Cando o Franquismo fixo desaparecer a lagoa máis grande de Galicia

A Lagoa de Antela, situada na Limia, tiña máis de 40 Km de diámetro ata a súa desecación polos franquistas. Un plan do Goberno para recuperala abre as esperanzas do ecoloxismo galego.

Por Galicia Confidencial | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 24/06/2021 | Actualizada ás 21:35

Comparte esta noticia

O pasado 3 de febreiro o Ministerio para a Transición Ecolóxica anunciou os plans do Goberno para recuperar distintas zonas húmidas do conxunto do Estado. A medida, que foi anunciada coincidindo co Día Mundial dos Humidais, deixaba unha raiola de esperanza para Galicia: prometía recuperar a mítica Lagoa de Antela, unha enorme masa de auga antano situada na Limia e hoxe xa desaparecida.

Lagoa de Antela en imaxe de arquivo
Lagoa de Antela en imaxe de arquivo | Fonte: lagoadeantela.es

A Lagoa de Antela, foco de numerosas lendas do pasado galego, foi unha das masas de auga interiores máis amplas do Estado ata a súa desecación intencionada por parte do Franquismo. De acordo cos rexistros dispoñibles, a lagoa alcanzaba máis de 40 km de perímetro e ocupaba unhas 4.000 hectáreas na chaira da comarca da Limia. 

Os intentos de desaugala foron “innumerables”, segundo apuntan dende Ecoloxistas en Acción, plataforma que vén de se sumar ao compromiso pola defensa da Lagoa coa creación dun documental arredor da “memoria” da mesma”. De acordo coa plataforma, un dos primeiros intentos “serios” de desecar a Lagoa de Antelo veu dos romanos; máis tarde seguidos por outros conatos no século XIX.

Porén, non sería ata o 1956 que a morte da Lagoa de Antela había de quedar cantada. Ese ano, o goberno franquista declarou “de alto interese nacional” o espazo e procederon a desecala. O obxectivo dos franquistas era conformar unha nova zona de campos de cultivo, obxectivo que si se completou en tanto que, aínda a día de hoxe, a zona é un núcleo de produción de pataca e cereal a nivel galego. 

Con todo, o dano ambiental foi palpable .“A desecación eliminou unha parte moi importante da rica diversidade animal e vexetal do humidal carrexando efectos moi negativos sobre a calidade dos chans”, destacan dende Ecoloxistas en Acción, que pon as súas esperanzas nese anuncio do MITECO para recuperala.

A plataforma agarda que o anuncio do Ministerio sexa “consistente e leve a cabo de xeito ambicioso máis pronto que tarde”. “A actuación”, destacan, “será beneficiosa para a comarca desde un punto de vista socio económico, pola necesidade de mellorar a calidade e cantidade das augas e, por suposto, para garantir un hábitat para a biodiversidade”.

Para manifestar o seu compromiso coa “memoria” da lagoa, Ecoloxistas vén de lanzar un documental sobre o entorno “protagonizado pola aves, quen son o mellor expoñente da biodiversidade que aínda estamos a tempo de salvagardar cunha actuación decidida. As protagonistas segundo a súa orde de aparición son: Cegoña branca, Conícora europea, Merguillete galancia, Garza da Noite, Picanzo cazcarrollo, Peto real, Rola turca , femia de Escribenta das canaveiras e Ganso Bravo”.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta
Comentarios 6 comentarios

4 Lourenzo

Quedo pampo lendo como un usuario acusa a outra sen coñecela de ser unha funcionaria (seica isto é cousa má) que pasou a vida a rañar a barriga e de ser admiradora de Corea do Norte e Venezuela, sen vir nada disto a conto. Noutra orde de cousas, sen ser eu moi destro en matemáticas, os 40 quilómetros da lagoa, tanto de perímetro que se di primeiro coma de diámetro que vén despois, parécenme unha exaxeración. Non poden estar ben eses datos para unha superficie de 4000 hectáreas.

3 anonimo

Riolo.....o argumento de Venezuela e Corea....sérvevos o mesmo para un roto que para un descosido. O de quitar as terras....o dis pola Lei de Depredación que aprobou a Xunta e que permite expropiar terreos a prezo de saldo cando se valore "Interés prioritario"? Menos fanatismo e máis información!

2 Gamela

Dícía miña nai : o galego sempre ten o acordo tarde ! Desecamos a lagoa e hipotecamos futuros mercando maquinaria agrícola individualmente (non en cooperativa) mercamos toneladas e toneladas de Nitratos para aboar as terras machacando os acuíferos. Vendemos a prezos de miseria as patacas aos Grandes Comercializadores ! E agora pagamos prezos de miseria aos traballadores portugueses que arrincan as patacas que xa ninguén quere pagar ! E algúns estarán pensando en facer un Club de Golfos Privado para chupar subvencións e vivir do conto 50 anos máis ! A Lagoa de Antela xa vai alá... Descanse en paz !

1 Riolo

Típico planteamiento de urbanitas con plaza de funcionario, niño de papá o vividor del erario público en alguna ONG. La desecación de la Laguna de Antela permitió disponer de buenas tierras de cultivo en una época en que en la Limia había necesidades de todo tipo. Pocas zonas de la provincia de Orense o de toda Galicia hay que generen tanta riqueza en forma de múltiples explotaciones agrícolas. Claro que al que se pasa la vida sentado en San Caetano o enchufado en algún departamento universitario, eso le da igual

1 Sabela

Varios erros nas túas afirmacións que destilan falta de profundidade na análise. Entendes o Galego? 1º erro: contéstache una muller xubilada. 2º erro: Secar o maior humedal da península hoxe sería considerado ECOCIDIO 3º erro: A ditadura e o goberno dos ministros do OPUS foi a causa de que na Limia como en outros lugares houbese moitas necesidades. 4º erro: atribuír un modelo económico exitoso á gandeiria intensiva, e obviar os custos externalizados sobre a Natureza e a precariedade, e xeran un grave problema de contaminación dos acuíferos.

2 Riolo

Sabela: Supongo que serás jubilada del sector público, con una pensión muy superior a la de cualquier agricultor gallego. Sigo, hoy vivimos en la opulencia, hace setenta años no; había hambre en la Limia desde siempre, al igual que hoy todavía la hay en tu admirada Corea del Norte o la potencialmente riquísima Venezuela. Por último, vete a la Limia y diles que les vas a quitar sus tierras y volver a llenarlas de agua. Si vuelves con dientes me lo cuentas. Otro tema es que se riegue sin control, cosa que sucede porque ciertos funcionarios, como tú eras, se dedican a rascarse la barriga en lugar de hacer inspección que es por lo que se les paga mucho y bien. Unha aperta.