Alexandre Bóveda entre os 21 represaliados franquistas homenaxeados polo Goberno central nun acto en Madrid
Tamén foron homenaxeados os galegos Xosé Fortes, militar e Francisco Javier Elola e Díaz Varela, maxistrado do Tribunal Supremo e deputado por Lugo nas eleccións ás Cortes Constituíntes durante a II República
Por Europa Press / Redacción | MADRID | 10/12/2024 | Actualizada ás 16:43
O histórico político republicano e galeguista Alexandre Bóveda, executado polos sublevados en Poio en agosto de 1936, foi un dos 21 represaliados da ditadura franquista que o Goberno central homenaxeou nun acto este martes en Madrid.
Amalia Bóveda, filla de Alexandre Bóveda, foi a encargada de recoller un certificado de reparación que lle entregou o presidente do Executivo estatal, Pedro Sánchez.
Neste acto, o presidente anunciou que en 2025 celebraranse un centenar de actos baixo a lema 'España en liberdade' no 50 aniversario da morte do ditador Francisco Franco.
Sánchez sinalou tamén que se creará un Alto Comisionado e un comité científico de expertos para articular estes actos e colaborar con todas as administracións na súa celebración.
O presidente explicou que estas actividades teñen como obxectivo pór en valor a gran transformación que experimentou España no medio século de democracia e render homenaxe a todas as persoans e "colectivos" que o fixeron posible. Para ese fin levarán a cabo máis dun centenar de "actividades culturais, eventos de diversa índole, en escolas, rúas, e museos" a partir do 8 de xaneiro.
Ademais, o xefe do Executivo celebrou os efectos que está a ter a Lei de Memoria Democrática desde a súa aprobación hai dous anos como, por exemplo, que se avanza "con paso firme" na disolución da Fundación Francisco Franco. "Nunha democracia como a nosa non hai tirano cuxa obra mereza ser enxalzada", apuntou.
Na mesma liña dixo que grazas á lei hanse exhumado máis de 5.600 corpos e lográronse tramitar 637 declaracións de recoñecemento e reparación persoal. Tamén se han "resignificado" 15 lugares de memoria, "como o Val de Cuelgamuros".
Ademais subliñou que, grazas a esta norma, "máis de 300.000 descendentes de exiliados" van poder obter a nacionalidade española, "un acto de xustiza con quen foron privados" deste dereito "por culpa da persecución política".
ADVIRTE DUN RISCO REAL "DE INVOLUCIÓN"
Sánchez celebrou que tras a ditadura triunfasen a liberdade e a democracia pero advertiu de que a vitoria "nunca é definitiva" pois ao seu xuízo existe un risco de volver ao pasado. "A involución é real, existe, está aí", remarcou.
Así, lamentou que "discursos de reivindicación da ditadura profanan ata o templo da democracia, que é o Congreso dos Deputados", en referencia ás palabras do deputado de Vox Manuel Mariscal, que eloxiou a ditadura como "un período de reconstrución, progreso e reconciliación para lograr a unidade nacional".
Sánchez tamén aproveitou para cargar contra as "falsas" leis "de concordia" aprobadas en varios gobernos autonómicos por PP e Vox e sinalou que "non hai concordia cando se equipara vítimas con verdugos" nin cando "se perpetúan mentiras históricas".
MIGUEL HERNÁNDEZ E MARÍA ZAMBRANO
Deste xeito, o Goberno rendeu homenaxe a unha vintena de persoas: O poeta Miguel Hernández, condenado a pena de morte tras a Guerra Civil, conmutada por trinta anos, que morreu de tuberculoses na prisión o 28 de marzo de 1942.
Tamén á intelectual e filósofa María Zambrano, que tras a guerra exiliouse en París, Nova York e La Habana, ata que se instalou en México, onde impartiu clases de Filosofía na Universidade. Regresou a España en 1984 e foi Premio Príncipe de Asturias en 1981 e Premio Miguel de Cervantes de Literatura en 1988.
Blas Infante, "pai da patria andaluza", notario e político andalucista. Foi detido por un grupo de falanxistas, encarcerado en Sevilla, e fusilado a madrugada do 11 de agosto no quilómetro 4 da estrada de Sevilla a Carmona. María Egea embarcou xunto á súa familia no porto de Alacante no buque Stanbrook con destino a Orán (Alxeria), onde estivo 50 anos exiliada.
