Absolto o artista galego que pintou unha pomba e escribiu "liberdade" sobre a tumba de Franco
A decisión prodúcese en contra do criterio da Fiscalía, que pedía un ano de cárcere por "interromper nun acto relixioso".
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 18/01/2022 | Actualizada ás 12:29
A Sección Primeira da Audiencia Provincial de Madrid absolveu ao escultor galego Enrique Tenreiro dos delitos contra a liberdade de conciencia e de actos de profanación e danos na tumba do ditador Francisco Franco na Basílica do Valle de los Caídos, na que o 31 de outubro en 2018 pintou unha pomba da paz con pintura vermella e escribiu a palabra "liberdade".
O artista coruñés realizou esta "performance" na véspera do día de defuntos pola reconciliación dos españois, lembrando que nin Benito Mussolini nin Adolf Hitler gardan sepultura en lugares públicos e que o féretro do ditador estaba "fóra de lugar" nun mausoleo "pagado por todos", segundo explicou durante o xuízo.
Este acto produciuse no medio do debate que se xerou na sociedade ante a exhumación dos restos do ditador, que finalmente foi trasladado en outubro de 2019 ao cemiterio de Mingorrubio, situado no Pardo. A Sección Primeira da Audiencia Provincial de Madrid acordou a súa absolución en contra do criterio do fiscal, que solicitaba un ano de cárcere por un delito contra a liberdade de conciencia por interromper un acto relixioso. A Asociación para a Defensa do Valle de los Caídos solicitou dous anos e medio de cárcere ao incluír un delito de profanación na acusación.
O escultor defendeu durante o xuízo que se tratou dunha acción de protesta e alegou realizou a pintada a fume de carozo ao decatarse de que se ía a celebrar unha misa ao "ver uns curas", algo que descoñecía. Segundo alegou, comprou unha entrada para a Basílica pero descoñecía que se ía a producir unha misa.
Na gravación do día que ocorreron os feitos obsérvase como Tenreiro sitúase fronte á lápida e tras apartar as flores sobre a tumba de Franco debuxa con pintura vermella unha pomba da paz coa lema 'Pola liberdade'. Ao ser detido por membros de seguridade, gritou "pola liberdade e a reconciliación dos españois, para que non haxa ningún bando vencido". Tras ser reprendido polos visitantes da Basílica, o home respondeu: "Non estou en contra da unidade de España, pero Franco matou a moitísima xente".
Segundo o seu relato, non realizaría esta pintada nunha lápida calquera pero na do ditador estaba xustificado. "Nesta liña, subliñou que non o fixo en "unha lápida calquera" pero si na de Franco porque estaba xustificado. ""É lícito ter enterrado a un ditador que quitou a liberdade a varias xeracións e que contribuíu a causa unha guerra? Parecíame que esa tumba estaba fóra de lugar", alegou no xuízo.
A Fiscalía incidiu durante o xuízo en que a acción se desenvolveu con "evidente desprezo cara aos sentimentos relixiosos dos presentes e amparándose na súa concepción socio-política da sociedade" e ademais tivo lugar "mentres os nenos da Escolanía estaban a acceder ao Coro e os sacerdotes celebrantes da Eucaristía dirixíanse ao Altar Maior". Os danos económicos desta acción, segundo a documentación presentada pola Delegación de Patrimonio Nacional do Real Sitio de San Lorenzo del Escorial, ascenderon a 510 euros por labores de limpeza da pintada e devolución de entradas.
Tenreiro, de 52 anos, ten formación en técnicas de escultura e entre 1999 e 2004 estivo enrolado na escola Pablo Picasso de escultura da Coruña, aínda que a maioría de material na súa páxina web corresponde a distintas performances que veu realizando os últimos anos. O escultor paseou pola praza de María Pita a peito aberto e cunha gran cruz ás súas costas, simbolizando o calvario. Con esta acción o creador quixo denunciar "a cruz" que supón a Cidade da Cultura "para a cultura en Galicia".
Ese mesmo ano noutra 'performance' no centro de Nova York sacou unha toalla e un bañador e deitouse sobre o asfalto. En varias das súas esculturas e accións Tenreiro critica o papel da monarquía, e refírese a os Borbóns como bombóns. Na súa páxina web pódese visualizar as performances 'Demasiados bombóns para este réxime" e 'A Coroa dos Bombóns polos chans'. O escultor provén dunha saga de artistas, entre os que destacan Antonio Tenreiro (1923-2006), un dos grandes artistas contemporáneos galegos e Jaime Tenreiro (1955-2018), que destacou como artista de vangarda.
