Os transplantes de órganos soben en Galicia no 2023 e a lista de espera marca mínimo histórico
Os doantes por millón de habitantes sitúanse en 40,5 na Comunidade, por baixo da media estatal.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 17/01/2024 | Actualizada ás 15:26
Os transplantes de órganos realizados en Galicia subiron un 12% ao longo de todo o 2023, ata os 331, unha cifra que confirma a recuperación paulatina desde o ano 2020. Mentres tanto, a lista de pacientes que precisan un órgano reduciuse ata marcar marca histórica á baixa, cunha media de 216 persoas, a maioría á espera dun ril.
Son algúns dos datos que achegaron este mércores en rolda de prensa a directora da Axencia de Doazón de Órganos e Sangue (ADOS), Marisa López, a coordinadora autonómica de Transplantes, Encarnación Bouzas, e o director xeral de Asistencia Sanitaria, Jorge Aboal, desde a Consellería de Sanidade, en Santiago.
De acordo con estas cifras, ao longo de 2023 realizáronse 331 transplantes nos hospitais do Sergas, unha subida de 35 con respecto aos 296 do 2022. Supón o máximo desde o ano 2020, aínda que aínda está por detrás da marca que se alcanzou nos anos 2018 e 2019, antes da pandemia de covid-19, coa contorna dos 350.
O incremento produciuse en todos os tipos de órganos a excepción do corazón, que diminuíron lixeiramente ata os 22 nun ano --catro menos--. En canto ao resto, houbo 168 transplantes de ril (+17), 88 de fígado (+10), 49 de pulmón (+11) e catro de páncreas (+1). Desde a realización do primeiro transplante en 1981, hai 42 anos, realizáronse en Galicia un total de 9.548 operacións deste tipo. Grazas a estas cifras, máis de 9.500 galegos puideron ter "unha segunda oportunidade", tal e como celebrou a directora de ADOS.
MÍNIMO DE PACIENTES EN ESPERA
A día 31 de decembro de 2023, había 216 pacientes esperando por un órgano en Galicia, unha cifra que supón a máis baixa da serie histórica e que hai unha década estaba en torno ao dobre. Desde entón, a redución foi paulatina. Por órganos, a maioría (149) necesitan un ril, mentres que 22 precisan un pulmón, outros 22 un fígado, 14 un corazón e 9 un páncreas.
En todo o 2023, houbo na Comunidade un total de 109 doantes de órganos cadáver, unha redución con respecto aos 128 do ano pasado. É a cifra máis baixa desde o ano 2016, cando foron 106, aínda que se sitúa na liña do 2020, con 110; e do 2021, con 112. Por provincias, o ano pasado houbo 61 doazóns na provincia da Coruña, 21 na de Pontevedra, 19 en Ourense e 8 en Lugo.
TAXA DE DOANTES INFERIOR Á DE ESPAÑA
Ademais, Galicia rexistrou unha taxa de 40,5 doantes por cada millón de habitantes, medio punto máis que o obxectivo recomendado pola Organización Nacional de Transplantes, pero notablemente inferior aos 48,9 de toda España. De feito, o ano pasado a taxa galega situábase nos 47,6 doantes por cada millón.
A idade media dos doantes é de 60,6 anos en Galicia --60 en España-- e o máis maior do ano 2023 tiña 85, tal e como detallou a directora de ADOS. En canto ás causas da morte dos doantes, a principal son accidentes cerebro vasculares (53%), como é habitual todos os anos. Séguenlle a encefalopatía anóxica (15%), os traumatismos cranioencefálicos por accidentes non de tráfico (10%) e os de tráfico (6%). O 17% dos falecementos correspóndense a outras causas. Desde o inicio do programa de transplantes en Galicia en 1981 ata 2023, rexistráronse máis de 3.400 doantes de órganos cadáver.
NEGATIVAS DE FAMILIARES
Os responsables do Sergas e de ADOS destacaron a redución das cifras de familiares dos falecidos que rexeitan a doazón de órganos. As negativas foron o 15,5% o ano pasado, tres puntos menos que en 2022 e unha porcentaxe máis baixa que a media estatal, onde a tendencia é ascendente, cun 18%. Sobre as razóns que levan a un familiar a rexeitar a doazón, a coordinadora autonómica de Transplantes explicou que "a maioría din que non saben cal era a vontade do falecido", ademais do momento difícil polo que atravesan tras a propia morte.
"Entón non se atreven", apostilou. Por iso mesmo, ADOS fai fincapé en que as persoas doantes informen os seus familiares sobre a súa vontade. Neste contexto, o director xeral de Asistencia Sanitaria celebra que Galicia lograse "cambiar a tendencia", xa que hai unha década as negativas podían ser o dobre que agora. En Galicia, hai un total de 124.285 persoas que posúen o cartón de donador de órganos, das cales 2.612 incorporáronse o ano pasado.
MEDULA ÓSEA
No que respecta á medula ósea, ao longo de 2023 realizáronse 15 doazóns, sete máis que o ano pasado. Así mesmo, a Comunidade galega rexistrou 870 novos doantes, polo que o total de activos no Redmo (Rexistro de Doantes de Medula Ósea) sitúase nos 14.393.
Por outra banda, ADOS fixo balance das accións educativas despregadas o curso 2022/23 para o fomento da doazón. En total, deu 137 charlas en centros e institutos que chegaron a máis de 6.400 alumnos. Xunto a isto, celebráronse diversos cercámenes e concursos escolares de curtos e carteis, entre outros. Ademais, a Axencia de Doazón desenvolveu o ano pasado nove cursos sobre esta especialidade que foron realizados por máis de 3.000 profesionais sanitarios.
