Desde a perda de carga do 'Toconao' ao desastre actual: cronoloxía da vertedura de pélets en Galicia

Hai xa 34 días que o buque cargueiro 'Toconao', de bandeira de Liberia e alugado pola naviera Maersk, perdeu parte da súa carga fronte ás costas portuguesas. Desde entón, practicamente toda a costa galega viuse afectada pola chegada de millóns de pélets de plástico branco aos seus areais.

Este episodio xerou leas políticas e varias cruces de declaracións nas últimas semanas, principalmente entre o Goberno central e a Xunta. E é que a principal discrepancia entre ambas as administracións está no momento no que consideran que unha e outra tiña constancia, de forma oficial, da vertedura.

Neste contexto, Europa Press constrúe a seguinte cronoloxía dos feitos en base á documentación e os datos coñecidos:

-- 8 de decembro: O 'Toconao' navega de madrugada fronte ás costas de Viana do Castelo, localidade portuguesa próxima á fronteira galega, cando perde seis colectores. Un deles contén 26,25 toneladas de pequenos pélets de plásticos repartidos en 1.050 sacos, cada un de 25 quilos. O Goberno portugués emite un informe que se traslada á Axencia Europea de Seguridade Marítima e a España.

-- 13 de decembro: Primeiros avisos por aparición de pélets na costa. Rodrigo Fresco, un veciño de Corrubedo, en Ribeira, realiza a primeira chamada ao 112 Galicia e ás forzas e corpos de seguridade tras detectar 40 sacos na praia de Balieiros. O 112, á súa vez, avisa a Salvamento Marítimo.

-- 20 de decembro: A representación legal de Maersk notifica ao Centro de Coordinación de Salvamento de Fisterra e á Sociedade de Salvamento e Seguridade Marítima (Sasemar), ambas as dependentes do Estado, a perda do seis colectores, un deles o que contiña pélets de plástico, o día 8. O CCS Fisterra informa, á súa vez, ao subdirector de Gardacostas de Galicia, pero a Xunta non dá carácter oficial a esta notificación por tratarse dun whatsapp: "Boas tardes, moi probable portacontedores que perdeu 6 través de Viana o 8. Estamos en contacto con el".

-- 21 de decembro: Capitanía Marítima de Vilagarcía informa á Delegación do Goberno en Galicia e á Demarcación de Costas da Coruña.

-- 26 de decembro: O colectivo Noia Limpa denuncia a aparición de grandes cantidades de pélets en praias de Porto do Son. Desde entón, multiplícanse os achados deste material pola costa galega.

-- 3 de xaneiro: Sasemar reenvía ao subdirector de Gardacostas da Xunta o correo que o 20 de decembro remitíralle Maersk sobre a perda de seis colectores. Esta é a primeira notificación que a Xunta considera como oficial sobre a orixe dos pélets aparecidos nas costas galegas.

-- 4 de xaneiro: O conselleiro do Mar, Alfonso Villares, remite as primeiras cartas a alcaldes costeiros co protocolo de recollida e notificación de limpeza. No seu escrito, asegura que Gardacostas "intensificou a vixilancia" no mar e, aínda que ofrece colaboración, insiste na competencia dos concellos na limpeza de praias.

-- 5 de xaneiro: A Xunta activa o Plan Territorial de Continxencias por Contaminación Mariña Accidental (plan Camgal) no seu nivel 1, correspondente a episodios de pequena gravidade. O Goberno central argumenta que este nivel é insuficiente e esixe elevalo para poder actuar con medios estatais. Desde ese momento, organízanse as primeiras batidas de voluntarios para a limpeza de praias.

-- 8 de xaneiro: A Unidade Especializada no medio Ambiente da Fiscalía Xeral do Estado abre dilixencias de investigación sobre a vertedura de pélets.

-- 9 de xaneiro: O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, anuncia que se eleva o plan Camgal ao nivel 2 porque o Goberno central "esixe ese requisito" para actuar. Ademais, os dous primeiros estudos encargados pola Xunta sobre o material, que se realizaron sobre a documentación técnica dos pélets, desvela que non son perigosos pero recomenda evitar "o po" que xeren.

-- 10 de xaneiro: A Xunta solicita ao Estado 11 embarcacións de Salvamento, un avión e dous helicópteros, ademais dun retén en terra, axuda na formación de voluntariado e un robot para selar o colector do que saen os microplásticos. O Goberno responde que xa "busca activamente" no mar, pero reclama máis concreción sobre "cantos, cando e onde". En paralelo, un xulgado de Noia incoa dilixencias por posible existencia dun delito contra o medio ambiente tras as denuncias de Podemos, Ecoloxistas en Acción, Fundación Montescola e a Plataforma pola Defensa do Mar dá Comarca Muros-Noia.

-- 11 de xaneiro: A Xunta reúne o comité de seguimento do Camgal con representantes da Delegación do Goberno e a Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp), para achegar posturas e trasladarlles os protocolos de recollida das bolitas.

Un voluntario recolle pélets na praia de Samil. Adrián Irago - Europa Press | Fonte: Europa Press