Catro de cada dez adolescentes tivo un problema de saúde mental no último ano, segundo un estudo

Un 41,1% de adolescentes españois (4 de cada 10) manifesta ter ou cre ter un problema de saúde mental nos últimos 12 meses e, deles, un de cada tres non falou con ninguén sobre os devanditos problemas e máis da metade non pediu axuda, segundo un barómetro de opinión publicado este martes por UNICEF.

O estudo, titulado 'A saúde mental é cousa de nenos, nenas e adolescentes' e desenvolvido en base ás opinións de 4.740 adolescentes de 13 a 18 anos de 168 centros educativos de toda España, revela, entre os motivos polos que non piden axuda: o desexo de manter en segredo os seus problemas de saúde mental (60%) ou a falta de confianza no persoal do seu centro educativo (55,9%).

Así mesmo, máis de 4 de cada 10 adolescentes considera que os seus problemas de saúde mental non son importantes, non saben o que lles pasa ou non saben a quen ou onde acudir. Doutra banda, entre aqueles que se deciden a pedir axuda, recorren ás súas amizades (73,6%), á axuda profesional psicolóxica (60,8%), a profesionais do centro educativo (34%), a profesionais da medicina e psiquiatría (30%), ou a profesionais en Internet e redes sociais (32,7%).

UN 78% SERÍA AMIGO DOUTRO MOZO CON PROBLEMAS DE SAÚDE MENTAL

Preguntados pola súa percepción das persoas que padecen algún problema de saúde mental, case 8 de cada 10 (78,5%) asegura que mantería amizade con alguén da súa idade que estea a visitar ou visitase a un profesional de saúde mental, e un 25,8% pensa que as persoas con problemas de saúde mental senten vergoña (25,8%).

Acerca das crenzas negativas contorna a este tipo de situacións, segundo o informe, un 16,2% dos adolescentes afirma estar de acordo ou totalmente de acordo con que as persoas da súa idade con problemas de saúde mental non se comportan tan ben como o resto da clase; a un 14,9% non lles gustaría que na súa rúa houbese un centro de saúde mental e un 12,9% considera que ter preto un centro desas características faríalle sentir inseguro ou insegura.

Sobre os factores que favorecen o benestar e a saúde mental das persoas da súa idade, 3 de cada 4 adolescentes entrevistados destaca os hábitos de soño como elemento principal (74,9%). En segundo lugar, aparece o exercicio físico (62,3%), seguido dunha dieta equilibrada (50,6%), unhas porcentaxes que se incrementan canto máis alto é o nivel socioeconómico dos enquisados.

Respecto dos factores externos destacan ter unha boa relación cos proxenitores (82,6%) e o apoio de persoas próximas (82%), así como facer as cousas que lles gustan ou lles fan sentir ben (78,6%). A satisfacción co centro educativo (58,9%) é o factor externo menos valorado. Así mesmo, máis mozas (69,1%) que mozos (58,5%) consideran que falar con persoas coñecidas sobre as súas preocupacións e sentimentos é un elemento que mellora a saúde mental.

PROBLEMAS

En canto aos factores que afectan máis á saúde mental, os adolescentes destacan como máis importante ter unha baixa autoestima (67,9%), consumir alcol ou outras drogas (66,1%), ter problemas de saúde física (58,5%) e ter dificultades económicas (56,7%). Mentres, o 32,3% dos mozos e as mozas, cre que usar demasiado o teléfono móbil ou Internet prexudica á súa saúde mental.

As MOZAS SENTE MÁIS PRESIÓN POLO FÍSICO

Así mesmo, o informe revela que as mozas senten máis presión por ter un físico determinado: un 73,5% cre que isto lles afecta moito ou moitísimo, fronte ao 50,8% dos mozos.

Preguntados pola frecuencia de uso das redes sociais e por como as interaccións e a información que atopan nestas plataformas afecta á súa saúde mental, o estudo pon de manifesto que, a pesar de que, en xeral, a información sobre o tema non lles estresa, moitos afirman sentir a necesidade de mostrar unha vida perfecta, sobre todo as adolescentes.

En concreto, o 98,5% dos adolescentes afirma utilizar algunha vez Instagram, Snapchat, TikTok, Twitch, Twitter/X, Wattpad, WhatsApp ou Youtube; e 3 de cada 4 asegura que nunca sentiu abafo ou tensión pola cantidade de información recibida sobre saúde mental (73,5%) e que utilizou as redes sociais para expresar as súas propias experiencias e pensamentos relacionados con este tema (70%). Case o mesmo porcentaxe (68,1%) manifesta non sentir a necesidade de mostrar no mundo en liña unha vida perfecta e sen problemas, aínda que non sexa certo.

Sobre aqueles que si experimentan tensión pola cantidade de información sobre saúde mental que atopan nas redes sociais, obsérvase que o malestar se incrementa coa idade; e, en canto ás diferenzas por xénero máis do dobre de mozas (34,3%) que de mozos (13,3%) compáranse cos perfís de persoas que mostran vidas perfectas e que aparentan ter unha boa saúde mental en redes sociais.

Mentres, máis da metade dos entrevistados percibe como moi ou bastante perigosas para a saúde mental plataformas como Twitter/X (56,3%), TikTok (55,4%) e Instagram (52,1%).

RECOMENDACIÓNS

Tras analizar as opinións sobre a saúde mental dos mozos e mozas enquisados, UNICEF España propón unha serie de recomendacións coa finalidade de abordar os desafíos detectados e promover unha contorna máis favorable para o desenvolvemento mental e emocional de nenos, nenas e adolescentes.

Entre outras, destacan: fortalecer os programas e servizos de prevención, detección precoz e atención da saúde mental no ámbito da Atención Primaria de Saúde; contar con datos oficiais actualizados, comparables e desagregados; brindar ferramentas nos colexios para previr o malestar emocional; impulsar a regulación e a formación habilitante da figura do Coordinador de Benestar e Protección da Infancia; potenciar a participación de menores nas campañas de concienciación social de saúde mental e erradicación do estigma; apoiar ás familias e coidadores, e exhortar ás plataformas e servizos dixitais a establecer controis de acceso por idade.