Estas son as razóns polas que a Xunta rexeita o plan do Goberno central fronte ao reto demográfico

A falta de "concreción" sobre os mecanismos de financiamento, a ausencia de criterios para definir as zonas de risco no Estado e a omisión de "obxectivos" claros resumo a filosofía das alegacións presentadas por Galicia á Estratexia Nacional fromte ao Reto Demográfico 2030 no que participa a Consellería de Política Social.

O descontento da Xunta co borrador que se manexa na comisión e conferencia sectorial que aborda a cuestión demográfica xa foi explicitado pola propia conselleira, Fabiola García que, precisamente, defendeu a semana pasada ante a Cámara galega a lei de impulso demográfico que o seu departamento enviou ao Parlamento autonómico e para o que os grupos da oposición pediron a súa devolución ao Goberno sen éxito.

Fabiola García xa avanzara que Galicia presentaría alegacións ao documento que se manexa na comisión na que participan as comunidades autónomas e o Estado, xa que unha das cuestións claves é a falta de financiamento para atención de servizos vinculados coa demografía, nos que a Xunta pide fixarse nos "custos reais" polas características poboacionais, como pode ser a dispersión.

Galicia conta con 3.771 das 4.907 entidades colectivas que hai no conxunto de España, con máis de 30.000 entidades singulares que supoñen preto da metade das existentes no Estado e máis da metade dos diseminados.

Tal e como expón a Xunta na exposición de motivos da futura lei de impulso demográfico, as variacións de poboación nas últimas décadas "evidencian como os procesos de retorno migratorio e de inmigración non son de compensar os balances negativos de crecemento vexetativo", así como volve recobrar "importancia a emigración".

"Asistimos, por tanto, a un cambio na dinámica e estrutura demográfica que ten efectos importantes a nivel humano, social, cultural, económico, político e ambiental e supón un dos maiores retos aos que debe enfrontarse Galicia nos próximos anos", apunta o texto autonómico lexislativo.

Así, fai tamén mención a que "o cambio nos comportamentos reprodutivos, a maior esperanza de vida, as pautas de conformación das familias e a distribución da poboación no territorio, así como o impacto das migracións forman parte dun mesmo proceso de carácter sistémico do que é preciso tomar conciencia e articular medidas oportunas para xestionalo con éxito".

MAIOR CONCRECIÓN

Neste escenario, e ao longo das alegacións presentadas ante a comisión de traballo, Política Social pide ao Goberno "unha maior ambición nos contidos" da 'Estratexia nacional fronte ao Reto Demográfico 2030', a cal "se ten que plasmar" nunha maior concreción dos mecanismos de financiamento que asumirá a Administración Xeral do Estado, dos criterios cos que se establecerán as áreas en risco demográfico e os obxectivos que se pretenden con esta estratexia.

"Entendemos que é o camiño para que sexa unha estratexia útil para o enorme reto que afronta España nesta década", pon por escrito o documento remitido ao Ministerio para a Transición Ecolóxica e Reto Demográfico.

"PROFUNDAMENTE INSATISFACTORIO"

A Xunta considera "profundamente insatisfactorio" o documento en canto á definición do financiamento porque, sostén, "evidencia a falta de compromiso do Goberno á hora de asumir o financiamento". Así, refírese á definición que inclúe o documento orixinal sobre que "con carácter xeral, as medidas fronte ao reto demográfico serán financiadas por cada unha das administracións competentes por razón da materia e de acordo co previsto nos seus respectivos orzamentos".

Neste sentido, pon o exemplo da súa "decepción" coa sanidade ou a educación, materias transferidas na súa práctica totalidade ás comunidades e representan "boa parte" do gasto de calquera administración. Así, tal e como está explicitado o parágrafo, o Estado "en ningún caso asumiría un compromiso de financiamento nestas". "E profundando nisto, tamén cabería preguntarse se o reto demográfico é en si unha competencia e a que administración lle compete".

En todo caso, a Xunta cre que "é imprescindible que o Goberno concrete, a través desta estratexia, os correspondentes mecanismos de financiamento e os seus orzamentos", así como "o establecemento dun ou varios fondos específicos de ámbito estatal para o reto demográfico, cuxa dotación se fixar a través dos orzamentos xerais".

ÁREAS DE RISCO

Nas alegacións remitidas a Madrid, Política Social tamén observa que "se segue detectando unha ausencia de referencias ao custo efectivo dos servizos" e seguen sen "coñecerse" as zonas que son especialmente de risco, algo que se quedou en aclarar en reunións pasadas.

"Segue faltando a determinación das áreas de risco demográfico que a propia estratexia menciona", asevera a Xunta, que lembra que o primeiro borrador do documento (agora trabállase sobre o segundo) indicaba explicitamente que a través da estratexia establécense "principios básicos para a definición das áreas en risco demográfico en cada comunidade", cuestión que aparece "expresada de forma idéntica" no segundo texto.

Así, constata que "en ningún dos dous borradores aparecen recollidos os principios", motivo polo que considera que "non é posible avanzar no desenvolvemento da estratexia".

"AUSENCIA DE OBXECTIVOS CONCRETOS"

Para a Xunta, outra das carencias no documento ten que ver con "a xeneralidade das liñas de acción e a ausencia de obxectivos concretos e medibles". Neste punto pon como exemplo o a afirmación "hai que mellorar o transporte público interurbano", sen "incluír ningún obxectivo cuantificable". "Obviamente estamos de acordo na definición dos obxectivos transversais e as liñas de acción --ninguén pode discrepar sobre a importancia de garantir unha plena conectividade territorial e unha adecuada cobertura de internet de banda ancha--, pero pouco valor ten este enunciado se non se marca un obxectivo concreto respecto diso".

"Que porcentaxe do territorio nacional queremos abarcar, con que compromiso de dixitalización e en que prazo de tempo?", expón como cuestións que deben quedar por escrito. É máis, a Xunta "non comparte" que a estratexia deba carecer de obxectivos concretos polo feito de que estes se incluirán en futura Axenda Común.

"Non o compartimos porque, precisamente, desde o propio Goberno de España insistiuse en que esta Estratexia non é un documento inamovible, senón que se configura como un documento vivo e adaptable ás novas circunstancias que xurdan durante a década", argumenta.

Por tanto, finaliza, "nada impide ser ambiciosos e plasmar xa nesta estratexia os obxectivos concretos e os resultados esperados con independencia de poidan ser revisados nun momento posterior".

SEGUNDO BORRADOR

O Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico remitiu á Xunta o pasado 13 de novembro o segundo borrador da estratexia (ENfRD2030). Este documento foi analizado na comisión sectorial o 18 de novembro e na conferencia sectorial o día 20.

En opinión da Xunta, este segundo borrador "mantén as mesmas carencias que na súa primeira versión e que poden resumirse nas mesmas cuestións" xa trasladadas. Iso, "sen obviar que quen ten a posibilidade de pilotar esta estratexia e propor os alicerces é o Goberno, con independencia de que o resto das administracións participemos de forma activa".