En Galicia hai 3.550 casos activos de seguimento e protección de vítimas de violencia de xénero

Representantes de institucións e entidades alertan da "reinvención" da violencia de xénero coa aparición das redes sociais e avogan, para afrontar este problema, pola formación en materia de xénero e unha "atención integral" ás vítimas, segundo aseguraron, con motivo da conmemoración, o día 25, do Día Mundial para a Eliminación da Violencia contra a Muller.

En Galicia hai 3.550 casos activos de seguimento e protección de vítimas de violencia de xénero, na súa maior parte, 1.635 de 'risco baixo' fronte a 26 de 'risco alto'. Delas, 24 corresponden a mulleres con menos de 18 anos; 960 a vítimas con idades entre os 18 e os 30 anos; 1.497 entre 31 e 45 anos; 935, entre 46 e 64, e outras 133, máis de 65 anos. Destas, 2.714 son españolas e outras 836 estranxeiras, colectivo no que houbo 18 mulleres ás que se autorizou residencia temporal.

No que vai de ano, contabilizáronse como violencia de xénero tres vítimas mortais —dúas en Pontevedra e unha en Lugo—, un número similar á dos últimos anos con excepción de 2015 cando houbo oito mulleres falecidas, segundo o portal estatístico da Delegación do Goberno para a Violencia de Xénero.

A 30 de xuño, as denuncias elevábanse a 3.343, fronte ás 6.537 e 6.436 de 2018 e 2017, respectivamente. As ordes de protección incoadas ascendían, a esa data, a 957. Mentres os dispositivos de control telemático activos elévanse a un total de 49.

MODIFICAR O ENFOQUE

Ante estes datos, a coordinadora da área de Igualdade e Violencia de Xénero na Delegación do Goberno, María Debén, expón "modificar o enfoque e comezar a mirar ao home que agride". Ademais, pide a "implicación" das persoas próximas á vítima, lembrando que "das denuncias presentadas só o 0,46% foron por familiares e só o 4,74% polos servizos asistenciais".

Tamén a solicita dos homes para facilitar "a transmisión de modelos igualitarios". "Actualízanse os mitos, pero o conto é o mesmo", resume, á súa vez, a decana do Colexio oficial de Psicoloxía de Galicia, María Rosa Álvarez, ao incidir en que "se seguen herdando os estereotipos de xénero na educación".

"A maior parte das mensaxes machistas transmítense a través do ámbito creativo: literatura, música, series, publicidade...", apunta, en coincidencia coa directora da Oficina para a Igualdade de Xénero da Universidade dá Coruña (UDC).

E é que para Ana Jesús López Díaz "ás veces hai pouca perspectiva de xénero en sentenzas ou nos medios de comunicación". Os contidos, indica sobre a publicidade, "moitas veces perpetúaan esa situación de inferioridade da muller fronte ao home".

FORMACIÓN

As tres coinciden na necesidade de fomentar a formación, xa desde idades temperás. "A formación por parte de todos os profesionais, desde a sanidade á xustiza, pasando pola educación e os servizos sociais", engade tamén María Rosa Álvarez.

E é que alertan de que a aparición das redes sociais contribuíu a que a violencia de xénero se "reinvente", afirma a representante da UDC, para quen "é moi preocupante o auxe do consumo de pornografía entre os mozos".

"Multiplicouse exponencialmente o consumo grazas a Internet e acceden a ela a moi curta idade", apostilan desde o Colexio de Psicoloxía. "Nalgúns casos son moi duradeiras no tempo pola dificultade de perseguilas, admite, á súa vez, María Debén. "Hai que traballar a educación afectivo-sexual na escola e nas familias", coinciden.

Como elas, desde a Consellería de Presidencia, da que depende a Secretaría Xeral de Igualdade, avogan por "sensibilizar" aos mozos. Neste obxectivo, sitúan a campaña 'Punto e final á violencia de xénero'; a incorporación de 'Igualdade de Xénero' como materia de libre configuración autonómica ou o ciclo formativo de FP Superior desta materia. A pesar destas medidas, o Colexio de Psicoloxía pide incorporar a figura do psicólogo educativo nas aulas.

"FINCAPÉ" NO RURAL

Sobre a atención destes casos no rural, a decana do Colexio de Psicoloxía insiste en atender "as especificidades" do territorio e lembra que servizos como o de terapeutas para a atención ás vítimas "non ten a mesma cobertura no rural que no ámbito urbano", "Se se incluíse a atención psicolóxica nos centros de saúde, permitiría unha maior accesibilidade en condicións de igualdade", apunta.

"Xa se deron pasos importantes desde o Goberno central ao devolver aos concellos menores de 20.000 habitantes as competencias que lles restou a Lei de Racionalización e Sustentabilidade da Administración Local, e que supuxo a desaparición de múltiples puntos de información no medio rural", sinala a coordinadora da área de Igualdade da Delegación do Goberno.

"É imprescindible a implicación dos profesionais sanitarios de atención primaria e servizos sociais que, ante o coñecemento dunha situación de violencia, active a rede de recursos; desenvolver campañas de sensibilización focalizada no medio rural e mellorar as oportunidades de formación das mulleres", apostila.

Mentres, desde a Xunta recoñecen que os estudos "constatan que é preciso haber máis fincapé" nesta contorna e lembran que a Secretaría Xeral de Igualdade e a Consellería de Medio Rural asinaron un convenio para promover campañas no mesmo.

ATENCIÓN INTEGRAL

"Temos que cumprir a lei e garantir a atención integral e, iso, esixe unha boa coordinación entre as institucións e servizos públicos", resume a decana do Colexio de Psicoloxía sobre as medidas necesarias ante un problema no que considera que "falta moito" por facer.

"É un fenómeno estrutural, hai que tomalo máis en serio e implicar a todos os ámbitos da sociedade", indica a representante da UDC, que destaca os protocolos existentes nesta institución para actuar ben por denuncia da propia vítima ou de terceiros. "A concienciación social foi e é esencial", engaden desde a Administración autonómica.

Das actuais medidas, Debén destaca o protocolo para a valoración policial do nivel de risco de violencia de xénero, aprobado en marzo deste ano e que, noutras cuestións, permite en casos de "risco extremo" unha protección "permanente da vítima".

Desde a Xunta, subliñan que Galicia é "a única que conta con prestacións económicas periódicas e directas ás vítimas", das que este ano se beneficiaron 635 mulleres. A iso, suma o "bono de aluguer social por un período de 12 meses, que facilitou o acceso a máis de medio cento de mulleres" ou a incorporación de 79 mulleres ao mercado laboral en 12 concellos.

Tamén citan a indemnización económica para fillos de menos de 30 anos de vítimas mortais por esta causa; a posta en marcha do 'Proxecto Fénix' con medidas de intervención integral con menores agresores de violencia de xénero ou o Plan Estratéxico de Galicia contra a trata con fins de explotación sexual, ámbito no que as ONG atenderon o pasado ano a 690 vítimas.

Por outra banda, remarcan a atención psicolóxica a vítimas, fillos ou persoas dependentes ao seu cargo, das que se beneficiaron 781 persoas. Neste punto, o Colexio de Psicoloxía propón o modelo doutras autonomías con "varios psicólogos nas oficinas de atención á vítima que se desprazan por todo o territorio e gardas todos os días do ano". "A Quenda de Garda Psicolóxica cobre a atención psicolóxica cando non están os outros servizos dispoñibles", precisan.