Angrois.- Ineco precisa que "non avalía riscos" e que só foi "uns segundos ollos" que revisaron o dossier de seguridade da UTE

Ineco limitouse a ser "uns segundos ollos" que revisaron o dossier de seguridade que elaborou para a liña Ourense-Santiago a unión temporal de empresas (UTE) que forneceu o sistema 'ERTMS', que só abarcaba parte da liña e non estaba implantado no tramo final, o que abarca a curva da Grandeira, onde se produciu o accidente do tren Alvia que ocasionou 80 mortes e deixou a 145 persoas feridas.

Así o manifestou no xuízo polo sinistro ferroviario Laura López, xefa do equipo de Ineco que redactou o informe de avaliación independente (o coñecido como 'ISA') sobre o dossier de seguridade que elaborou a UTE.

"O que non se puido mitigar trasládase para que iso se mitigue", explicou, a preguntas do fiscal, nunha sala na que volveu a estar presente o ex director de seguridade de Adif Andrés Cortabitarte. "A normativa non prevé que iso se deixe abandonado", advertiu, cuestionada polo risco de control das velocidades máximas cando o tren circulaba baixo o sistema 'Asfa'.

En calquera caso, precisou que Ineco "non avalía os riscos", senón "o proceso que seguiu o tecnólogo", isto é, a unión temporal de empresas.

A Adif, Ineco trasladoulle "aclaracións", pero non lle dixo "o que ten que facer" respecto diso. Iso si, Laura López insistiu en que os riscos exportados, que a cuestións do avogado do estado confirmou que son "tolerables", para selo "teñen que ser controlados".

López reiterou, como os tecnólogos nas súas declaracións en días pasados, que nos seus informes "non hai nin curvas nin rectas", senón "velocidades".

En canto ao alcance do seu informe, ratificou, como afirmou xa en fase de instrución, que chegaba ata o dispositivo do Irixo, que é "o ámbito no que está o ERTMS", polo que o de Santiago e a zona de Angrois, onde descarrilou o Alvia, quedou fóra.

"A FOLGURA", UNHA "FORMA DE PROTEXER"

Cuestionada polo avogado da plataforma de vítimas, como "experta", por se a curva quedou baixo a "única protección" do maquinista, fixo referencia á "folgura" coa que se deseña a vía e que para o seu parecer é "tamén unha forma de protexer", idea que concorda coa tese de Adif.

Así, o letrado do administrador recalcou na súa quenda que existía ese "colchón" de velocidade, posto que pola Grandeira, asegura, podíase pasar a 160 quilómetros por hora aínda que estaba limitado a 80. En todo caso, sobre se se podería pór un sistema técnico, en concreto unha baliza, respondeu que entón "o Asfa coa baliza non existía", posto que "como tal non estaba na norma".

"Non podes implementar algo que non está aínda regulado, non podes facelo de forma autónoma, ten que levar un estudo importante", incidiu.

Este martes, o ex director de seguridade de Renfe, Antonio Lanchares, revelou que a operadora propuxo a instalación de balizas tras o accidente de Medina del Campo en 2008, pero esta formulación descartouse e non se aplicou ata pasada a traxedia de Angrois.

Neste punto, a técnica de Ineco admitiu que se podía implementar o 'ERTMS', pero limitouse a constatar que "o proxecto era ata onde ía" e rexeitou "meterse" neste punto.

O avogado do estado diferiu con esta técnica sobre o alcance do seu estudo, ao trasladar a idea de barreiras "permeables" entre enclavamientos, pero ela asegurou que avalían "o que está dito no informe".

A modo de conxectura, e sobre a colocación de balizas, explicou que a situación de perigo detectada tras o accidente "a xeraría --o dispostivo de-- Santiago, e tería que dicirlle --ao dispositivo do Irixo-- ponme estas balizas aquí".

En todo caso, sostivo que de existir un informe independente para o enclavamiento de Santiago "diría que sería igual" o tratamento, tendo en conta que carecía de 'ERTMS' e tendo en conta "a época", na que as balizas 'Asfa' para saltos de velocidade non estaban establecidas normativamente.

