Os centros educativos rexistran máis do dobre de casos activos de covid-19 que hai un ano

A situación da covid-19 en Galicia rexistra unha progresiva melloría e a chegada do outono esta semana estivo marcada por un descenso dos principais indicadores e da presión hospitalaria. Con todo, os centros educativos contaban este mércores con máis do dobre de casos activos que a mesma data do pasado exercicio, malia o inicio da vacinación a maiores de 12 anos e o importante coñecemento dos protocolos de seguridade por parte da comunidade escolar.

O balance facilitado pola Xunta, dúas semanas despois do inicio das clases en infantil e primaria, apunta a un total de 364 casos activos, uns 203 máis que a mesma data do ano 2020, cando se rexistraron 161 contaxios. Esta situación obrigou ás autoridades sanitarias a pechar polo menos 17 aulas nas instalacións educativas.

O caso máis importante dáse no CEIP O Cantel de Foz, en Lugo, cunha trintena de positivos e polo menos catro aulas clausuradas. Os gromos en centros educativos levaron ao comité clínico que asesora á Xunta a situar en nivel medio de restricións a este concello e ao do Barco de Valdeorras, na provincia de Ourense.

Este contexto, no entanto, entra dentro das previsións que manexaban as autoridades sanitarias e a Consellería de Cultura, Educación e Universidade, dado que a vacinación aínda non alcanzou aos menores que cursan infantil e primaria. En todo caso e sempre desde a prudencia, Educación non teme unha posible escalada nestas franxas de idade e cingue os datos a unha situación "absolutamente excepcional".

"Sabemos que se van producir situacións puntuais de positividade en centros educativos, especialmente vinculadas a menores de 12 anos, pero é absolutamente excepcional", trasladou Manuel Vila, secretario xeral técnico da Consellería.

Vila reiterou que a Xunta detectou "dúas situacións", unha en Foz e outra no Barco, pero en ambos os casos produto de contaxios externos e afecta a menores que viven en concellos afectados "en maior ou menor grao", o que á súa vez se reflicte nos propios centros. Neste sentido, destacou que as escolas se manteñen como "lugares para atallar a pandemia" e "seguen formando parte da solución", como unha devasa fronte ao avance do virus.

De feito, o secretario xeral asegura que a incidencia "está a baixar en xeral" e tamén nos centros, cunha tendencia cara á redución. "É moi claro. As ondas que afectaron á sociedade tiveron reflexo nos centros, é absolutamente coherente. O factor diferencial é que sempre tiveron unha afectación menor que na sociedade", lembrou, cun 3,7% de incidencia no sistema educativo fronte ao 4,7% da poboación galega o pasado curso.

A Xunta está, en todo caso, á espera da decisión con respecto á vacinación na franxa de menores de entre 5 e 12 anos, e o propio conselleiro de Sanidade, Julio García Comesaña, avanzou esta semana que o Sergas "está a traballar para ter todo preparado" para "iniciar", en canto sexa posible, a inoculación deste colectivo. Todo iso despois de que a farmacéutica Pfizer culminase o seu estudo internacional para este grupo de idade con resultado positivo, pendente agora de autorización das axencias do medicamento.

CHAMADA Á "PRUDENCIA"

Os centros, con todo, atópanse "á expectativa" e temen que os contaxios "empecen a repuntar nesas franxas de idade". Francisco Lires, da Federación de Directores de Centros Públicos, chamou a manter a prudencia neste primeiro trimestre do curso e mentres non avance a vacinación en menores, tras detectar certa incidencia nos escolares de infantil e primaria.

"Está claro que a situación é moito mellor, somos optimistas, pero temos que ser prudentes. Ao non ter vacina, tamén depende da zona na que se atope (o centro), da contorna... e é certo que hai aulas confinadas", matizou, ademais de recoñecer que os menores están "máis controlados polas familias", o que, xunto á experiencia do pasado curso, axudará a frear a transmisibilidad do virus.

Desde as dúas principais confederacións de ANPA de Galicia advirten, ademais, das consecuencias do excesivo agrupamento e concentración de alumnado que se está realizando nos centros, co número de estudantes por aula elevada ao máximo legal, a redución de desdobres practicados pola covid o pasado ano e o seu efecto na dotación de efectivos.

"A caída demográfica está a servir para pechar aulas, liñas e axustar ao máximo os grupos, ata 35 alumnos", lamentou Rogelio Carballo, de Confapa-Galicia, para censurar que se apele "un problema importantísimo" como a natalidade mentres se resta ferramentas de formación aos cidadáns que terán que soster o sistema no futuro.

FALTA DE E​FECTIVOS

Fernando Lacaci, de Anpas Galegas, criticou os problemas derivados de "agrupamentos excesivos" e de centros obrigados a "compartir profesorado", sobre todo no caso de docentes de apoio e de orientación, como pasou co Monte dos Postes e o CEIP Fontiñas, de Santiago, actualmente en campaña de mobilizacións para reclamar unha maior dotación de efectivos.

"Cada día evidénciase máis que a atención á diversidade non é o interese desta Consellería", sinalou, para considerar que é necesaria "unha normativa moi desagregada que garanta a asistencia" nesta materia ao alumnado con necesidades especiais.

Tamén reiterou a falta de efectividade dos chamados 'grupos burbulla', que rompen cando o alumno sae do centro e interactúa con outros compañeiros ou coñecidos. Neste sentido, apostou por uns protocolos menos pechados e que evolucionen en función do avance da pandemia, do mesmo xeito que pasa no resto de sectores da sociedade.

Respecto diso, Lires asegurou que os equipos directivos están "preparados" tras a experiencia do ano pasado, pero recalcou que a pandemia debe deixar unha aprendizaxe á sociedade.

"Unha das leccións debe ser a redución de alumnado por aula, porque se ve que onde menos distancia hai tamén hai máis positivos, e iso implica un reforzo de profesorado. Está claro que hai centros masificados, aulas máis pequenas...", resolveu.

ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES

Ademais destas cuestións, Confapa e Aulas Galegas instaron á necesidade de abrir a man coas actividades escolares, tras detectar a situación "desigual" de que hai centros onde "se fan todos os esforzos" fronte a outros que se negan de momento a realizalas.

Carballo advertiu de que están a rexistrar "moitísimas incidencias" en relación con negativas de centros e de inspectores a poder sacar adiante este tipo de accións, e lamentou a "falta de sensibilidade" respecto destas actividades que son "necesarias para a conciliación" das familias.

"Estamos a vivir por segundo ano consecutivo un peche case absoluto dos centros", insistiu Fernando Lacaci, quen chamou a favorecer a "apertura social" das instalacións educativas para favorecer tanto ao desenvolvemento vital do alumnado como para "facilitar a organización vital" dos pais.