Coñeces os riscos legais de ilustrar as publicacións en Twitter?

Cada minuto publícanse 350.000 tuits e cada día, 500 millóns. Isto significa que, cada ano, son ao redor de 200.000 millóns de tuits os que enchen a rede. A maioría van acompañados de imaxes ou infografías. Mais, cantas persoas se preocupan por comprobar se son libres de dereitos de autor? As présas e a preguiza son malas conselleiras. Algunhas empresas europeas sábeno e especializáronse en comprar bancos de imaxes moi utilizadas en internet para facerse cos seus dereitos de propiedade intelectual. Contratan despachos de avogados e rastrexan as redes. A partir de aquí, chegan reclamacións económicas, demandas e ameazas a algúns usuarios e usuarias sorprendidas. A polémica xa está servida.

Segundo Eduard Blasi, profesor do posgrao de Protección de Datos da Universitat Oberta de Catalunya (UOC), "hai normas de protección de obras e creacións -neste caso, de contido audiovisual- coa Lei de Propiedade Intelectual". "Teñen que continuar existindo porque é necesario protexer o traballo e as obras dos autores. Que ocorre? Que, neste mundo de inmediatez, a xente non verifica os dereitos das imaxes", afirma Blasi.

De feito, como lembra o profesor da UOC, "hai autores que non soamente o permiten, senón que expresamente fomentan a difusión das súas obras: as súas creacións están baixo o réxime Creative Commons (CC)". "Hai bancos que facilitan compartir imaxes ou infografías, ás veces só coa condición de que se mencione a autoría. Pero a realidade é que a miúdo buscamos unha imaxe concreta e non a atopamos suxeita a licénciaa CC. Mesmo pode ocorrer que queiramos unha imaxe de autoría descoñecida. E aquí poden empezar os problemas, porque entón podemos ter a tentación de utilizar unha foto que atopamos en internet aínda que non teñamos a autorización expresa para poder compartila", engade.

A pesar de recoñecer a existencia desta base legal que permite aos despachos de avogados facer as reclamacións, o profesor da UOC afirma que "é evidente que se poden dar situacións custosas e que leven a abusos que probablemente exceden a intención inicial do lexislador". "Cando os lexisladores redactaron as leis de protección dos dereitos de autor, non pensaron na casuística de internet, onde se adquiren bancos de imaxes notorias, o que permitiu un uso abusivo e máis difícil de controlar de toda esta base legal", explica Blasi.

"Hai que evitar estes usos abusivos", afirma Blasi. Como? "As normas deben estar vivas. É evidente que o autor debe seguir gozando da protección e debe poder decidir até onde e cando pode utilizarse a súa imaxe, pero a propiedade intelectual viuse modificada pola parte dixital, as plataformas, etc. Os lexisladores deben dar un paso á fronte e modificar as normas para que non se desvirtúen. É necesario revisar este dereito para non quedarnos sen información nas redes", engade o experto.

Algunhas empresas contratan despachos de avogados e a citación pode chegar desde calquera país en que esta imaxe poida consultarse por internet. "Isto é unha agravante, sen dúbida. Podería ser que algún xuíz, chegado o caso, considerase que che toca ir a xuízo no estranxeiro. Isto implicaría asumir gastos de desprazamento, quizais de aloxamento, etcétera. Aínda que despois te declaren inocente, xa tes que asumir uns custos mínimos. Por iso, moita xente seguramente prefire pagar aínda que despois poidan darlles a razón. Os profesionais que levan a cabo estas prácticas forzan á xente a facer un pacto extraxudicial. Ás veces, a todo isto súmaselle a incerteza emocional. Por tanto, se o importe pode ser máis aconsellable que ir a xuízo, por unha cuestión de seguridade ou tranquilidade, a xente prefire pagar o importe que lles reclaman", engade.

Blasi insiste: "Cando queremos compartir contido en aberto a través de internet, merece a pena perder algúns minutos e comprobar se unha imaxe pode utilizarse libremente ou non".