Galicia expresa ante o TC firmes críticas ao recurso e avisa: "a lei galega non obriga a vacinar, España si o prevé"
Lamenta que o Goberno pedise ás CCAA "actuacións" en pandemia que "agora lles negan" e "desatendese" aprobar unha nova lexislación.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 06/06/2021 | Actualizada ás 11:57
A xestión da pandemia deveu nun novo conflito entre o Estado e parte dos gobernos autonómicos, entre eles o galego, que viron interferida o seu labor despois de meses con competencias delegadas no estado de alarma. Tras finalizar o 9 de maio, as comunidades tiveron que someter as súas decisións ante os tribunais superiores, moitas veces tombadas, e coa novidade fronte ao verán das diferentes doutrinas que foi sentando o Supremo.
No caso de Galicia, a esta situación engádeselle un conflito institucional entre o Estado e a Xunta á mantenta da lei de saúde cuxa reforma se aprobou en febreiro e, fundamentalmente, pola polémica sobre a vacinación. Os xuristas autonómicos afirman rotundamente que a lei galega "non obriga" a unha vacinación e, con todo, as normas españolas si "o teñen previsto" como recurso de ser necesario.
O Executivo central levou ao Tribunal Constitucional o apartado dous do novo artigo 38 con petición de suspensión, recurso que recibe firmes --aínda que desde o "respecto", sinalan-- críticas por parte dos xuristas da Administración autonómica nas alegacións presentadas ante o TC, a cuxo contido tivo acceso Europa Press.
A Xunta viu avaladas en tres ocasiones as ordes de medidas de restrición por parte do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG), as cales incluíron toque de queda entre as 23 e as 6 horas para concellos cos peores niveis epidemiolóxicos, prohibición de reunións e limitacións de mobilidade. A partir deste luns non haberá ningún municipio nesta situación, aínda que está prohibido reunirse entre a 1 e as 6 da madrugada en toda Galicia.
Paralelamente, abriuse a comisión bilateral para abordar o conflito, aínda que nas propias alegacións presentadas ante o TC os servizos xurídicos lamentan que non se tratou de forma previa ao recurso. Recentemente, ambas as partes pactaron alcanzar un acordo á marxe da vía xudicial, pero as conversacións non avanzaron.
Constatouno fai algo máis dunha semana o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, quen ademais de asegurar que Galicia non lle ten "medo" á resolución do recurso, lamentou que non houbese pasos adiante na comisión negociadora. É máis, chegou a preguntarse se os técnicos da Administración central tiñan "autorización" para alcanzar un acordo. Os galegos "si", sentenciou.
Tamén pediu ao Goberno que retirase a suspensión que pesaba sobre o apartado dous do artigo 38, unha reclamación que se plasmou no documento de alegacións, de máis de cen folios, presentado o 1 de xuño. Nel, faise un repaso por cada un dos aspectos, fronte ás "xeneralidades" que atribúen ao Goberno central. Ao tempo, os xurídicos conclúen que o "único" interese era pór o foco ao aspecto da vacinación, cuestión á que dedican unha extensa defensa aparte.
A VACINACIÓN, "PARECE SER O ÚNICO RELEVANTE"
"Parece ser o único realmente relevante", observa o documento de alegacións, no que os xurídicos agregan que "non é necesario deterse en que se isto era o único que parecía problemático, o recurso debía versar só sobre iso".
Así, apelan a que o dereito posconstitucional contén referencias a unha "vacinación non voluntaria". En canto á lei galega, argumentan que todo está vinculado a outro artigo da lei (38ter) no que existen "mencións explícitas, por exemplo, a que sempre se buscará a colaboración voluntaria, ou que calquera das actuacións deberá contar así mesmo de análise previa, xustificación, motivación, proporcionalidade...".
Devandito isto, esgrimen que a lei galega "non impón o deber de vacinarse directamente". "Pero o certo é que a normativa estatal prevé que, se resulta necesario e proporcionado, as autoridades sanitarias poidan impor a vacinación obrigatoria".
Concretamente, cita a lei orgánica 3/1986. "Faino, desde logo, cando alude ás (medidas) que se consideren necesarias en caso de risco de carácter transmisible' ou 'cando se menciona termos como 'tratamento', 'accións preventivas xerais' ou 'control dos enfermos, das persoas que estean ou estivesen en contacto cos mesmos e do medio ambiente inmediato'".
Ademais, apunta o informe de 2016 do comité de bioética, sobre 'cuestións legais do rexeitamento ás vacinas e propostas para o debate', no que recolle que "podería recaer sobre eles (cidadáns) o deber legal de vacinarse en orde a evitar a propagación dunha epidemia con detrimento da saúde da colectividade" e que poderían "adoptarse decisións individuais ou colectivas de vacinación obrigatoria".
A LEI GALEGA É "COHERENTE"
Os xurídicos tamén refiren a estratexia de vacinación, aludindo a que "poden existir supostos en que sexa necesario adoptar medidas de vacinación non voluntaria, aplicando a lei orgánica". "A lei galega, en definitiva, é coherente con esta postura expresada polo Ministerio de Sanidade", subliña.
"O recurso estatal, máis aló da crítica abstracta a esta mención na lei galega, non desenvolve nin minimamente esta cuestión", reprochan os xurídicos, que lembran varias sentenzas de distintas instancias xudiciais españolas e do propio Tribunal de Dereitos Humanos nos que se refire a posibles vacinacións obrigatorias, incluídas aquelas para viaxar a determinados países.
SOBRE AS COMPETENCIAS
Sobre a "vulneración" do artigo 149.1.16 da Constitución --de coordinación xeral en materia de sanidade--, recalcan "sempre devandito con todo respecto" que o escrito do Goberno "queda en meras enunciacións de vulneracións", pero "sen translación de que implica para o caso concreto".
"Desde instancias estatais, pediuse ás comunidades como o mostran os acordos do consello interterritorial", din. "A coordinación nesta pandemia o que pedía era que as comunidades autónomas fixesen as actuacións que agora, neste recurso, négansenos", advirten en relación á adopción de medidas como as limitacións de mobilidade ou de reunión.
Ademais, esgrimen que unha enfermidade contaxiosa "pode ser de ámbito intra autonómico" ou mesmo que haxa diferenzas entre territorios. "Sinceramente e sempre en termos de defensa respectuosa, non vemos coherencia con que agora se aluda ao 'medo' a que haxa diferenzas entre comunidades ou que sexa un problema estatal", remarca.
A defensa da Xunta advirte de que "o recurso aparece tras desatenderse" as distintas interpelacións para dotarse "dunha mellor armazón normativa" estatal, como así o suxeriu tamén o Consello de Estado ou a comisión de reconstrución do Congreso.
Galicia tamén esgrime normativas que se aprobaron noutras comunidades (Aragón, Baleares, Cataluña...), pero "ningunha impugnada" a pesar das súas similitudes, e argumenta que non é "aventurado expor que a cidadanía e sociedade civil non viu os seus dereitos afectados de forma desproporcionada cando apenas houbo, por agora, impugnacións xudiciais" nesta comunidade.
Tamén discrepa "enerxicamente" de que "non se poidan adoptar medidas sen estado de alarma". "Se algo quedou patente é que son as actuacións que proceden e que poden adoptarse", asevera.
