Unha infección bacteriana na infancia podería estar relacionada co aumento do cancro colorrectal en menores de 50
Os investigadores alertan de que este tipo de proxectos poderían estar "en perigo" polos recortes de financiamento de EEUU.
Por Europa Press / Redacción | MADRID | 23/04/2025 | Actualizada ás 19:05
Un equipo internacional de investigadores, liderados pola Universidade de California en San Diego (Estados Unidos), descubriu que unha infección na infancia á toxina bacteriana colibactina podería estar relacionada co actual aumento do cancro colorrectal en menores de 50 anos, a pesar de estar asociada ao envellecemento. O estudo, publicado na revista 'Nature', mostrou que a colibactina, unha das múltiples bacterias que poboan o colon e o recto, ten a capacidade de alterar o ADN das células do colon.
Os científicos analizaron 981 xenomas de pacientes con cancro colorrectal de once países, nos que a colibactina deixou tras de si patróns específicos de mutacións do ADN identificables como "firmas mutacionais", que son 3,3 veces máis frecuentes nos adultos menores de 40 anos que nos diagnosticados despois dos 70 anos, e son "especialmente prevalentes" en países con alta incidencia de cancro colorrectal en mozos.
"A medida que profundabamos nos datos, un dos achados máis interesantes e rechamantes foi a frecuencia coa que as mutacións relacionadas coa colibactina se daban nos casos de aparición temperá", afirmou o primeiro asinante e xefe do novo de Grupo de Xenómica Dixital do Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas (CNIO), Marcos Díaz Gai. O investigador explicou que cada factor deixa unha pegada xenética propia no xenoma, unha firma mutacional "única" que pode axudar a determinar a orixe de certos tipos de cancro, aínda que recoñeceu que estas causas poden chegar a variar entre diferentes países.
"Estas firmas mutacionais son unha especie de rexistro histórico no xenoma. Apuntan a que a exposición á colibactina en etapas temperás da vida favorece o cancro colorrectal de aparición precoz", expresou o autor principal do estudo, Ludmil Alexandrov, da Universidade de California en San Diego. Ata agora non existía ningunha causa do aumento deste tipo de cancro en adultos novos, e é que a maioría deles non adoitan ter antecedentes familiares ou presentan poucos factores de risco coñecidos, como a hipertensión ou a obesidade, aínda que agora apúntase a que adquirir unha destas mutacións aos dez anos de idade podería adiantar o desenvolvemento deste tumor aos 40 anos, en lugar da os 60.
Alexandrov subliñou que o estudo "apoia firmemente" a hipótese de que as bacterias produtoras de colibactina poderían estar "colonizando silenciosamente" o colon de nenos, iniciando cambios moleculares no seu ADN e preparando o terreo para o cancro colorrectal moito antes de que a aparición de síntomas, aínda que sinalou a necesidade de máis investigación para establecer a causalidade. Durante o traballo tamén se descubriu que existen certas firmas mutacionais "especialmente frecuentes" en cancros colorrectais en países como Arxentina, Brasil, Colombia, Rusia e Tailandia, o que suxire que a exposición ambiental local tamén pode contribuír ao cancro, aínda que se descoñece aínda a que factores.
"Isto cambia a nosa forma de pensar sobre o cancro. Non se trata só do que ocorre na idade adulta, senón tamén na primeira década de vida, quizá mesmo nos primeiros anos", engadiu Alexandrov. Por todo iso, os investigadores xa se atopan estudando se o uso de probióticos podería eliminar de forma segura as cepas bacterianas nocivas, e estanse desenvolvendo probas de detección precoz que analicen mostras de feces en busca de mutacións relacionadas coa colibactina.
Este proxecto forma parte de Mutographs of Cancer-Cancer Research UK Grand Challenge Project, unha ampla colaboración da Universidade de California en San Diego, o Wellcome Sanger Institute (Reino Unido) e a Axencia Internacional para a Investigación sobre o Cancro, que busca patróns de mutacións causadas por axentes ambientais, como a radiación UV, as toxinas bacterianas, o tabaco e o alcol.
INVESTIGACIÓN EN RISCO
Doutra banda, Alexandrov alertou de que este tipo de proxectos poderían estar "en perigo" tras a proposta de recortes do financiamento dos Institutos Nacionais de Saúde (NIH) de Estados Unidos, que achegan unha parte "substancial" dos seus fondos. "Se os recortes orzamentarios aos NIH afectan á nosa capacidade de realizar este traballo, isto constituirá, na miña opinión, un duro golpe para a investigación do cancro non só en Estados Unidos, senón en todo o mundo", afirmou Alexandrov, quen subliñou que estudos a gran escala como este son os que fan posible grandes descubrimentos.
"Para seguir investigando as nosas hipóteses e desenvolver intervencións seguras e éticas, imos necesitar decenas de millóns de dólares (...) Esta investigación ten implicacións importantes para a saúde futura dos nenos de todo o mundo. Sen un apoio adecuado, resultará moi difícil acabar de comprender e abordar este problema", concluíu.
