A Valedora do Pobo ve necesaria unha adecuada atención aos nenos migrantes

Os Defensores do Pobo de España e das comunidades autónomas de Andalucía, Aragón, Canarias, Galicia, País Vasco, Comunidade Valenciana, Navarra, Castela e León e Cataluña asinaron este venres a Declaración de Tarifa, un documento de dez puntos no que reivindican unha adecuada atención aos nenos migrantes, presentado na cidade de Tarifa (Cádiz). Entre os puntos, demandan dos poderes públicos un plan estratéxico nacional de atención a menores estranxeiros non acompañados que asegure a súa protección.

Como preámbulo da declaración os defensores do Pobo sinalan que a atención a persoas menores de idade que, sendo nacionais doutros países ou apátridas, chegan sen estar acompañadas por persoas adultas responsables e sen referentes familiares en España, móvese entre dúas lóxicas que operan, en moitas ocasións, de forma contraditoria.

Neste sentido, explica que se trata da lóxica das políticas migratorias actualmente imperantes, cuxo obxectivo é limitar o número de chegadas de persoas, especialmente de determinados perfís e a lóxica da protección e defensa dos dereitos recoñecidos á infancia e adolescencia en situación de desprotección.

Os Defensores do Pobo subliñan na súa declaración que estes nenos, nenas e adolescentes son menores e, por tanto, "deben ser obxecto de protección con independencia do grao de autonomía persoal que alcanzasen". "As súas motivacións ou o contexto do que proveñen non poden servir de escusa para construír respostas e solucións xurídicas que subliñen diferenzas cos menores nacionais en situación de desamparo", engaden.

Ademais, sinalan que corresponde ás defensorías do pobo garantir que as actuacións das distintas administracións, con responsabilidade na atención a estes menores de idade, respondan ao seu superior interese, "primando, en todo caso, a súa condición de neno ou nena respecto da condición de inmigrante".

Así, esixen que todas as decisións que se adopten cos menores estranxeiros non acompañados respondan o interese superior dos mesmos, primando a condición de nenos fronte á condición de estranxeiros.

Ademais, na súa declaración instan aos poderes públicos para que a atención a este colectivo se faga desde a perspectiva de protección á infancia, cumprindo coa normativa e pronunciamentos xudiciais, e asumindo as directrices do Comité dos Dereitos do Neno, que avogan pola excelencia no trato á infancia máis desfavorecida.

Os defensores lembran que a especial vulnerabilidade de nenos, nenas e adolescentes estranxeiros sen referentes familiares vítimas de trata de seres humanos obriga necesariamente aos poderes públicos a incrementar e reforzar a protección destes menores.

Igualmente lembran a responsabilidade da Unión Europea e de todas as administracións públicas nacionais de establecer un sistema de protección garantista partindo dos principios de racionalidade, eficacia, solidariedade e lealdade institucional.

Ademais, a Declaración de Tarifa insta os poderes públicos a lograr a plena integración dos menores estranxeiros non acompañados na sociedade mentres permanezan en territorio español, outorgándolles a oportunidade de ser parte dela de forma responsable.

"Estamos convencidos que a presenza de menores estranxeiros sen referentes familiares non é tanto unha carga para os sistemas de protección senón que, pola contra, supón unha achega de gran valor para o desenvolvemento da sociedade de acollida", afirman os defensores do Pobo, que lembran que é necesario cooperar e colaborar cos países de orixe destes menores para previr a inmigración insegura e garantir que, no seu caso, os procesos de repatriación por reagrupamiento familiar respondan sempre o interese superior daqueles.

Ademais, demandan dos poderes públicos un plan estratéxico nacional de atención a menores estranxeiros non acompañados, que asegure a protección destes nenos, adolescentes e mozos e que valore a necesidade de atendelos dunha maneira coordinada, solidaria, ordenada e responsable entre os territorios.

Finalmente, demandan tamén a elaboración de plans de atención a mozos extutelados para evitar que a súa protección quede interrompida automaticamente ao alcanzar a maioría de idade, e poidan caer na marxinación e exclusión social.

Ademais, pronúncianse expresamente contra a criminalización dos adolescentes e mozos estranxeiros non acompañados, e esiximos unha reacción pronta das administracións para que os seus dereitos fundamentais sexan respectados, á vez que unha maior sensibilización dos medios de comunicación, entidades públicas, privadas e cidadanía en xeral, para non alentar a súa estigmatización e alarma social con informacións falsas e tendenciosas.

A Valedora do Pobo entrega ao presidente do Parlamento o informe correspondente a 2018. PARLAMENTO DE GALICIA