Oposición do Goberno ao novo canon reducido de Sogama e sacionaría a Galicia con multas semestrais por residuos

A Xunta reprochou este mércores o rexeitamento expresado polo Goberno central á decisión de Galicia de bonificar parte da subida do canon de Sogama, derivada dos novos impostos estatais, á vez que denunciou que o Executivo de Pedro Sánchez ameazou á comunidade con imporlle multas semestrais polo tratamento de residuos.

Así o dixo, nunha rolda de prensa, a conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, que viu nestes movementos "unha persecución por parte do Goberno central a Galicia", e rexeitou que os datos que achega o Executivo nacional sexan adecuados á realidade.

Vázquez explicou que un total de 280 concellos --o 95% dos adheridos ao modelo Sogama-- solicitaron acollerse á tarifa reducida ofrecida pola Xunta para "aliviar parte do impacto" que suporá para as súas arcas a revisión do canon para este 2025. "Isto demostra o seu compromiso coa xestión dos residuos e a eficacia da medida", engadiu, dado que tal solicitude implica comprometerse a reducir un 1% a cantidade de residuos que mandan á planta e incrementar un 3% a separación de envases.

A finais do mes de xaneiro, o Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico enviou á Consellería de Medio Ambiente un documento denominado 'Caso de estudo Sogama' para analizar a aplicación que se está facendo en Galicia do novo imposto sobre a vertedura e a incineración, expresando a oposición do Executivo á aplicación de descontos nesta taxa baixo a premisa de "quen contamina, paga".

Tras advertir de que os servizos xurídicos da consellería "analizarán con detalle o alcance e posibles repercusións" deste estudo, Ángeles Vázquez lamentou que o Estado "ignore as dificultades" que están a pasar moitas administracións locais e defenda como única opción que se repercuta sobre elas o 100% dos novos impostos estatais de residuos co argumento de que asumilos en parte pola Xunta "contraviene o efecto" co que foron concibidos, punitiva, e de que "non está claro que esta vía sexa a máis efectiva".

Co fin de dar voz aos principais afectados, a Xunta decidiu informar por carta aos 295 concellos adheridos a Sogama da oposición do Goberno central ás medidas adoptadas pola Xunta con relación ao canon de 2025. Ángeles Vázquez explicou que no último mes recibíronse decenas de respostas por parte dos concellos nas que mostraban maioritariamente o seu apoio á medida da Xunta.

SANCIÓN DA CE

A maiores, a responsable autonómica denunciou o intento do Goberno central de repercutir ás comunidades o expediente sancionador aberto pola Comisión Europea contra España por incumprimentos en materia de tratamento de residuos.

Concretamente, rememorou, o 30 de xaneiro o secretario de Estado de Medio Ambiente, Hugo Morán, remitiulle unha carta á Xunta mostrando a súa preocupación polos datos galegos en materia de residuos, aos que responsabiliza de que a nivel nacional "estean a desviarse dos obxectivos europeos".

Nesta mesma carta, na que o Goberno sitúa a Galicia á cola da xestión de residuos, "advirte de que a comunidade terá que asumir o 13% da sanción que impoña Europa" baseándose en datos "tergiversados" sobre a xestión do lixo doméstico que se fai na Comunidade. A sanción suporía 1,5 millóns de euros iniciais e multas semestrais.

Ángeles Vázquez lembrou que "Galicia ten o 5,6% da poboación española e en ningún caso vaise a facer cargo desa sanción" xa que cos datos na man "ocupa a sexta posición" nacional en canto a residuos depositados en vertedoiro e "a novena" en cumprimento de obxectivos de reciclaxe. "Lonxe de dar solucións, lamentablemente o Goberno central só pensa en sancións", dixo a conselleira.

En todo caso, Ángeles Vázquez recoñeceu tamén que "hai marxe" para seguir mellorando a posición de Galicia en materia de residuos e avanzar cara ao obxectivo comunitario de conseguir unha taxa de reciclaxe do 50%.

TRES MODELOS DE XESTIÓN

Neste sentido, referiuse a a convivencia na Comunidade galega de tres modelos de xestión de residuos con resultados desiguais. A modo de exemplo, explicou que no caso de Nostián a porcentaxe de residuos que van a vertedoiro (a opción menos recomendable) é do 50%, no modelo xestionado pola Mancomunidade Serra do da Barbanza elévase ao 61% e no caso de Sogama redúcese ata o 22%.

Para cumprir cos obxectivos que marca a directiva europea en materia de residuos, dixo a conselleira, hai que seguir "traballando e avanzando", o que pasa necesariamente "por defender os sistemas de xestión que cumpren" e por axudar a que aqueles que actualmente non cumpren, como é o caso dos modelos húmido-seco, incorporen a recollida separada das distintas fraccións.

Por este motivo, a conselleira dirixiuse por carta recentemente aos responsables de Nostián e de Barbanza para instalos a adoptar de inmediato medidas efectivas para reverter os seus actuais datos de residuos. Ao respecto, lamentou que a día de hoxe e a pesar das numerosas advertencias, A Coruña sexa "a única gran cidade española que non separa aínda envases e briks", un deber vixente desde o 1 de xaneiro de 2024 e que xustifica o expediente sancionador aberto pola Xunta a semana pasada contra o concello.

"É imposible que os coruñeses poidan reciclar se non lles pos na rúa contedores para depositalos", incidiu. Por último e como medida complementaria para seguir mellorando o cociente de reciclaxe de residuos de Galicia, Ángeles Vázquez avanzou que o seu departamento traballa nunha actualización e mellora da metodoloxía aplicable para calcular as taxas de recuperación das distintas fraccións de residuos e, particularmente, dos biorresiduos.

Así, explicou que nos últimos anos a Xunta repartiu ao redor de 33.500 composteros de residuos orgánicos por toda a Comunidade, pero non se sabe canto material deposítase neles, polo que a nova metodoloxía permitirá cuantificar a materia orgánica recuperada e que se converte en compost que acaba sendo reutilizado.