"PARA QUE SERVE O SEU TRABALLO"

O avogado da aseguradora de Renfe, QBE, chegou a preguntarlle na súa quenda "para que lle serve ao señor Cortabitarte" o traballo de Ineco. "É unha formalidade? Ou hai algún valor engadido?", soltoulle. Andrés Cortabitarte era nese momento o director de seguridade de Adif e a día de hoxe está procesado no xuízo pola análise de riscos da liña, xunto ao maquinista, polo exceso de velocidade.

"A normativa Cenelec o que di é que para garantir a seguridade (seguridade 100% non existe) prevé unha serie de procesos, fases para que, se as segues, na orde que che indica coas entradas, as saídas que che esixe a norma, podes estar confiado e tranquilo que o nivel de seguridade está cumprido", remarcou.

"Que o tecnólogo realice estes procesos e que haxa uns segundos ollos que revisen e velen por que iso se cumpre. Ese era o noso papel. Un certificador, un auditor, que se ve que se sae do que pide a norma, dígao", profundou.

"QUE CAMBIOU?"

"Que cambiou hoxe?", preguntáronlle máis adiante, ao que esta ex responsable de Ineco apuntou que o risco exportado "séguese escribindo exactamente igual, o que sucede é que o escenario perigoso identificouse e puxéronse medidas de mitigación que son as que todos coñecen".

O avogado do maquinista preguntoulle pola súa actual dedicación, no Metro de Madrid, e tamén sobre se a rega de redución de velocidade de 200 a 80 quilómetros por hora non foi avaliado, ao que López respondeu que non. "Era unha información de entrada; nós avaliabamos que o tivo en conta a UTE", insistiu.

OUTROS DOUS TÉCNICOS

A continuación declararon, tamén en calidade de testemuñas-peritos, os outros dous técnicos que conformaban o equipo xunto a Laura López: Javier Salvador Arriaga e Jorge Merino.

Foron intervencións coincidentes nas que se redundou nos mesmos aspectos, relativos á exportación de risco e o alcance do informe independente, entre outras cuestións. Así, Arriaga, que non traballa en Ineco desde outubro de 2013, resaltou que a exportación se fai a Adif e os riscos deben ser cubertos polo administrador de infraestruturas ferroviarias.

Pola súa banda, Merino, interrogado sobre, se tras achegar o seu informe, daban por feito que Adif facía unha análise de riscos, sinalou que descoñecían o que ocorría despois. En calquera caso, na quenda da defensa de Garzón, puntualizou que entende "que dalgunha maneira" Renfe e Adif "teñen que falar".

CHAMADOS A DECLARAR ESTE XOVES NO MEDIO DUNHA MANIFESTACIÓN

Agora todas as miradas están postas na comparecencia deste xoves, a partir das 9.30 horas, do ex director de seguridade da Axencia Ferroviaria Europea (ERA polas súas siglas en inglés), Christopher Carr.

Esta axencia censura a única investigación oficial que realizou o Estado español sobre o sinistro, que só apunta ao maquinista, ao advertir que non analizou "elementos crave" máis aló do exceso de velocidade co que o tren tomou a curva da Grandeira.

E coincidindo coa participación de Carr no xuízo, a plataforma de vítimas do sinistro convocou unha concentración na Cidade da Cultura, sede temporal do xulgado do penal número 2 de Santiago.

Tamén é previsible que volva estar presente nesta xornada Cortabitarte, tendo en conta que reapareceu o martes tras semanas ausente (escusado pola xuíza, do mesmo xeito que o maquinista) e tamén asistiu á sesión deste mércores.

Pola súa banda, a eurodeputada do BNG Ana Miranda, que foi quen convidou a unha delegación desta plataforma a Bruxelas para reunirse, entre outros, con responsables da ERA, subliña que "é de máxima relevancia a comparecencia" de Carr este xoves.

Neste sentido, reclama unha "investigación independente" do accidente e incide, como as vítimas, en que isto é o que pide a Comisión Europea.