Retrocede a poboación que fala sempre en galego fronte ao castelán

A poboación que fala sempre galego situouse en 2018 no 30,57 por cento, o que supón 0,63 puntos menos que fai cinco anos. Por contra, a cidadanía que fala máis a lingua galega que o castelán aumentou 1,43 puntos con respecto a 2013, ata situarse no 21,72%.

Así o reflicte a enquisa 'Coñecemento e uso do galego' publicada este venres polo Instituto Galego de Estatística (IGE), recollida por Europa Press, na que se indica que aumentou a porcentaxe dos que falan máis castelán que galego --22,26% en 2013 e 23,32% en 2018--.

Así mesmo, algo máis do 24% dos residentes en Galicia fala sempre en castelán, o que supón 1,85 puntos porcentuais menos que en 2013. En 2018 o 57,59 por cento dos galegos de cinco ou máis anos manifestou saber falar galego moito; o 30,46%, bastante; e o 11,95%, pouco ou nada. Entre a poboación menor de 15 anos, a porcentaxe que saben falar pouco ou nada a lingua galega sitúase no 23,9%, mentres que entre os de 65 ou máis anos redúcese ao 8,84%.

A enquisa do IGE reflicte que a familia se mantén como a principal vía de aprendizaxe do idioma galego. En concreto, o 83,36% admitiu aprendelo a falar neste ámbito, pero nos menores de 30 anos a escola supera á familia como medio de aprendizaxe. O 93,73 por cento das persoas neste grupo de idade --menos de 30 anos-- aprendeu o galego na escola e o 69,99 por cento coa familia.

USO DESIGUAL

O uso do galego, segundo o IGE, "é desigual" dependendo da idade da poboación. Así, o 48,48% das persoas de 65 anos ou máis fala habitualmente só nesta lingua e un 24,91% utilízao máis que o castelán. Mentres, entre os mozos de 5 a 14 anos, o 14,27% habitualmente sempre fala en galego, o 11,85% máis en galego que en castelán e o 73,88% restante usa sempre o castelán ou máis este que a lingua galega.

Pola súa banda, a lingua habitual de escrita segue sendo o castelán en Galicia, xa que a porcentaxe de persoas que habitualmente escriben en galego redúcese ao 16,64%.
Segundo na lingua que falan habitualmente, o IGE destaca que se observa que entre as persoas que falan sempre en galego, o 36,19% escribe habitualmente na mesma lingua e o 63,81%, en castelán.

No ámbito familiar o 44,34% da poboación de Galicia con fillos fálalles en galego sempre; o 31,2%, sempre en castelán; o 13,85% máis en castelán que en galego; e o 9% máis en lingua galega. En canto aos fillos, o IGE destaca que unha 39% fala sempre en galego cos seus proxenitores e un 37%, sempre en castelán.

Dentro do ámbito social, o IGE apunta que o uso exclusivo do galego "está máis estendido nas relacións entre amigos". Deste xeito, o 34,12% da poboación de Galicia habitualmente fálao sempre coas amizades. Mentres, o 39,4% comunícase co profesorado dos seus fillos exclusivamente en castelán e o 34,07% sempre utilizar este idioma cos especialistas sanitarios.

ÁMBITO LABORAL E EDUCATIVO

No referido ao ámbito laboral, o 29,57% das persoas ocupadas de Galicia fala sempre en galego cos compañeiros de traballo e o 18,61% utiliza máis a lingua galega que castelá. A porcentaxe dos que falan sempre en galleo ou máis neste idioma que castelán cos seus superiores sitúase no 42,79%.

No ámbito educativo a utilización de ambos os idiomas "é bastante parella", destaca o IGE. En concreto, o 59,57% das persoas que estudan en Galicia recibe a mesma proporción de clases en galego que en castelán.

Pero, segundo a idade e nivel educativo varía, xa que sobe a 72,72% entre os menores de cinco a 16 anos, pero baixa ata o 36,03% entre a poboación de 17 ou máis anos, xa que este colectivo recibe o 46,48% das clases en castelán ou maioritariamente neste idioma.

MEDIOS

Así mesmo, segundo reflicte a enquisa, o 17,65 por cento da poboación galega de 16 ou máis anos ve a televisión sempre en galego ou máis nesta lingua que en castelán, aínda que un 26,6% sempre o fai no segundo idioma.

Á hora de escoitar a radio, o 14,26% faino sempre ou maioritariamente en galego. Pero o uso do galego está menos estendido noutros medios xa que o 59,1% dos residentes na Comunidade de 16 ou máis anos sempre le a prensa en castelán, o 54,03% só le libros en castelán, o 69,47% navega pola rede sempre neste idioma e o 52,07% emprégao sempre en redes sociais.

FOGARES

O IGE pon de manifesto, así mesmo, que en 2018 no 22,7% dos fogares galegos todos os seus membros de cinco ou máis anos falaban habitualmente só en galego, porcentaxe que aumentou 0,49 puntos respecto de 2013.

Polo seu lado, a porcentaxe de fogares nos que todos os seus membros de cinco ou máis anos falan habitualmente soamente galego é maior que nos municipios pequenos que nos grandes. Deste xeito, nos concellos con menos de 10.000 habitantes esta porcentaxe ascenda ao 45,7%, mentres que nos municipios de máis de 50.000 residentes baixa ao 5,66%.

ÁREAS XEOGRÁFICAS

As áreas da Coruña suroriental e da Costa da Morte son preséntanas maiores porcentaxes de poboación que fala habitualmente en galego sempre ou máis en galego que castelán, cun 93,14% e un 92,4%. No outro extremo sitúase a área de Vigo, co 25,5%; a zona da Coruña, co 33,55%; e a de Ferrol-Eume-Ortegal, co 33,75%.

O concello, de entre o sete de maior tamaño de Galicia, onde unha maior porcentaxe de poboación fala habitualmente en galego ou máis nesta lingua que en castelán é Lugo --44,7% dos cidadáns de cinco ou máis anos--, e no que menos se emprega é Vigo --15,21%--.

MODELO DE CONVIVENCIA

O conselleiro de Cultura e Turismo, Román Rodríguez, di que o estudo "reflicte un modelo de convivencia do uso das dúas linguas, que foi unha das prioridades do noso Goberno, subliñou para considerar que "van na boa liña" posto que "se fala máis galego e máis as dúas linguas cooficiais". Iso, considerou, "responde a unha liña de traballo que está a ter moi bos resultados". "Estamos ante unha sociedade cada vez cun uso máis normalizado", afirmou, para destacar a Galicia como "un modelo de convivencia no tocante ás dúas linguas cooficiais".

"Cada vez as familias e os mozos usan máis o galego. Neste sentido temos unha certa esperanza de que o resto de informacións constaten este modelo de convivencia no uso das linguas", manifestou, para insistir en que os datos do IGE "avalan unha sociedade madura e un modelo de convivencia das linguas en harmonía e respecto".

Román Rodríguez resaltou que "é a primeira vez que na serie histórica repunta o uso do galego", lingua que emprega "tres cuartos da poboación", polo que a ve unha "sociedade bilingüe". "O máis importante é que estamos nunha sociedade madura que usa ambas as linguas con total liberdade", sentenciou, para asegurar que Galicia representa a comunidade "onde a lingua propia ten un maior coñecemento e uso dentro do tres comunidades históricas". "A sociedade galega é un exemplo de moderación e de uso das linguas", concluíu o conselleiro.

Vigo é das cidades onde menos galego se fala.. EUROPA PRESS - Arquivo