Un proxecto para redescubrir os cruceiros, "os grandes esquecidos do patrimonio galego"

O Consello da Cultura Galega (CCG) e a Asociación Amigos dos Cruceiros, Cruces de Pedras e Petos de Ánimas colaboran no proxecto 'Cruceiros de Galicia', unha iniciativa que agrupa preto de 150 cruceiros galegos en 30 rutas por todo o territorio e coa que se pretende revalorizar "aos grandes protagonistas, e esquecidos, do patrimonio galego".

A iniciativa, dentro do 'Proxecto Roteiros' lanzado polo Consello en 2009 para difundir itinerarios culturais, foi presentada este xoves na sede do Consello pola súa presidenta, Rosario Álvarez, o presidente de Amigos dos Cruceiros, Fernando Arribas; e o técnico do CCG e responsable do proxecto, Manuel Gago.

"Aínda que os cruceiros non son orixinarios de Galicia, é o lugar no que mellor se adaptaron. Son xa un símbolo do patrimonio galego, os protagonistas e, aínda así, uns grandes esquecidos", explicou Arribas, que fixo referencia tamén á obra de Castelao 'As cruces de pedra na Galiza', na que o escritor reclamou "dar a coñecer os museos", unhas palabras que "seguen vixentes" para Amigos dos Cruceiros.

As rutas, que se publicarán a través da plataforma web Roteiros o segundo xoves de cada mes durante case dous anos, atenden a criterios non só formais e estéticos, senón tamén xeográficos. "O obxectivo é percorrer e coñecer todo o país a través dos roteiros", indicou Manuel Gago.

O primeiro itinerario proposto convida a visitar "os calvarios da Terra Chá", a comarca que aglutina o maior número destes monumentos na provincia de Lugo.

O responsable do proxecto recalcou que as rutas, "que se percorren comodamente en dúas horas", son "moi alcanzables, para todos os públicos". "A algúns pode accederse en coche, paseando..., poden facelo desde nenos ata maiores e mesmo son facilmente combinables con outras visitas por cada zona", comentou Gago.

PROTECCIÓN

Rosario Álvarez, pola súa banda, fixo especial fincapé no papel deste proxecto na "protección e defensa do patrimonio", así como na sensibilización entre os galegos de "os monumentos máis inxustamente esquecidos".

A este respecto, Fernando Arribas, que cualificou os cruceiros como "símbolo de identidade do pobo galego", criticou as escasas políticas de protección implementadas para a súa conservación e coidado e fixo un chamamento ao pobo galego para apoiar a declaración como Patrimonio da Humanidade destas construcións.

"Os cruceiros anteriores a 1901, a pesar de estar catalogados como BIC, non están incluídos no rexistro, polo que realmente non están considerados de tal maneira. Ademais, tampouco entendemos por que se establece unha distinción nese ano, é un criterio totalmente arbitrario", denunciou o presidente de Amigos dos Cruceiros, que demandou ademais un "plan director a nivel municipal" que protexa estes monumentos.

A presidenta do Consello avanzou ademais que esta iniciativa é a "antesala" dun proxecto "compartido" que verá a luz en 2022 e no que "se porán en común as últimas investigacións e estudos sobre este tipo de bens para avanzar nunha protección real dos mesmos".