A nula estabilidade económica e laboral, unha das lacras para a maternidade do século XXI

España é un dos países máis lonxevos do mundo. Pero que os españois vivan máis anos non significa que se poda concibir fillos, de maneira natural, máis tarde. "A bioloxía da muller, no que se refire a reprodución, é a mesma dende hai séculos. A partir dos 35 anos as posibilidades de quedar embarazada de maneira natural diminúen de forma destacada", afirma a doutora Andrea Bernabeu, odirectora médica de Instituto Bernabeu.

En torno ao 15% das parellas españolas sofre infertilidade e a idade é un dos principais obstáculos para lograr o embarazo. Con 30 anos a muller ten a metade de probabilidade de ser nai que aos 20-24 anos. E despois dos 35 anos diminúe considerablemente. En 1980 as españolas tiñan o seu primeiro fillo aos 25,6 anos, actualmente ese primeiro bebé nace dunha muller que ten 32,6 anos. Ademais, cabe destacar que a idade marca non só a cantidade senón tamén a calidade dos óvulos.

Hoxe, a calidade de vida dos españois é moito maior pero as parellas enfróntanse a un escenario que cada vez é máis complido debido a falta de estabilidade laboral e económica. Dende o Instituto destacan que o descoñecemento sobre a limitación biolóxica da muller tampouco axuda a cambiar as estadísticas.

Segundo o Instituto Nacional de Estatística (INE), as mulleres que tiveron un fillo con máis de 40 anos xa supoñen o 10,7% da poboación, cuadriplicouse a cifra nos últimos anos. O 69% das mulleres que foron nais en 2021, un total de 327.877, tiña máis de 30 anos. En 2021,un total de 32.832 mulleres tiveron un bebé entre os 40 e 44 anos; e foron 3.094 as mulleres que deron a luz ao seu bebé entre os 45 e os 49 anos.

RELOXO BIOLÓXICO

A idade para ter un fillo está a ser cada vez máis alta. E a maior idade, máis dificultades para lograr o embarazo, porque a reserva ovárica está mermada e o risco de anomalías cromosómicas e de aborto é máis alto. Moitas mulleres, ante a dificultade de quedar embarazadas recorren ao medicamento reprodutivo. Outras, ante as dificultades, deciden abandonar o proxecto de ser nais.

"O problema é que non estamos preparadas para que nos digan que xa non temos ovocitos suficientes ou da calidade adecuada e que as nosas posibilidades de concibir naturalmente e ter un embarazo evolutivo que dea lugar a un bebé san son poucas. Non o estamos porque ninguén nos explicou que, a nivel biolóxico, a nosa capacidade reprodutiva segue sendo a mesma de fai miles de anos", explica a doutora Bernabéu, e engade, "a pesar de que as mulleres cada vez coidámonos máis, de que nos esforzamos moito, estudando, traballando, etc, o reloxo biolóxico penalízanos para converternos en nais. Doutra banda, factores como o tabaco, a obesidade, consumo de drogas ou a contaminación van minguando as posibilidades de concibir", advirte a especialista.

PRESERVACIÓN

Ante a realidade social que vivimos, cada vez máis mulleres novas deciden preservar as súas ovocitos vitrificados para poder utilizalos cando chegue o momento de ser nais. A comunmente denominada conxelación de óvulos é unha técnica que avanzou moito nos últimos anos e posibilita, en apenas un par de semanas e coas mínimas molestias, a extracción de ovocitos da paciente e a criopreservación dos mesmos. Cada ano, as pacientes que deciden optar por esta posibilidade crece exponencialmente dado que permite, en caso de non conseguilo de maneira natural, que unha muller poida ser nai cos seus propios óvulos cando ela desexe.

Aínda que non hai unha idade límite para vitrificar, o ideal é facelo por baixo dos 35 anos para poder contar cun número suficiente de ovocitos que, ademais, teñan unha calidade óptima. As técnicas de vitrificación actuais permiten manter conxelados durante anos os gametos en perfecto estado e o seu uso non afecta ao futuro bebé. "A máis idade, máis esforzo para poder conseguir óvulos suficientes e de boa calidade", aclaran dende a unidade de baixa reserva ovárica de Instituto Bernabeu. "Non podemos frear a perda de óvulos, pero, grazas á conxelación de óvulos, si podemos planificar o noso futuro reprodutivo", afirman dende a unidade.