Alexandre Bóveda, político republicano e galeguista. Encarcerado polos sublevados en xullo de 1936, foi sometido a un consello de guerra sumarísimo e condenado á morte. Executado o 17 de agosto. Pino Sosa cuxo pai foi detido e enviado a un campo de concentración tras o golpe de estado do 18 de xullo de 1936.
Julián Zugazagoitia, xornalista, político, ministro, deputado e director do xornal "El Socialista". Ao final da guerra de España tivo que exiliarse a Francia, onde foi arrestado pola Gestapo e entregado ás autoridades españolas. Xulgado por un Consello de guerra sumarísimo foi condenado á morte e fusilado nas tapias do cemiterio do Leste de Madrid o 9 de novembro de 1940.
Carmen Hombree Ponzoa e Juan Máximo Salazar. Coa chegada da ditadura, ambos foron encarcerados e represaliados. Carmen foi executada estando embarazada de 8 meses. Juan Máximo foi torturado antes de ser fusilado en Xerez.
Enrique Ruano Casanova estudante de Dereito e integrante da Fronte de Liberación Popular. Foi torturado e arroxado por unha xanela. A súa morte simbolizou a resistencia estudantil.
Ángeles Flórez Peón, "Maricuela", afiliada ás Mocidades socialistas en 1936, foi unha histórica miliciana republicana na fronte de Oviedo. Ao caer Asturias foi detida, condenada a 9 anos e encarcerada na prisión de Saturrarán.
Francisco Javier Elola e Díaz Varela, maxistrado do Tribunal Supremo e deputado por Lugo nas eleccións ás Cortes Constituíntes durante a II República. Condenado á morte por un Consello de Guerra, foi executado o 12 de maio de 1939 en Barcelona.
Basilio Blasco Lahoz, ao estalar a guerra de España viuse forzado a fuxir do seu pobo xunto á súa familia debido á súa militancia republicana de esquerdas. En 1939 pasou a fronteira cara a Francia, onde foi internado en varios campos de concentración. Foi deportado ao campo de exterminio nazi de Mauthausen. Trasladado a Gusen, morreu neste campo o 19 de xullo de 1941 aos 39 anos.
VICENTE ALEIXANDRE E MIGUEL DE MOLINA
Vicente Aleixandre poeta pertencente á Xeración do 27. Tras a guerra permanece en España e axudou economicamente á viúva de Miguel Hernández. En 1949 é nomeado Académico da Lingua e convértese en mestre e protector dos novos poetas españois e en 1977 recibe o Premio Nobel de Literatura.
Joaquín Amigo, escritor, profesor e filósofo, amigo e confidente de Federico García Lorca e discípulo de Ortega e Gasset. Morreu asasinado por milicianos republicanos ao ser lanzado polo Tallo de Rolda a finais de agosto do ano 1936, apenas uns días despois da morte de Lorca en Granada.
Conchita Vise, cuxo pai foi asasinado por falanxistas o 25 de setembro de 1936. Xunto ao seu pai, 48 persoas máis foron arroxadas en 1936 á mina Terría e os seus restos foron exhumados 81 anos despois.
Xosé Fortes, militar de carreira e membro fundador da Unión Militar Democrática. Foi condenado a catro anos de prisión e expulsión das Forzas Armadas, aínda que foi amnistiado dez anos despois.
Consuelo Berges, tradutora, xornalista, escritora e biógrafa, defendeu o voto feminino, buscou a igualdade de dereitos masónicos para homes e mulleres.
Luís Pérez Lara, condenado a 13 anos dos que cumpriu sete en distintos cárceres españois, foi impulsor da primeira asociación de expresos políticos en España.
Miguel de Molina, cantaor e bailarín. Foi secuestrado no seu camerino e torturado no franquismo. Exiliouse en Arxentina en 1942 onde continuou a súa carreira ata a súa morte en 1993, aos 84 anos.
Justa Freire, mestra e pedagoga, foi desposuída do seu título de mestra e expulsada da súa escola e ao acabar a guerra foi condenada a seis anos de prisión.
