Os exministros José Blanco e Ana Pastor enfróntanse ao accidente que marcou os seus mandatos

Os exministros José Blanco (PSOE) e Ana Pastor (PP) enfróntanse este luns ao accidente do tren Alvia que ocorreu no barrio de Angrois, en Santiago, en xullo de 2013, e que se saldou con 80 mortos e 144 feridos. Unha traxedia que marcou os seus mandatos á fronte de Fomento e pola que agora deberán responder na comisión de investigación do Congreso, que os citou para as 16,00 e as 17,30 horas, respectivamente.

O descarrilamento, polo que están investigados tanto o maquinista, por circular cun exceso de velocidade, como o ex-xefe de seguridade de Adif, por non realizar a preceptiva análise de risco na liña, motivou varios pronunciamentos da Comisión Europea. Sen ir máis lonxe, a finais deste mes de xaneiro abriu un expediente a España, precisamente, por "deficiencias" na avaliación dos perigos que entraña o sistema ferroviario.

Tras case cinco anos de "loita", a plataforma de vítimas do sinistro logrou o seu obxectivo de que se constituíse unha comisión de investigación na Cámara, coa que busca que se depuren as responsabilidades políticas, máis aló das penais, que se dirimen nos xulgados.

As de Blanco e Pastor serán as últimas comparecencias, tras as que os grupos deberán elaborar unhas conclusións. Os afectados pediron a última palabra, pero lles foi denegada a cambio dunha intervención a porta pechada no que consideran unha decisión "antidemocrática" resultado do "pacto" entre PP e PSOE.

JOSÉ BLANCO

Co socialista José Blanco como ministro de Fomento produciuse a inauguración da liña do accidente, que experimentou un cambio de proxecto que implicou a retirada do sistema de control de velocidades 'ERTMS' dos últimos quilómetros da vía, xusto onde tivo lugar o descarrilamento.

O tren sinistrado era, ademais, un híbrido (que os profesionais do sector coñecían como 'Frankenstein') coas características que lle posibilitaban circular por esa vía.

Despois do sinistro, xa en febreiro de 2014, como deputado no Congreso, Blanco asegurou que non lle preocupaba que se ampliase a investigación polo accidente, ao destacar que o deber da xustiza é "investigar absolutamente todas as causas" e remitiu á CIAF (comisión de investigación de accidentes ferroviarios) para que se esclarecesen as causas no ámbito técnico.

En novembro de 2015, o xa eurodeputado recibiu en Bruxelas a un grupo de vítimas do accidente do tren e sostivo que se decatou "tres días despois" do mesmo de que non había 'ERTMS', para a continuación suxerir que "o sabería o director de seguridade de Adif".

Blanco recibiu no seu despacho da Eurocámara e durante unha hora e cuarto a catro integrantes da Plataforma Vítimas Alvia 04155, así como a un enxeñeiro e ao director do documental sobre o sinistro ferroviario, nunha reunión acalorada por momentos, debido a que os afectados polo descarrilamento acusan o exministro de Fomento de responsabilidades na diminución de seguridade da liña.

Nun encontro posterior con xornalistas desprazados a Bruxelas xunto á delegación convidada pola eurodeputada do BNG Ana Miranda, Blanco subliñou que el inaugurou unha liña "cunhas determinadas características", e que con esas mesmas características "púxose en explotación".

ANA PASTOR

Durante o mandato da popular Ana Pastor, deputada en Cortes pola provincia de Pontevedra, produciuse a desconexión do sistema de control 'ERTMS' embarcado.

Varios peritos ditaminaron que esa foi a última malla de seguridade que se retirou, xa que de estar conectado avisaría ao maquinista, que tería que recoñecer o punto no que se atopaba. 

Pola súa banda, Pastor, dous anos despois da traxedia, dixo que se comprometeu a "reforzar" o sistema ferroviario e defendeu que se fixo.

En todos os seus pronunciamentos respecto diso sempre destacou que o apoio ás vítimas era o "primeiro obxectivo" do Goberno do que formaba parte. De feito, en moitas ocasións eludiu preguntas sobre aspectos concretos con esa resposta.

Un dos momentos máis rechamantes do desenvolvemento da comisión de investigación á que agora se enfrontan produciuse cando o que fora presidente da CIAF Vicente Rallo asegurou que lle suxeriu a Pastor reabrir a investigación, pero esta lle dixo que non, que ese asunto estaba xa "liquidado".

O gabinete da xa presidenta do Congreso emitiu unha comunicación acusándoo de mentir en sede parlamentaria, tras o que Rallo pediu volver comparecer, esa mesma tarde, para desdicirse.

VÍTIMAS

Coincidindo coa súa participación na comisión de investigación, a plataforma de vítimas do accidente do Alvia concentrarase este luns fronte ao Congreso dos Deputados, para esixirlles que "pidan perdón e asuman a súa responsabilidade".

Blanco, hoxe eurodeputado, e Pastor, presidenta do Congreso, teñen para as vítimas "claras responsabilidades políticas" na traxedia de Angrois.

Sinalan ao primeiro porque "publicitou aos catro ventos a primeira liña de alta velocidade en Galicia, asegurando que se incrementaba a seguridade e que tanto a liña como o tren, contaban cos sistemas de seguridade que evitasen o accidente".

En canto á segunda, repróchanlle que "prometeu, tanto en privado como en sede parlamentaria, unha investigación técnica independente e plena colaboración coa xustiza", pero "mentiu", xa que "diferentes autos dos xuíces sinalaron a falta de colaboración coa xustiza".

Consideran, así, que "chegou a hora de que os responsables que ocupaban cargos decisivos dean a cara, pidan perdón e asuman a súa responsabilidade".

Quen seguiu nun posto de libre designación despois da traxedia foi o ex-xefe de seguridade de Adif, Andrés Cortabitarte, quen, de non variar a decisión do xuíz instrutor, irá a xuízo oral xunto ao maquinista, Francisco Garzón.