O Día da Patria

“Eu daquela quería participar en todas as revolucións do mundo. Por min marchaba con bo gusto a loitar cos sandinistas a Nicaragüa, contra o Somoza dos collóns.

Por Xurxo Ayán | A Lanzada, Sanxenxo | 07/09/2010

Iso da guerrilla quedárame gravado na memoria dende neno coas historias do Piloto e dos maquis de Chavaga. Agora non, dáme pólo cú o que pase por aí adiante, as inxustizas e o que veña dado. Eu só quero ter a adega inzada de xamóns, mandarme un taquiño, beber bo viño e erguerme cedo para ir coidar a viña a Vilachá. Cousas de vellos. Pero daquela, o carallo. O meu pai escoitara de sempre a Pirenaica e rabexaba cos curas e co Franco. Cando chegaron as primeiras votacións na casa o pai e máis eu fomos dos primeiros en meternos no Sindicato e no Partido. Eramos labregos músicos, folkis lles chaman agora creo, manda carallo. Nesta mesa estiveron máis dunha vez os de Fuxan os Ventos, recollendo vellas cantigas do bico de papá: Dóbrate corpo delgado..., esta noite hai unha rúa, esta noite hai espadela, bótame caldo mi madre que eu tamén hei de ir a ela... Aínda eramos uns cantos, acérrimos. Moitas fixemos. Como aquela vez no Festival do Castro en Pantón que se deran ostias como rodaballos cuns fachas fachendosos. O mellor era o día de marchar a Compostela, o día da Patria. Fun a todos do 77 en diante. Levantabámonos cediño e ïamos o Xeneize e eu en bicibleta pola serra até Monforte, cun capón guisado nunha tarteira, recén saído do forno. Unha marabilla. Unha vez nin chegou alá. O arrecendo puido con nós e papámolo sentados nun penedo ollando para Cerasia, alá no fondo, agardando pola liberación nacional. En Monforte apañamos o ómnibus, un vello coche de línea retirado da ruta ás augas do Incio. Galicia será pequena, pero aquela viaxe amosaba o grande do país, parecía como ir a Barcelona, xa só baixar ao Miño e subir cara á Chantada xa che era unha odisea. Na viaxe en bus no día da Patria, recordo sempre ao vello de Ousende, que nas curvas de Belesar trousaba sempre na boina, abría a fiestra e alá iba a boina polos pataos abaixo. Unha vez lle comentei con sorna: Así saeche o negocio mal, se cada ano tiras unha pucha! E constetoume, non teñas medo que sempre traio a máis vella. Carallo para o vello!

En Santiago sempre forzabamos coa policía pero nunca fun tan tonto de levar tralla. Unha vez entramos na catedral e lle puxemos unhas pegatinas a uns cantos santos, estrando os pasquíns nunha capela izada de beatas a rezar. Despois da manifestación ibamos alá a unha carballeira que non recordo como se chama, vaia borracheira colliamos alá, mi madriña. E rapazas habíache unhas cantas.

Agora xa é todo diferente. Estes do Bloque ata falan raro, dicindo i en vez de e. Hai que foderse. Semellan tan lambóns coma os outros. Unha vez presentáranme no bar a Camilo Nogueira; fixérame gracia porque tomaba o café pousadiño no pratiño, collendo moi cerimonioso o púcaro con dúas dedas e estirando o dedo meñique, coma un gentleman. Vaiche boa. Pero daquelas... Fora moi sonada un día da Patria cando á volta, zufrados, acabamos na festa do Santiago en Castroncelos. Antes da verbena, na panceta, había uns cantos militares que viñeran a pagar os lumes. E deunos por queimar unha bandeira española e bourear aquilo de Se eu son fillo de España, eu son un fillo de puta. Acabamos no cuartelillo todos. E aínda así seguiamos co choteo. O comdannate do posto pediume os datos e díxenlle que era de Cereixa. Fitoume e dixo, será Cereija. Non, se o queres poñer en español poña Cereza. Encima de nacionalista, traductor, déjese de cachondeos que esto leva a salir caro. Ao final intercedeu o alcalde, o médico, que era Deputado de Alianza Popular, e a nosa veciña que xa me librara dunha boa cando escapei da mili en Ferrol para a voda dos teus pais no 73. No banquete, apareceron dous solados e un mando a prenderme. Gracias a ela, quedeu até a noite,e a madriña da voda levoume no Jaguar a Ferrol. Ao verme entrar no cuartel en semellante haiga, parece que colleron medo e de calabozo nada; aínda por riba me deron dous días de permiso, por se acaso. Eran outros tempos.. Despois duns anos deixei a nación polo pulpo. Preferín a feira do 25 na Pobra de Brollón. Aqueles que defendían o fogar de Breogán ao final son igual de mangantes, e o único que defenden é o seu fogar, mamando do resto. Se Castelao erguese a cabeza de seguro que faría algunha viñeta desas, con Francisco Rodríguez trousando na pucha de Beiras, no día da Patria”.