A Audiencia Nacional investiga se existe responsabilidade penal no afundimento do 'Villa de Pitanxo'

A Audiencia Nacional abriu unha investigación para dirimir se existe responsabilidade penal no afundimento da pesqueiro 'Vila de Pitanxo', que naufragou o pasado 15 de febreiro a 450 quilómetros ao leste de Terranova (Canadá). Segundo avanzou o diario La Voz de Galicia e confirman a Europa Press fontes próximas ao caso, a Garda Civil de Pontevedra mantén aberta unha investigación que dirixe o xulgado de Instrución número 1 da Audiencia Nacional.

O fin é dilucidar se existe responsabilidade penal no naufraxio do pesqueiro con base no porto de Marín (Pontevedra), no que faleceron nove tripulantes, 12 permencen desaparecidos (danse por mortos) e houbo tres sobreviventes.

A información adiantada por La Voz de Galicia asegura que o testemuño solicitado polo Instituto Armado do tripulante Samuel Kwesi contradí o relato dos outros dous sobreviventes, o patrón do pequero, Juan Padín, e o seu sobriño Eduardo Rial, ambos os dous veciños da localidade pontevedresa de Cangas.

O pasado mércores, o tres sobreviventes declararon en Vigo ante a Comisión de Investigación de Accidentes e Incidentes Marítimos (Ciaim), órgano dependente do Ministerio de Transportes que deberá emitir un informe sobre o sinistro no prazo máximo dun ano. Esta comisión comezou coas súas pescudas tras o naufraxio nunha primeira fase na que formou un equipo de investigadores e solicitou "evidencias documentais e electrónicas" sobre o buque, a súa tripulación e a súa viaxe.

Para iso, recompilou certificados do buque, proxecto de construción, reformas, listas de tripulantes, titulacións e certificados dos tripulantes, rexistros electrónicos dos sistemas de localización do buque (caixa azul de pesca e rexistros do Sistema de Identificación Automática), previsións meteorolóxicas, radiocomunicacións e sinais de emerxencia.

A investigación da Ciaim (independente da aberta pola Audiencia Nacional) entrou na súa segunda fase, que pasa por entrevistas á tripulación sobrevivente, que chegou a Santiago na madrugada do 21 ao 22 de febreiro nun voo procedente de Terranova. Tamén foron entrevistados os familiares dos desaparecidos, que prestaron declaración o venres.

O grupo Nores, armadora do 'Villa de Pitanxo', informou hai uns días de que, "conforme ao trasladado polo patrón", Juan Padín (un do tres sobreviventes do naufraxio), "o accidente produciuse durante a manobra de virada do aparello".

Con base neste relato, o pesqueiro afundiuse "de forma moi rápida" polos golpes de mar que o escoraron, despois de sufrir unha parada no motor principal durante unha manobra de virada do aparello.

O BARCO ACUMULABA SANCIÓNS

O 'Villa de Pitanxo' acumulaba varias sancións por infraccións graves de pesca ilegal, entre elas, capturas de fletán negro sen declarar. Así o adiantou o pasado martes Economía Digital Galicia, con base nunha serie de sentenzas da Audiencia Nacional, ás que tivo acceso Europa Press, a última delas con data do 17 de xullo de 2020.

En concreto, o Ministerio de Pesca sancionou en 2016 o patrón do 'Villa de Pitanxo' por seis infraccións graves da Lei de Pesca Marítima. As multas sumaban máis de 160.000 euros por cuestións como eliminación ou ocultación de probas en controis de inspección, falta de envío de posicións do buque, non contar coas autorizacións de pesca e diferentes incumprimentos relativos a capturas a bordo e desprazamentos. Ademais, comisáronselle 27.778 quilos de fletán negro, que estaban ocultos e non rexistrados no diario.

As infraccións tamén se referían ao armador, Nores, ao que se lle impuxo perda de puntos cos que contan os propietarios de barcos no regulamento de control europeo da pesca debido a cuestións como a eliminación de probas nas tarefas de control, así como pola alteración de datos de capturas.

O grupo Nores aduciu un erro de comunicación entre o persoal da embarcación, pois sostiña que o fletán non estaba oculto e que "foi o mariñeiro encargado o que esqueceu sacalo", recolle o fallo. Con todo, a Sala do Contencioso-Administrativo da Audiencia deu por probada a infracción reflectida polos inspectores, que "comprobaron a existencia dunha adega oculta onde se atopaban as capturas de fletán negro embolsado e sen etiquetar".

Os recursos presentados pola armadora do pesqueiro foron rexeitados por esta sentenza da Audiencia Nacional, que entre outras cuestións defende a pertinencia de impor a multa máxima de 60.000 euros nunha das sancións, dado que "só pola actuación dos inspectores chegouse a descubrir a ocultación do fletán nunha adega secreta, tendo en conta ademais as características do buque e que o fletán negro é unha especie sometida a especiais medidas de conservación".

Noutra sentenza previa da Audiencia Nacional de 2017, na que tamén se desestimaron os recursos de Nores, recóllense infraccións graves sancionadas polo Ministerio en 2014, así como que os inspectores deron fe dunha "alteración intencionada" da clasificación de capturas de dúas filas de caixas de fletán negro para facelas pasar por capturas de raias.