Conseguirá a Xunta substituír a Atención Primaria pola atención telefónica despois da COVID?

A Atención Primaria en Galicia vén reclamando desde hai tempo maiores orzamentos para contratacións, OPEs e medios. A COVID puxo en evidencia a incidencia de recortes e políticas sanitarias que descoidaron esta parte da sanidade pública galega. Unha das cuestións que levantou polémica foi a de atender usuarios vía telefónica para evitar ata onde se puidese, o contaxio entre persoas dentro dos centros de saúde. A atención por teléfono segundo profesionais da medicina “limita a calidade asistencial porque é necesario observar para diagnosticar, é necesario falar coa persoa para saber que ten e poder actuar en consecuencia” din de AGDSP (Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública). E por outra parte, non se conseguiu rebaixar o número de usuarios por facultativo ademais de atrasar por períodos longos citas médicas.

ATENCIÓN TELEFÓNICA PERMANENTE?

A pregunta formulada a representantes sindicais e profesionais é se desde a Xunta de Galicia e a Consellería de Sanidade, se podería pensar nunha substitución das e dos profesionais médicos por sistemas de atención telefónica, iso para evitar a asistencia en persoa a unha cita médica. “Esperemos que non porque suporía a falta de accesibilidade á Atención Primaria onde se traballa en equipo e cunha atención telefónica malamente pode atender” di Javier Martínez de UGT-Sanidade.

A sanidade ten que sentir á persoa “porque se non a ves, se só tes información por teléfono, de ningunha maneira podes coñecer a sintomatoloxía desa persoa para poder ter unha diagnose” sinalan da AGDSP. “A consulta telefónica xa existía mais era un reforzo cando o  ou a facultativa dicía que se podería atender por teléfono” describe María Xosé Abuín de CIG-Sanidade. A atencion telefónica permite “contactar cun maior número de usuarios, mais o que tememos é que de volta á normalidade non haxa unha redución de usuarios por facultativo” di Javier González de CC.OO-Sanidade, quen tamén insiste: “a relación co ou coa paciente ten que ser directa”.

Doutra parte está a calidade do servizo que se presta desde a Sanidade Pública. “Esa calidade diminuíu por imperativo, porque os centros non estaban preparados como xa avisaramos” di Martínez. A atención hospitalaria e primaria non estaban preparadas “e así o denunciamos”, a non habilitación de entradas e saídas, ventilación e hixiene. “O máis duro é que cando estabamos no máis grave da pandemia, houbo unha terxiversación que ao final se lles botou a culpa aos e ás traballadoras” denuncia Javier González.

INVESTIMENTOS

“Non se investiron orzamentos suficientes en infraestruturas hospitalarias e sanitarias e así nos pillou a COVID” denuncia Martínez, quen ademais sinala que “hai estudos que apuntan a mortes sen ser por culpa da COVID e que puideron ser evitadas se se atendesen en persoa”.

A falta de investimentos en sanidade é unha denuncia constante por parte de todas as forzas sociais e sindicais. A ironía é que desde o SERGAS así como desde o goberno galego en xeral “din que se innova” coa chegada de empresas privadas á sanidade pública, di María Xosé Abuín. “As ferramentas informáticas e as aplicacións non poden substituír ao profesional, ademais de que hai xente maior que non sabe como funcionan estas ferramentas tecnolóxicas”.

Os investimentos tamén recollen a contratación e consolidación de postos de emprego, mais non se falou nada deste tema nas últimas mesas sectoriais, segundo CCOO: “Dixeron que as listas de contratación estaban sobre a mesa e a recuperación da atención persoal estaba lista para xa” sinala González, mais segundo o responsable sindical as palabras da Consellería non pasaron de aí, dunha declaración de intencións.

E que sucedería se os investimentos fosen dirixidos á implementación a maiores da atención telefónica? O momento idóneo para deixar a atención telefónica “xa foi” di Martínez, pois no canto de reverter a consulta por teléfono parece seguir na mesma proporción. “Isto ademais trae a redución do número de persoal e poder chegar ao esperpento de termos un call-center que fixese un filtro e logo derivase ao médico pertinente”. O momento en que puideron ter aberto os centros sanitarios “foi cando xa tiñan unha infraestrutura para evitar o contaxio”.

A Consellería de Sanidade pola súa parte, responde que “as consultas presenciais en Atención primaria non se suspenderon” e que “a atención telefónica actúa como un complemento de reforzo máis” sempre e cando os facultativos consideren axeitada esta modalidade. Non obstante, “se os médicos estiman que é precisa a consulta presencial, esta levarase a cabo presencialmente”. Por último, “a calidade do servizo asistencial non se ve mermada, dado que o facultativo cita de xeito presencial a aqueles doentes que así o precisen”.

De momento as noticias apuntan a unha falta de concreción sobre a recuperación de asistencia persoal. Os profesionais esperan que as autoridades sanitarias tomasen nota para a contratación de máis persoal, investimentos en sanidade grazas aos fondos europeos e que unha pandemia como a da COVID non colla outra vez sen previsión ao sistema sanitario.