Investigadores sobre o franquismo acusan a Rueda e ao PP de "negar verdades históricas" da represión franquista

Un grupo composto por unha ducia de investigadores sobre a represión franquista asinan un manifesto no que denuncian as declaracións do presidente da Xunta, Alfonso Rueda, e doutros membros do PP, como o deputado autonómico José Luís Ferro, sobre as mortes na Illa de San Simón durante o seu período como cárcere do bando sublevado e da ditadura.

O pasado 15 de xaneiro, o deputado afirmou nunha comisión do Parlamento galego que "non hai constancia" de mortes na illa. Ante a polémica que levantou as súas palabras, días máis tarde Rueda foi preguntado respecto diso e, aínda que dixo que non había dúbida de que alí houbo represión franquista, respondeu que o "debate" sobre as mortes "hai que deixalos aos historiadores". Finalmente, José Luís Ferro desculpouse o pasado xoves, 23 de xaneiro, a través dun artigo de opinión publicado en medios de comunicación.

O manifesto que asinan doce historiadores, autores, xornalistas e divulgadores censuran que as palabras dos populares supoñen negar a "verdade histórica" e "banalizar" o ocorrido en "unha das máis duras e crueis prisións franquistas". Diríxense especialmente ao presidente da Xunta para sinalarlle que "a verdade dos feitos non se discute nin se debate".

O manifesto está asinado por Xoán Carlos Abad Gallego, Xosé Álvarez Castro, Xosé María Álvarez Cáccamo, Gonzalo Amoedo López, Montse Fajardo Pérez, Juan Antonio González Pérez, Iria Morgade Valcárcel, Eva Mejuto Rial, Xosé Manuel Núñez Seixas, Dionisio Pereira González, Clara María de Saá Quintas e Matías Rodríguez de la Torre.

ACREDITADA A REPRESIÓN

"Está máis que acreditada e demostrada a represión extrema, a crueldade, as torturas, os traballos forzados, as extorsións, o terror que sufriron os presos da Illa de San Simón e do barco 'Upo Mendi'", engade o manifesto, que menciona diferentes estudos e publicacións realizadas para demostrar os centos de falecidos neste enclave da ría de Vigo.

Así, explica que un libro de Gonzalo Amoedo e Roberto Gil recolle os nomes de 482 mortos na illa, especialmente entre 1940 e 1942, mentres que as investigacións de Xoán Carlos Abad incrementa as vítimas a 517 entre 1936 e 1943. "E esta cifra non recolle a totalidade, xa que a documentación que existe é incompleta ou de difícil acceso", advirten os expertos. Ademais, o proxecto 'Nomes e Voces' recolle casos de reos que morreron en San Simón polas condicións do cárcere, así como por fame e enfermidades: "A inmensa maioría foron enterrados nos cemiterios de Pereiró e Vigo, e a consecuencia da ditadura e da desmemoria que caracterizou a chamada 'Transición', aínda hoxe hai numerosas familias que non puideron localizar e recuperar os seus restos".

"UN CORREDOR DA MORTE"

O grupo que promove o manifesto tamén subliña que a illa foi un "corredor da morte" para ducias de presos aos que foron a buscar "para ser fusilados diante dun pelotón militar ou sacados de noite por grupos falanxistas e da garda cívica para ser asasinados impunemente as estradas dos concellos da contorna". Mesmo, engaden os investigadores, "está documentado e acreditado" que o 5 de agosto de 1938 "foron fusilados na propia illa un grupo de presos asturianos que foran trasladados desde o campo de concentración de Camposancos".

Así mesmo, o manifesto refírese a as declaracións de membros populares como "unha nova pinga na actitude militante do PP contra a memoria histórica, que xa se viu mostrando en múltiples ocasións" como a "negativa" a desenvolver políticas baseadas en "o dereito á verdade" e á súa intención de converter San Simón "nunha especie de parque temático no que teñen cabida todo tipo de actividades organizadas por empresas privadas", como festivais de música.

Por iso, o grupo urxe que a illa sexa declarada como un lugar de memoria ao amparo da lei estatal e que se elabore "un plan de usos" tendo en conta a súa consideración como ben de interese cultural (BIC), que "se prohiba expresamente o desenvolvemento de actividades ofensivas cara ás vítimas" e que se organice un programa estable de actividades de "investigación, homenaxe e aproveitamento pedagóxico" relacionado coa condena da ditadura.