Castelao, a figura que reivindican a dereita, a esquerda e o nacionalismo en Galicia

Institucións políticas, culturais e sociais reuníronse este martes, 7 de xaneiro, para homenaxear e reivindicar a figura de Alfonso Rodríguez Castelao, unha figura que coincidiron en destacar como clave para o autogoberno e a cultura de Galicia. Con motivo do 75º aniversario do seu falecemento, o Panteón de Galegos Ilustres, en San Domingos de Bonaval -- onde descansan os restos do intelectual de Rianxo --, acolleu o acto de homenaxe convocada pola Fundación Castelao, o Consello da Cultura Galega e o Museo do Pobo Galego.

A celebración contou tamén coa presenza do presidente do Parlamento de Galicia, Miguel Ángel Santalices; o conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos; o conselleiro de Educación, Ciencia, Universidades e Formación Profesional, Román Rodríguez; o presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso; e a alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín.

Na súa intervención, López Campos reivindicou a Castelao como unha figura "de unión entre todos os galegos e un dos símbolos de Galicia". Por iso, e como "mostra de gratitude do pobo galego a esta figura singular da cultura e política galegas", sinalou que a Xunta de Galicia decidiu declarar este ano 2025 como Ano Castelao, aproveitando tamén o 75º aniversario do seu falecemento.

Para o conselleiro, non pode entenderse o galeguismo sen a figura de Castelao e, nesta mesma liña, expresouse o presidente do Parlamento. O responsable de Lingua aproveitou o "consenso" que xera a figura de Castelao e a súa "férrea defensa do galego" para asegurar que da mesma maneira pódense alcanzar outros acordos en áreas que os galegos "esixen", tal e como é o Pacto pola Lingua. "É moito máis o que nos une que o que nos separa", afirmou.

Santalices subliñou a faceta "humanista" de Castelao e o seu "galeguismo non excluínte" e  tamén mencionou as "profundas crenzas relixiosas" do "intelectual, artista e político que mellor interpretou a Galicia e ao seu pobo".

"MANTIVO VIVO O GALEGUISMO NO EXILIO"

Pola súa banda, o presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso, reivindicou a vixencia do legado de Castelao como escritor, artista, pensador e político. "75 anos despois da súa morte, a súa luz non só segue viva, senón que continúa guiándonos como galegos comprometidos co progreso, coa liberdade e coa cultura", indicou.

A alcaldesa de Santiago tamén reivindicou a Castelao, xunto a Rosalía de Castro, como os maiores representantes da "defensa inquebrantable do idioma e do dereito a existir de Galicia". Representa tamén, comentou, "esperanza para o futuro". "Aínda faltan mans para a obra á que Castelao dedicou a súa vida, para seguir construíndo a nación que soñou", afirmou e, nesta liña, avanzou que desde o Concello seguirán loitando para que a nova estación intermodal leve o nome de Castelao.

A homenaxe, conducido polo poeta e patroa da Fundación Castelao, Noelia Gómez, contou tamén coa música da soprano Beatriz Riobó Agulla, a frauta de Fernando Raña Barreiro e a arpa de Alba Barreiro Mariño. Ao final do acto, os asistentes puideron degustar a colación da sopa 'Cousas dá vida', interpretación culinaria da obra de Castelao realizada por Lucía Freitas.

1º PRESIDENTE DE GALICIA

 

Pola súa banda, o BNG arrancou a celebración do Ano Castelao en Pontevedra cun acto de homenaxe con motivo do 75 aniversario do seu pasamento no que a portavoz nacional, Ana Pontón, anunciou que a formación nacionalista vai levar ao Parlamento unha iniciativa para que Castelao sexa declarado de xeito “oficial e legal” o primeiro presidente do país galego, rememorando que foi este rianxeiro universal quen desde o exilio deseñou e presidiu o Consello de Galiza hai oitenta anos.

 

“Castelao inspira e preside ese goberno no exilio e convértese no noso primeiro presidente, un feito que merece ser recoñecido coa relevancia que ten. Por iso neste inicio do Ano Castelao quero anunciar que imos levar unha iniciativa ao Parlamento para que se recoñeza de maneira oficial e legal a Castelao como primeiro presidente de Galiza”, anunciou a líder do BNG, “trátase de rescatar a nosa memoria democrática, facer xustiza e recoñecer que o primeiro presidente deste País, por dereito propio, foi Alfonso Daniel Rodríguez Castelao desde o exilio”.

 

O BNG declárase herdeiro do ideario do rianxeiro e o mantén vivo cando defende o status de nación para Galicia ou un novo sistema de financiamento para poñer fin a unha discriminación histórica, reclamando que a chave dos nosos cartos estea aquí e non en Madrid. “En definitiva, traemos aos nosos días o seu ideario, un pensamento que se fundamenta na xustiza, na liberdade e na defensa dos nosos dereitos nacionais”, destacou Pontón, “un ideario fundamental para un BNG herdeiro dos homes e mulleres que, canda el, loitaron por unha Galiza orgullosa e libre”.

 

BNG LUGO

Tamén o BNG de Lugo anunciou que celebrará o Ano Castelao 2025 con distintas actividades en todo o país tal e como anunciou a edil do BNG de Lugo, Maite Ferreiro, coincidindo co 75 aniversario do pasamento de Castelao. Así, o BNG e a Fundación Galiza Sempre realizarán ao longo do 2025 diversos actos non só como unha celebración da súa memoria, senón tamén como unha oportunidade para coñecer máis sobre o seu pensamento político e a súa obra, que recolle as ideas chave sobre as que se articula a proposta doutrinal do nacionalismo galego.

Ferreiro destacou que tamén nas institucións onde o BNG goberna contarán con programación específica no ano Castelao, programación que comezou xa no Museo Provincial cunha exposición sobre “As cruces de pedra na Galiza”.