Produción e consumo ecolóxico xa!

O sistema agrícola actual non pode lograr isto. Entrementres, estamos a danar moito o planeta. Estamos a usar demasiados recursos, reducindo a fertilidade da terra e a biodiversidade, e contaminando a auga. Tamén estamos a acumular substancias tóxicas ao noso  redor. O nivel de refugallos, lixos, verteduras e desperdicios está a aumentar, todo no medio dun rápido cambio climático.

 

O sistema agrario actual depende de moitas substancias químicas e combustíbeis fósiles, controlado por unhas poucas compañías en áreas específicas do mundo, principalmente en países ricos e industrializados. Isto dana a auga, a terra e o aire, contribúe ao cambio climático e pon en risco a biodiversidade e o benestar de agricultores e consumidores. Parte deste sistema alimentario disfuncional provoca un aumento no control de empresas nalgunhas rexións do mundo, diminuíndo o poder dos agricultores e consumidores para elixir como e onde se cultivan os alimentos, e que comer.

 

O impacto destas dinámicas esténdese máis aló da esfera ambiental e da produción de alimentos, afectando profundamente a xustiza social e económica a nivel global. A concentración da produción de alimentos en mans dunhas poucas entidades poderosas levou á perda de autonomía e capacidade de decisión dos agricultores locais, así como á imposición de monocultivos a gran escala que diminúen a diversidade de cultivos e a resiliencia dos ecosistemas agrícolas. Esta situación, á súa vez, contribúe á consolidación de desigualdades económicas e ao empobrecemento de comunidades rurais en todo o mundo.

 

Ademais, o acceso equitativo a unha alimentación saudábel está sendo obstaculizado pola falta de regulación e supervisión na distribución de alimentos, o que perpetúa desequilibrios nutricionais e promove hábitos alimentarios pouco saudábeis. A industria alimentaria, influenciada por intereses comerciais e económicos, priorizou a rendibilidade sobre a sustentabilidade e a saúde dos consumidores, o que levou á promoción de produtos ultraprocesados e pouco nutritivos que contribúen á epidemia mundial de doenzas relacionadas coa dieta.

 

Ante os desafíos actuais que enfronta o noso sistema alimentario, é imperativo emprender accións decisivas para reformular e transformar a súa estrutura cara a enfoques máis sostíbeis e equitativos. A promoción de prácticas agroecolóxicas, a descentralización da produción e distribución de alimentos, a posta en marcha e desenvolvemento de políticas alimentarias inclusivas e o fomento da soberanía alimentaria das comunidades son aspectos fundamentais que deben ser considerados con extrema seriedade. Estas medidas non só contribuirían á creación dun sistema alimentario máis xusto, senón que tamén terían un impacto positivo na saúde da poboación e na preservación do medio ambiente. É necesario traballar en conxunto para impulsar cambios significativos que conduzan a un sistema alimentario máis saudábel, inclusivo e respectuoso coa contorna que nos sustenta.

 

O problema dos desperdicios na cadea alimentaria é unha preocupación fundamental que debe abordarse a nivel global. Ademais do impacto directo na dispoñibilidade de alimentos, o desperdicio de alimentos provoca graves consecuencias ambientais, contribuíndo ao esgotamento de recursos naturais e xerando emisións innecesarias de gases de efecto invernadoiro. Asemade, o uso extensivo de terras e cultivos para a produción de biocombustíbeis e a cría de animais representa un desafío importante na dispoñibilidade de alimentos para consumo humano, especialmente nun mundo cunha poboación crecente. Por tanto, é fundamental desenvolver estratexias a nivel mundial para reducir o desperdicio de alimentos, fomentar prácticas sostíbeis na produción agrícola e promover un enfoque máis equitativo na distribución de recursos alimentarios.

 

O enfoque actual do sistema mundial de alimentación no cultivo dun número limitado e uniforme de produtos agrícolas comerciais ten consecuencias significativas que van máis aló da simple produción de alimentos. Esta práctica conduce a dietas pouco saudábeis, xerando impactos directos na saúde das persoas, á vez que contribúe ao deterioración do medio ambiente. A dependencia excesiva duns poucos cultivos comerciais afecta a diversidade de alimentos dispoñíbeis, o que á súa vez limita a variedade de nutrientes que as persoas poden consumir, contribuíndo á malnutrición e a un maior risco de enfermidades relacionadas coa dieta.

 

A influencia destrutiva deste modelo non se limita á esfera da saúde humana, senón que tamén se estende á biodiversidade e á sustentabilidade a longo prazo dos ecosistemas. A agricultura, como pedra angular deste sistema, desempeña un papel fundamental na degradación ambiental, xa sexa por mor da deforestación, a perda de hábitats naturais ou o uso excesivo de produtos químicos que contaminan os solos e as fontes de auga. Estes impactos á súa vez contribúen ao cambio climático, á escaseza de auga e á perda significativa da biodiversidade, o que compromete a estabilidade dos ecosistemas a nivel global.

 

Porén, é importante recoñecer que estes desafíos non son simplemente ambientais, senón que tamén teñen dimensións sociais que deben ser tidas en conta. As comunidades que dependen da terra para subsistir vense afectadas de maneira desproporcionada por estes problemas, o que salienta a interconexión entre a saúde ambiental e a equidade social. Neste sentido, abordar os impactos negativos do sistema mundial de alimentación require non só medidas ambientais, como prácticas agrícolas sostíbeis, senón tamén un enfoque inclusivo que tome en consideración as necesidades das comunidades locais e fomente sistemas alimentarios máis xustos e resilientes.

 

Para abordar de maneira efectiva estes problemas, é fundamental fomentar a equidade social e o acceso igualitario aos recursos por parte dos agricultores. Ademais, débese priorizar a redución do desperdicio de alimentos e promover a adopción de dietas máis saudábeis a nivel global. É necesario un cambio profundo no disfuncional sistema de produción alimentaria, orientándoo cara a un enfoque que sexa compatíbel coa agricultura ecolóxica e o consumo consciente e responsábel. Este enfoque representa unha oportunidade significativa para transformar a nosa relación coa alimentación, priorizando a sustentabilidade ambiental, a equidade social e a saúde humana.

 

A equidade social no acceso aos recursos para os agricultores é fundamental para garantir que todos teñan a oportunidade de desenvolver e manter os seus medios de vida de maneira sostíbel. Asemade, a redución do desperdicio de alimentos non só contribúe á seguridade alimentaria, senón que tamén ten un impacto positivo na preservación dos recursos naturais e a mitigación do cambio climático. A promoción de dietas máis saudábeis a nivel global non só beneficia a saúde individual, senón que tamén pode ter efectos positivos na diminución de enfermidades relacionadas coa alimentación e na redución da presión sobre os sistemas de saúde.

 

O cambio cara a un sistema de produción alimentaria compatíbel coa agricultura ecolóxica implica reformular a forma en que producimos, distribuímos e consumimos alimentos. Isto debe ir aparellado ao desenvolvemento de prácticas agrícolas sostíbeis que respecten os ciclos naturais, eviten o uso excesivo de químicos e promovan a biodiversidade. Ao mesmo tempo, esta transición ofrece a oportunidade de redefinir a nosa conexión coa comida, recoñecendo o seu valor non só nutricional, senón tamén cultural, social e ambiental.