A arquitectura indiana ampliará a súa protección como símbolo dos migrantes galegos retornados das Américas

O Consello da Cultura Galega (CCG) analiza nun informe as características das manifestacións arquitectónicas do fenómeno indiano en Galicia e fixa as súas características comúns para poder catalogalas e ampliar a súa protección xurídica. Este luns en Santiago de Compostela, presentou o 'Informe sobre a arquitectura indiana en Galicia: propostas para a súa definición e protección patrimonial', nun acto no que participaron a presidenta do CCG, Rosario Álvarez, o vicepresidente do CCG, Xosé Manoel Núñez Seixas; a coordinadora da Sección Patrimonio e Bens Culturais, Rebeca Blanco, e a letrada da Xunta de Galicia Isabel Novo.

Segundo informou Núñez Seixas, o informe pretende definir e concretar o que é a arquitectura indiana, axuntando criterios a través de tres puntos de vista: a aproximación histórica, a definición desde o punto de vista patrimonial e unha proposta de protección desde o punto de vista xurídico. Da parte histórica encargouse o propio Núñez Seixas, xunto ao profesor Raúl Soutelo, que elaboraron un informe que "permitiu establecer un estado da cuestión", é dicir, que é o que se sabe sobre a arquitectura indiana en relación coa emigración de retorno en Galicia.

Por outra banda, foron Rebeca Blanco e Teresa Táboas as encargadas da análise patrimonial da arquitectura da paisaxe da arquitectura indiana, coa principal finalidade de facer unha definición concreta da arquitectura indiana, as súas características e manifestacións, de cara á súa protección patrimonial, unhas manifestacións que, segundo afirmou Blanco, son "difíciles de definir".

FALTA DE CATALOGACIÓN

As principais preocupacións do informe, segundo trasladou a coordinadora de Patrimonio, son a falta de catalogación de elementos arquitectónicos, fundamentalmente de carácter residencial, e a necesidade de establecer uns criterios tipolóxicos para poder clasificar as manifestacións de arquitectura indiana.

Para liquidar estes problemas, fundamentáronse, ademais de na análise historiográfica e xurídica, no coñecemento do imaxinario colectivo da poboación galega sobre a arquitectura indidana e como esta materializa a emigración de retorno. Ademais, estableceron tres aspectos crave para definir esta arquitectura, que son a cronoloxía, a tipoloxía e a integridade, non só as casas, senón todos os elementos que se poidan considerar indianos.

Rebeca Blanco concluíu explicando que no informe describiuse a arquitectura indiana como as "expresións materiais das migracións circulares e de retorno entre Galicia e América, que se fai en territorio galego", é dicir, a arquitectura resultante das migracións de retorno promovidas polos migrantes galegos a América, cun estilo orgánico froito da hibridación entre a arquitectura galega e americana entre os anos 1850 e 1950.

LEI DO PATRIMONIO CULTURAL

Desde o punto de vista da protección do patrimonio do patrimonio cultural, vinculado co fenómeno indiano, Isabel Novo destacou que "este fenómeno non é exclusivo de Galicia", pois existe noutras comunidades autónomas, que tamén presentan arquitectura das américas, pero si é a única comunidade cunha lei que protexe o patrimonio cultural vinculado ao fenómeno indiano.

Esta é a Lei do Patrimonio Cultural de Galicia, "a máis avanzada na protección" nesta área, a cal menciona que "os edificios relevantes de arquitectura de indianos que conteñan principios reconocibles do seu estilo arquitectónico" serán obxecto de protección, pero non especifica cales son. Por iso, o informe establece os criterios para definir este tipo de arquitectura.

Unha vez definida, os inmobles poderán ser declarados de interese cultural ou incluídos en Catálogo do Patrimonio Cultural de Galicia, algo no que, segundo declarou Novo, "teñen un papel crave as administracións autonómicas e os concellos". Este informe sobre a arquitectura indiana en Galicia xa pode consultarse e descargarse desde a páxina web do Consello da Cultura Galega.

Membros do Consello da Cultura Galega na presentación do informe sobre a arquitectura indiana en Galicia | Fonte: CONSELLO DA CULTURA GALEGA