A Xunta, sobre axudas europeas: "Non deberiamos perder fondos"

O director xeral de Relacións Exteriores e coa UE da Xunta, Jesús Gamallo, móstrase "optimista" respecto dos fondos que recibirá Galicia no futuro orzamento pos 2020, marcado polo 'brexit', fronte ao escenario que se prevía antes de coñecer o marco plurianual 2021-2027, pero con "certa cautela" porque "aínda hai moito debate por diante". "A proposta sóanos ben en relación cos fondos de cohesión", explica Gamallo, xa que fronte á baixada do 10% que se prevé na UE, a España "correspóndelle unha subida do 5%". Aínda que "non están rexionalizadas" estas partidas, esta cuestión "debería repercutir positivamente no que recibe Galicia".

"A conta é bastante obvia: se España é dos poucos Estados que sobe e Galicia forma parte das rexións en transición non deberiamos perder fondos europeos no novo período 2021-2027", afirma. Con todo, "é moi aventurado dicir canto vai corresponder ao final" á Comunidade. Así, Gamallo valora que "segue manténdose a estrutura do orzamento de cohesión por categorías de rexións", con Galicia na "intermedia" de comunidades en transición aquelas que están entre o 75% e o 90% do PIB medio europeo, o que "é importante" para ter "unha axuda suficiente".

Entre os aspectos positivos, subliña que se contempla aumentar un 50% os fondos de innovación do Horizonte 2020, duplícanse fondos para Erasmus, mentres a Política Agrícola Común (PAC) presta "máis atención que antes" a pequenas explotacións e mozos. Ademais, apóstase pola "redución" de regulamentos e por unha maior "flexibilidade" dos Estados para distribuír o gasto.

CAÍDA DA PAC, PERO ATENCIÓN A PEQUENAS EXPLOTACIÓNS

Na PAC, hai unha proposta de redución do 5% na UE en comparación co período anterior, pero "segue mantendo a súa estrutura ao redor de dous alicerces", o de pagos directos a produtores (33.000 beneficiarios en Galicia) e o de desenvolvemento rural. Deste xeito, "a maior parte desta redución vaise producir no segundo alicerce de desenvolvemento rural", pero "hai unha porcentaxe de posibilidade de xogar entre alicerces", apunta Gamallo.

Aquí inclúese unha modificación "moi importante", pola que cada Estado debe facer un plan estratéxico para aplicar a PAC a partir do ano 2020. Antes o poder de decisión sobre estes fondos "estaba moi centrado en Bruxelas", pero "vai haber unha maior flexibilidade" e "vaise dar moita importancia a pequenas explotacións" e á incorporación de mozas. "O cal non nos prexudica", aclara. Dos Estados dependerán definicións como que se entende por pequena explotación ou agricultor mozo, mentres "a Comisión vai avaliar o cumprimento intermedio deste plan por cada membro para comprobar que o diñeiro ten o destino ao que foi dirixido".

Con este fin haberá un mecanismo de control, que "é díficil saber como vai funcionar, pero en ningún momento se fala de conxelación de fondos", senón de "unha nova arquitectura da PAC", que "descentraliza a xestión desde Bruxelas cara aos Estados membros" a través da "subsidiariedade". Do mesmo xeito que ocorre coa cohesión, búscase que "o que está máis preto dos cidadáns teña máis que dicir".

Cuestionado sobre se os gandeiros galegos deben estar preocupados por perder axudas no futuro orzamento, contesta: "Non o creo, coa proposta da Comisión, a expensas do que negocie o Goberno, e tendo en conta o tamaño das explotacións galegas". "Non nos soa tan complicado, a condición de que o Goberno agora na negociación co Consello aposte pola PAC e por que non se reduza o volume de fondos", agrega.

PETICIÓNS AO NOVO GOBERNO

Sobre o novo Goberno de Pedro Sánchez, Gamallo considera que ten unha "interesante proxección exterior", con Josep Borrell como ministro de Exteriores, así como "polo perfil de Nadia Calviño". Tamén por Luís Planas, que foi embaixador representante permanente de España ante a Unión Europea e conselleiro de Agricultura en Andalucía, polo que "coñece ben o dossier europeo e o que se xoga alí", de forma que "se dá por feito" que "ten as cualidades para poder defender unha posición forte e sólida de España na PAC".

Entre os 'deberes' que pon ao novo Goberno, estaría que aposte por unha PAC que "non se reduza" e que "como mínimo manteña o nivel de axuda en pago directo ao produtor e en desenvolvemento rural". Así mesmo, reclama unha política de cohesión na que haxa "un volume polo menos igual ao que veñen recibindo as rexións en transición". Insta a que "se teñan en conta para a distribución de fondos os desafíos demográficos".

Ademais, demanda que, dado que "os niveis de cofinanciación por parte das rexións van aumentar nos diferentes programas, este incremento non afecte o déficit", porque se non habería "unha problema" coa estabilidade. E require que "en ningún caso os incumprimentos de déficit dos Estados poida repercutir na conxelación de fondos para rexións".

"É EXIXIBLE UN ACORDO ESTABLE" SOBRE REFUXIADOS

Respecto da chegada do buque 'Aquarius' a Valencia, con máis de 600 inmigrantes e refuxiados, Gamallo mantén que "o Goberno español fixo ben con cumprir coa normativa internacional de acoller a persoas que están en perigo". "Paréceme unha decisión correcta do Goberno atender unha situación de emerxencia humanitaria como a que se está producindo. Mirar para outro lado non é a solución. Quizá habería que preguntarlle aos países que miraron para outro lado por que o fixeron", asevera.

A continuación, defende que "é indispensable que haxa unha política europea sólida e eficaz no que respecta ás migracións". "O que se chama o sistema de Dublín, que establecía unha serie de cotas entre os Estados membros, é evidente que non funcionou", sentenza. Por iso, "é exixible que no próximo Consello Europeo, dentro dun par de semanas (28 e 29 de xuño), no que se vai a tratar esta cuestión, póidase avanzar nun acordo estable para evitar estas situacións de emerxencia".

"Nestas cuestións estruturais é bo que todos os membros se poñan dacordo para resolvelas de forma definitiva", asegura, "cun acordo estable e que non provoque esta crise". E é que neste contexto, os chamados países de Visegrado (Hungría, Polonia, Eslovaquia e República Checa) "impiden co seu voto no Consello que as propostas da Comisión saian adiante e se avance en moitos temas".

Aquí, lembra que "Galicia se puxo a disposición do Goberno desde o minuto un para actuar nesta emerxencia do 'Aquarius', no marco dun convenio que se asinou para a atención a refuxiados". Indica que a estratexia de acción exterior da Xunta sobre este tema avoga "por unha solución europea, porque é a única posible a este conflito". No entanto, estarán "atentos" á evolución da situación "á hora de facer as adaptacións que a propia estratexia prevé para calquera cuestión que se expoña".

INFRAESTRUTURAS

En materia de infraestruturas, ve "un éxito" a proposta de inclusión de Galicia no corredor atlántico ferroviario, que deberá ser ratifica, coa posibilidade de acceso a fondos a partir de 2021. E é que o orzamento para transporte "non se reduce" no novo marco plurianual. Tamén indica que os portugueses "están avanzado" na mellora da liña entre Vigo e O Porto até a fronteira, polo que fai un "recordatorio" ao ministro de Fomento, José Luís Ábalos, para que o Goberno central "cumpra o seu compromiso de facer a obra de Guillarei a Tui".