Un estudo avala que o Camiño de Santiago ten aínda capacidade de crecer e descarta saturación

A capacidade de acollida real de peregrinos no Camiño de Santiago é superior á afluencia que rexistra actualmente a ruta, que non se atopa "saturada" de camiñantes a pesar da elevada densidade que se reflicte en momentos "puntuais" do ano. Así o evidencia a segunda parte do Estudo do Impacto Económico do Camiño de Santiago, elaborado pola Universidade de Santiago (USC), e que presentou este martes un dos seus responsables, Melchor Fernández, en compañía da directora de Turismo de Galicia, Nava Castro.

Nesta segunda parte do estudo, a referida ao perfil do camiñante, abórdase un dos campos de discusión máis actuais en relación á ruta, a posible masificación do Camiño. Así, e aínda que recoñece unha "alta densidade" de persoas en determinadas etapas da ruta e certos meses, o estudo considera que a capacidade de acollida dos Camiños é superior á afluencia actual, polo que descarta que haxa "saturación" e recolle posibilidades de crecemento.

SÓ PUNTUAIS

Neste sentido, o informe fai referencia á elevada satisfacción dos peregrinos, mesmo daqueles que apuntan a unha elevada afluencia, e dos galegos, que non consideran que a afluencia "sexa excesiva".

Melchor Fernández recoñeceu que o crecemento da cifra de turistas foi "sostido e moi intenso" nos últimos anos, pero "segue sendo sustentable" e os problemas pola afluencia "son só puntuais".

De feito, Fernández destacou que, por regra xeral, "máis peregrinos non supoñen unha maior percepción de afluencia", dado que os que fan menos referencia á posible saturación, segundo as enquisas, son os que realizan o camiño en grupo e comezan en Sarria, é dicir, aqueles que percorren a ruta obxectivamente con maior número de usuarios. É por iso que os expertos consideran esta masificación unha "percepción subxectiva" que, ademais, non ten reflexo na boa consideración da experiencia.

Nesta liña, o 33% dos peregrinos considera que a afluencia é alta, aínda que só o 7,5% afirma que utiliza a posible saturación dunha ruta á hora de elixir o camiño a realizar.

ÍNDICES DE OCUPACIÓN

O estudo tivo en conta datos de índices de saturación da ruta contabilizados entre 0 e 12 puntos. Así, se se analizan os tramos entre O Cabreiro e Sarria, o informe recolle que o índice de ocupación non supera en ningún momento do ano os 4 puntos, o que supón unha ocupación media ou baixa.

Entre Sarria e Melide, pola súa banda, a ocupación supera o seis puntos só durante tres meses ao ano, os meses de verán. Mesmo nos últimos tramos de confluencias de camiños, desde Melide até Santiago, o índice de ocupación da ruta só supera o 8 nos meses centrais do ano e nos dous últimos tramos, entre Arzúa e Compostela.

Do mesmo xeito, tendo en conta datos de agosto de 2017, a ocupación hostaleira media do xeodestino Camiño de Santiago situouse por baixo do 60%.

Con esas cifras, Melchor Fernández lembrou o efecto da estacionalidade nas cifras altas de afluencia, así como dun fenómeno xerado polo peso dos albergues públicos e que leva aos peregrinos a camiñar exclusivamente en horario de mañá para chegar ao seu destino e conseguir praza ao mediodía.

"É necesario desmitificar a falta de aloxamento para equilibrar os fluxos por horas", dixo Nava Castro, que lembrou que existe unha oferta alternativa que necesita ser posta en valor.

Para avalar estas ideas, o estudo tamén evidencia que os propios galegos non perciben, en xeral, que o Camiño estea saturado. En concreto, segundo as enquisas levadas a cabo en Pedrafita do Cebreiro e Melide, entre o 14 e o 32% dos veciños cren que a afluencia é "demasiada" en determinados meses do ano, pero a cantidade de xente que apunta a que é excesiva todo o ano non supera o 3,7%.

ALTA SATISFACCIÓN

En xeral, o estudo evidencia que os peregrinos son un grupo "heteroxéneo" e que mostran unha elevada satisfacción coa experiencia, que recomendarían no 98,6% dos casos. Ademais, dous de cada tres apuntan a que a experiencia final foi mellor que a prevista e o 36% repetiríaa.

Un aspecto que o responsable do informe destacou é que unicamente o 4% dos peregrinos se define como "turista", a pesar de que "moitos se comportan como tal". Así, e nunha pregunta de resposta múltiple, o 47% defínense como peregrinos, o 22% como viaxeiros, o 11% como senderistas, o 9% como crentes e o 7% como deportistas.

SEIS PERFÍS

A análise de preferencias e tipos levou aos expertos da USC a identificar seis perfiles de peregrino, tres que realizan o camiño habitualmente sós e outros tres que prefiren desprazarse en grupo.

En concreto, entre os que realizan o camiño en solitario están os peregrinos expertos, os tradicionais e os viaxeiros; mentres que os que o fan en grupo poden ser modernos, lúdicos ou novos.

O peregrino tradicional caracterízase por ser maioritariamente estranxeiro, realizar un camiño de percorrido longo, repetir a experiencia e definirse como peregrino. Ten entre 20 e 40 anos, cun pico tamén aos 60.

Pola súa banda, o peregrino experto é maioritariamente nacional, realiza percorridos tanto curtos como longos, ten entre 40 e 50 anos e é especialmente crítico con algúns aspectos da ruta.

Finalmente, o viaxeiro é na súa maioría estranxeiro, novo e non se etiqueta como peregrino. Realiza percorridos longos e, habitualmente, non repite a experiencia.

En canto ás tipoloxías de grupo, o peregrino moderno é o máis satisfeito co Camiño en termos globais, é nacional, non repite experiencia e realiza con máis frecuencia percorridos curtos.

Pola súa banda, o peregrino lúdico mestura camiñantes nacionais e estranxeiros, que realizan percorridos curtos ou medios e que aúnan diferentes perfís de lecer, aínda que con visións críticas. Finalmente, identificouse o peregrino novo, que se define como viaxeiro, maioritariamente español e que mostra preferencia polo percorrido curto en grupo.

PUNTOS MÁIS VALORADOS

Entre os peregrinos en grupo, a satisfacción máis elevada téñena os modernos e a inferior os mozos. Os puntos máis valorados son a contorna natural, a interacción co resto de camiñantes e a calidade dos aloxamentos.

En canto á experiencia en solitario, os peregrinos tradicionais son os máis satisfeitos e os expertos, os máis críticos. Valoran, sobre todo, a seguridade, a interacción e a contorna natural. En ambos os casos, os eventos culturais e os puntos de información son os elementos que achegan menos satisfacción.

O estudo recolle un apartado tamén para aqueles peregrinos que deciden continuar o Camiño até Fisterra/Muxía, unha decisión que adoptan entre o 55 e o 75%, dependendo do perfil.

Neste tramo, indicou Melchor Fernández, a estancia media prolóngase desde os 1,78 días de media de Santiago aos 2,25 días, o que introduce o "reto" de xestionar a afluencia de peregrinos en poboacións pequenas e a "convivencia" tanto cos veciños como cos turistas tradicionais.