga crecendo e chegue ao 20 % que teñen os países europeos máis avanzados neste tema. Así mesmo, expuxo aprobar unha reforma da Lei do Solo que dea máis seguridade xurídica aos concellos ao modificar os seus plans urbanísticos e axude a acelerar a construción de vivendas alcanzables, así como adaptar a normativa actual ao reto do cambio climático.

RUEDA REITERA QUE A LEI DE VIVENDA "NON ESTÁ A FUNCIONAR"

Pola súa banda, o presidente da Xunta reiterou que a lei de vivenda "non está a funcionar", á vez que reclamou a cesión de chan de titularidade estatal para que sexan as comunidades as que poidan executar políticas na materia. Rueda explicou que "a inmensa maioría" de mandatarios coincidiron en que é "necesaria unha maior coordinación" co Goberno central neste asunto, porque son as comunidades as que teñen as competencias.

"A lei de vivenda non está a funcionar", insistiu o mandatario galego, quen cre que "a proba" é que en Galicia "nin un só" concello "solicitou" de maneira formal (algúns gobernos locais, como os da Coruña e Santiago, avanzaron que o ían a facer), a "medida estrela" desta norma, como foi a declaración das zonas de alugueres tensionados, que permitiría topar prezos. "E, polo que escoitei a outros compañeiros e compañeiras presidentes de comunidades autónomas, esta non petición de ningún concello reprodúcese noutras comunidades", engadiu Rueda. Nesta conxuntura, propuxo que o Goberno central cédalles chan da súa titularidade e que se lles dea aos territorios "máis participación", tanto nos fondos para construír vivenda como na elaboración dos plans estatais neste asunto.

Con todo, o presidente da Xunta recoñeceu que "celebra as medidas" anunciadas este venres polo xefe do Executivo, Pedro Sánchez, no seo da Conferencia de Presidentes, por exemplo a proposta de que o parque público de vivendas alcance o 20 por cento, en consonancia con outros países europeos, así como blindar o carácter público e social das casas que constrúan as administracións. Rueda saúda estas medidas "entre outras cousas porque xa se puxeron en marcha a maioría, por non dicir todas, en Galicia; ou empezarán en canto entren en vigor os Orzamentos do ano 2025".

RUEDA ANTE A FALTA DE MÉDICOS: "VOUME DA CONFERENCIA COMO ENTREI"

Así mesmo, Alfonso Rueda, saudou o anuncio do Goberno central este venres de aumentar as prazas nas facultades de Medicina, de maneira "cofinanciada" coas comunidades autónomas, pero pediu a implantación doutras medidas "de forma inmediata" e con "prazos" ante a falta de médicos. En concreto, referiuse a demandas que o Goberno galego, xunto con outras autonomías, reclama desde hai anos, como a ampliación da idade de xubilación dos facultativos ata os 72 anos, a homologación de títulos estranxeiros, a flexibilización dos criterios das unidades docentes que imparten formación MIR e a implantación da especialidade de Medicina de Urxencias. "Eu, polo menos nese aspecto, voume da Conferencia Presidentes como entrei", lamentou o presidente da Xunta.

E é que o aumento das prazas dos graos en Medicina, que xa foi anunciada "noutras ocasións" polo Goberno central, pode funcionar pero "dentro de oito anos", unha vez concluída a formación universitaria e a de especialidade. "As necesidades están a darse agora mesmo e as determinacións que ten que tomar o Ministerio necesítanse de forma inmediata", aseverou Rueda, quen criticou que a ministra de Sanidade, Mónica García, "non interveu". Ademais, non se detallou " a porcentaxe" de cofinanciamento desas prazas universitarias.

Outro dos principais asuntos polos que se interesaron boa parte dos presidentes autonómicos na conferencia celebrada en Santander foi sobre a eventual extinción dos concertos de Muface para a prestación sanitaria dos funcionarios. En Galicia, este sistema atende a unhas 63.000 persoas. Rueda queixouse de que, durante o debate mantido no Goberno central respecto diso da súa eliminación e que estes miles de pacientes pasen a ser atendidos na sanidade pública, os executivos autonómicos foron "espectadores nos medios de comunicación". "Non houbo ningunha resposta por parte do Goberno, nin sequera na segunda quenda de intervención do presidente (Pedro Sánchez)", lamentou o mandatario galego.

REMATA A CONFERENCIA TRAS MÁIS DE CINCO HORAS DE REUNIÓN

Así, a Conferencia de Presidentes de Santander finalizou ao redor das 16.00 horas deste venres, tras máis de cinco horas de reunión nas que o xefe do Executivo, Pedro Sánchez, e os mandatarios autonómicos abordaron temas como a reforma do financiamento, a vivenda, migración e recursos sanitarios. Esta Conferencia de Presidentes comezou pasadas as 11.00 horas deste venres tras os saúdos protocolarios e os dirixentes autonómicos tiveron un tempo taxado de 10 minutos cada un, aínda que moitos deles excedéronse nas súas intervencións. Agora os presidentes autonómicos e o ministro de Política Territorial e Memoria Democrática, Ángel Víctor Torres, comparecerán en rolda de prensa para explicar os detalles deste Cume de Presidentes de Santander.