A Xunta irá aos tribunais para que o Goberno reclame os 2,3 millóns que custou a limpeza de pélets

A vicepresidenta segunda da Xunta e conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, anunciou este mércores que o Goberno galego recorrerá aos tribunais para esixir ao Executivo central que reclame ante a armadora do Toconao os 2,3 millóns de euros que custou a limpeza dos pélets ás arcas galegas.

Así o anunciou durante unha rolda de prensa convocada para facer balance do operativo de limpeza de pélets tras a desactivación o pasado venres do plan Camgal, activado en nivel cero o 3 de xaneiro e en nivel 1 o día 5 pola chegada de residuos plásticos do Toconao ás costas galegas. 

Como balance a estes algo máis de dous meses de xestión da crise dos pélets, a conselleira quixo dar as grazas ás persoas que colaboraron para "facer posible que a marca Galicia siga sendo de excelencia" e lembrou a "desactivación paulatina" do Plan Camgal de acordo cos criterios dos científicos que, dados "os escasos pélets" que actualmente chegan ás praias, apuntan que xera "máis prexuízo que beneficio" o retiralos.

Durante este período, os efectivos da Xunta actuaron en 633 praias, o 65% dos areais galegos, pertencentes a 66 dos 77 municipios en liña de costa. O persoal activado pola Xunta (ata 450 persoas) recolleu neste período 3.650 quilos de pélets, que se suman aos 1.384 quilos de pélets recuperados polos municipios e os voluntarios. En total, son algo máis de cinco toneladas deste produto, o que supón 201 sacos, das algo máis de 26 toneladas que verteu ás augas o Toconao.

Ademais dos pélets, o operativo sacou das praias galegas 20,2 toneladas doutros residuos, principalmente plásticos asimilables a residuos urbanos, apuntou a vicepresidenta segunda, que informou tamén que, segundo as análises, algúns dos pélets recolleitos non se corresponden coa vertedura do Toconao, aínda que si "unha parte importante". Cos datos de existencia de pélets doutras verteduras, así como doutros tipos de residuos plásticos, a conselleira instou a "repensar" a "situación das praias galegas, españolas e do resto do mundo" e "profundar na concienciación respecto diso" dos plásticos no mar.

2,3 MILLÓNS DE EUROS DE GASTO

En todo este proceso de limpeza "os galegos incorreron nunha serie de gastos que hai que reivindicar" que se devolvan, baixo a premisa de "quen contamina, paga". A vicepresidenta segunda da Xunta cifrou o gasto para as arcas galegas en 2.375.000 euros. Pasados "os 10 días hábiles para contestar", avanzou que a Xunta "vai ir aos tribunais" contra "o silencio negativo do Goberno central".

O pasado 19 de xaneiro, a Xunta solicitou por carta ao Goberno central que "iniciase o procedemento de esixencia de responsabilidade ambiental" para recuperar os 2,3 millóns de euros gastados neste operativo, baixo a premisa de "quen contamina, paga". O Executivo contestou o 25 de xaneiro dicindo que estaba "a estudar a solicitude", dixo a conselleira, que engadiu que non volveron a ter resposta respecto diso.

Con todo, "pasados os 10 días hábiles para contestar", Ángeles Vázquez afirmou que o Goberno galego non ten información de se se iniciou ese proceso, polo que avanzou que van ir " aos tribunais" para esixir ao Goberno que se active este mecanismo. "Imos recorrer aos tribunais porque os galegos non temos que pagar este desastre", apuntou a conselleira de Medio Ambiente, que avanzou que non esperarán "máis tempo", dado que a Xunta, "xa pagou" estes gastos.

SEN "VONTADE DE ARRIMAR O OMBREIRO"

Na rolda de prensa participou tamén o conselleiro do Mar, Alfonso Villares, que aplaudiu os medios despregados en Galicia baixo a coordinación da Xunta, algo que "contrasta cos utilizados polo Estado, moi por baixo dos solicitados". "O que non había era vontade de arrimar o ombreiro", dixo Villares, que, "fronte á inacción do Goberno central, en todo momento ausente", apuntou que a Xunta actuou "coordinada, xestionando e pondo medios desde o minuto un".

Neste período, apuntou Villares, desde a Xunta realizáronse máis de 600 informes de verteduras e 60 simulacións de deriva con datos de Meteogalicia. Redactáronse e revisaron varios protocolos de actuación e trasladouse a información "con transparencia" a través da páxina do Camgal.

O conselleiro do Mar volveu a asegurar que o Goberno central "sabía desde o 8 de decembro que o Toconao perdera parte da súa carga" fronte ás costas de Portugal e "non llo comunicou á Xunta ata o 3 de xaneiro", o que considerou "todo un exemplo de ocultación". Tamén criticou "os bulos e a desinformación" que "tiveron como dano colateral ao sector pesqueiro" galego e "a imaxe dos seus produtos do mar".

Ángeles Vázquez, pola súa banda, referiuse a a aprobación por parte do último Consello de Ministros da orde de axudas para os afectados pola vertedura de pélets en Galicia, Asturias e Cantabria, un proceso do que dixo descoñecer quen serán os beneficiados "ata que se publique a orde".

En todo caso, dixo que "é moi grave que se engane á cidadanía" e puxo como exemplo as axudas para os afectados polos incendios de 2022 en Valdeorras. A conselleira falou este mesmo martes co Concello de Rubiá, un dos máis afectados, que lle confirmou que aínda acaban de ser adxudicados os 130.000 euros de axudas postos en marcha polo Goberno central e que "aínda non están ingresados nas súas contas". Tamén neste caso, a conselleira puxo en valor o catro millóns de euros da Xunta "para as familias que quedaron sen vivendas". "Espero que isto non sexa similar ao que se fixo en 2022", finalizou.

PEDRO BLANCO ACUSA Á XUNTA DE "TERXIVERSAR A REALIDADE"

Pola súa banda, o delegado do Goberno en Galicia, Pedro Blanco, acusou este mércores á Xunta de "terxiversar a realidade" e de "descoordinación" e "falta de xestión" en relación á vertedura de pélets do Toconao. Díxoo despois de que o conselleiro do Mar, Alfonso Villares, acusase o Goberno central de "inacción" nesta materia e de pór medios "moi por baixo dos solicitados" para atallar a chegada de pélets a Galicia.

Así, Pedro Blanco lamentou que a Xunta non aprendese "nada da crise dos pélets" e que "continúen instalados na postura de que todo o fixeron ben" e de "que non teñen ningún tipo de responsabilidade, botando a culpa aos demais". O delegado dixo que "a falta de actuación e xestión, a descoordinación de medios, as mentiras e a desinformación constante por parte do Goberno galego" foi "unha evidencia" e que "quedou constatado" que "souberon desde mediados de decembro da chegada dos pélets", pero "non fixeron nada".

"Negaron a axuda do Goberno de España ata que se viron desbordados", dixo Pedro Blanco, criticando que "agora pretenden facer crer á cidadanía que actuaron con dilixencia". "Xa aburre esa estratexia da Xunta de Rueda de terxiversar a realidade para desviar a atención da falta de xestión e confrontación co Goberno de España", concluíu.