Unha investigación con presenza galega completa a teoría da selección de Darwin
Un estudo demostra que as plantas transmiten cambios evolutivos á súa descendencia sen modificacións no ADN.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 20/09/2021 | Actualizada ás 13:24
A contorna é un factor determinante nos cambios evolutivos das plantas. Un estudo demostrou que algunhas especies vexetais son capaces de desenvolver mecanismos de defensa a agresións externas de insectos ou animais que chegan a transmitirse como memoria herdada á súa descendencia, sen que por iso se produzan alteracións no seu ADN.
Estas son as conclusións principais dunha investigación da Universidade de Santiago de Compostela, de Stanford, de California-Davis e a Misión Biolóxica de Galicia (CSIC), publicada na revista Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS).
O achado, segundo explica o investigador Mar Sobral, complementa a teoría da selección de Darwin, dado que ata fai menos dunha década pensábase que o cambio evolutivo "estaba determinado exclusivamente pola secuencia do ADN ou xenes". Con todo, os estudos en epixenética están a demostrar que existen mecanismos moleculares capaces de alterar os xenes sen modificalos para desenvolver unha resposta defensiva ante a contorna.
Os investigadores observaron que os ravos salvaxes, atacados por orugas ou afectados por outros factores da contorna, son capaces de xerar mecanismos de defensas físicas e químicas mediante cambios moleculares. Entre eles, a xeración de 'glucosinolatos' para ter un sabor desagradable para estes seres, ou o desenvolvemento de peliños foliares que repelen a estes depredadores.
Para iso, analizaron as respostas de ravos salvaxes desde o seu nacemento ata a madurez ante o ataque de orugas e comprobaron que estas defensas físicas e químicas en plantas poden ser inducidas mediante cambios no ambiente, tanto en plántulas ou plantas novas como en adultos (estas en menor medida).
MEMORIA HERDADA
O estudo comprobou que esta especie vexetal é capaz de herdar directamente estes procesos adaptativos sen experimentar modificacións na súa secuencia de ADN. Un proceso chamado 'metilación', que se transfire aos seus fillos, os cales desenvolven unha memoria herdada que activa as mesmas defensas anti-herbívoras desenvolvidas polas súas proxenitoras á hora de afrontar ameazas similares.
As plántulas cuxas nais sufriron herbivoría mostraron 2,5 veces máis defensas físicas (pelillos foliares) respecto daquelas que non experimentaron agresións externas, un patrón que se repite no caso dos mecanismos químicos (1,3 veces máis).
"Os factores ambientais inflúen decisivamente na expresión dos xenes que, ao ser herdados, cambian o desenvolvemento das plantas durante o seu ciclo de vida e proporcionan un potencial atallo no cambio evolutivo", destaca Sobral.
ATALLO EVOLUTIVO
Ao mesmo tempo, os experimentos desenvolvidos constataron que este efecto transxeneracional que se transmite de nais a fillos favorece unha herdanza dos cambios moleculares defensivos desenvolvidos polos seus proxenitores, que permanecen gardados na súa memoria celular sen que por iso prodúzanse alteracións no seu código xenético.
