Galicia, unha das zonas de Europa menos contaminadas por dióxido de nitróxeno

Galicia é unha das rexións de Europa menos afectadas polo dióxido de nitróxeno, un dos contaminantes gaseosos que se producen como consecuencia do tráfico rodado e doutros procesos de queima de combustibles fósiles, e que supón unha grave ameaza para a saúde. Nun mapa creado pola Axencia Espacial Europea (ESA, nas súas siglas en inglés) obsérvase que case toda Galicia, boa parte de Portugal, Reino Unido e Irlanda, a metade norte de Alemaña, así como unha franxa occidental de Italia e do sueste de Francia están practicamente liberados de niveis considerables de dióxido de nitróxeno.

Lanzado o 13 de outubro pasado, o satélite Sentinel-5P entregou as primeiras imaxes de contaminación do aire. Aínda que o satélite aínda se está preparando para o servizo, estes primeiros resultados foron aclamados como "excepcionais" polos científicos e mostran como este último aparello do programa Copernicus está listo para levar a tarefa de monitorear a calidade do aire a unha nova era.

Unha destas primeiras imaxes, tomada o 22 de novembro pasado, mostra os niveis de dióxido de nitróxeno en Europa. As maiores concentracións deste contaminante atmosférico pódense ver en partes dos Países Baixos, a área do Ruhr no oeste de Alemaña, o val do Po en Italia e en partes de España, principalmente en Madrid e tamén e tamén Barcelona e Valencia e Aragón

No caso de Galicia, aparece practicamente liberada de dióxido de nitróxeno. O mapa só mostra índices significativos, aínda que non altos, na franxa máis norte do país —áreas da Coruña e Ferrol, principalmente, aínda que se estende por toda a cornixa cantábrica galega — e en pequenas zonas centrais e ao Este das provincias de Lugo e Ourense.

O resto da Península está na súa maior parte afectada por este composto químico, sendo a parte máis occidental a menos contaminada.

Un recente informe deste ano da Unión Europea xa salientaba que Galicia é unha das rexións que aproban o exame de concentración deste contaminante atmosférico, con valores moi por debaixo do límite dos 40 microgramos por metro cúbico que estableceu a Unión Europea como tolerable.

Expertos subliñaron recentemente que menos vehículos, pero tamén a proximidade do océano Atlántico, son os factores "clave" para que Galicia esquive episodios de contaminación atmosférica como os que afectan a áreas como Madrid, que está a restrinxir a circulación e o estacionamento para reducir as emisións.

MAPA GLOBAL DE CONTAMINACIÓN

Algúns dos primeiros datos do Sentinel-5P utilizáronse para crear un mapa global de monóxido de carbono. A animación mostra altos niveis deste contaminante atmosférico en partes de Asia, África e Sudamérica. Sentinel-5P tamén revela altos niveis de contaminación das plantas de enerxía en India. 

UN FITO

Esta nova misión promete obter a imaxe dos contaminantes do aire con máis detalle na historia da ciencia.

Josef Aschbacher, director de Programas de Observación da Terra da ESA, dixo: "Sentinel-5P é o sexto satélite para o sistema de vixilancia ambiental Copernicus da Unión Europea, pero o primeiro dedicado a monitorear nosa atmosfera. Estas primeiras imaxes ofrecen unha prometedora visión do que se está almacenando como datos e non só son un fito importante para a misión Sentinel-5 P, senón tamén un fito para Europa".

"Os datos como os que vemos aquí pronto apoiarán o Servizo de Vixilancia da Atmosfera do sistema Copernicus, e utilizaranse para facer prognósticos e, en última instancia, serán valiosos para axudar a implementar políticas de mitigación apropiadas".

Sentinel-5P leva o sensor máis avanzado do seu tipo ata a data: o Tropomi. Este instrumento de última xeración pode cartografar contaminantes como o dióxido de nitróxeno, o metano, o monóxido de carbono e os aerosois, todos os cales afectan o aire que respiramos e o noso clima.

Despois do lanzamento do satélite, Tropomi pasou por un proceso de descontaminación planeado. A porta que o mantivo selado durante este tempo abriuse recentemente, o que permite a entrada de luz e a toma das primeiras imaxes.

Estes primeiros resultados foron revelados no Centro Aeroespacial Alemán DLR, onde se procesan os datos de Sentinel-5 P. Ademais de ofrecer detalles sen precedentes, a misión ten un ancho de franxa de 2600 quilómetros, o que permite mapear todo o planeta cada 24 horas. A misión tamén foi capaz de capturar cinzas arroxadas desde o volcán Mount Agung en Bali, Indonesia.

Stefan Dech, director do Centro de Observación da Terra do CentroAeroespacial Alemán , destacou: "Estas primeiras imaxes son sorprendentes, especialmente tendo en conta que o satélite aínda está nas primeiras etapas da posta en marcha das operacións. O Tropomi promete ofrecer imaxes de contaminantes nunha resolución máis alta ca nunca, e certamente está a cumprir a súa promesa".