Máis do 85% das enfermeiras escolares afirma ter algún alumno con problemas de saúde mental

O 86,1% das enfermeiras escolares afirma que ten algún alumno con diagnóstico relacionado coa saúde mental, segundo despréndese do estudo 'Diagnóstico da saúde mental nas aulas' que presentaron este martes o sindicato ANPE e o Sindicato de Enfermaría (SATSE).

O documento, realizado polo instituto IOInvestigación, en base ás enquisas efectuadas no mes de maio a 1.512 pais, 4.441 docentes e 268 enfermeiras escolares, tamén revela que o 93,3% dos profesores observaron un incremento dos problemas de saúde mental nas aulas.

A pesar diso, menos do 30% recibe asesoramento ou ten coordinación cun profesional sanitario cualificado ante a presenza dalgún caso. Ademais, o 50,79% das familias di coñecer a algún estudante con este tipo de problemas, unha porcentaxe que difire entre as nais (55%) e os pais (46%).

Nese contexto, como destacou en rolda de prensa o presidente de ANPE, Francisco Venzalá, "o profesorado necesita respaldo, moi especialmente nun tema que é tan delicado" e resulta "esencial a figura desa enfermeira escolar".

Ante esta situación, o 95,5% dos enquisados considera necesario que algún profesional sanitario trate a saúde de forma regular e integral no propio centro pero, con todo, case o 80% dos docentes enquisados aseguran que non hai enfermeiros no seu centro educativo.

Ademais, un 71,7% recoñece que non hai ningún tipo de asesoramento ou coordinación cun profesional sanitario cualificado ante a presenza dalgún caso. O docente educativo, como denunciou Venzalá, converteuse en "esa caixa de Pandora" na que a Administración "deposita esa responsabilidade á hora de dar respostas".

No entanto, como engadiu, os profesores "non ten esa formación para tratar temas tan difíciles e tan delicados como os intentos de suicido ou as autolesiones", algo que evidencia o estudo, pois que case seis de cada dez profesores (59,49%) non realizaron os cursos de formación sobre benestar emocional e saúde mental.

Doutra banda, o estudo tamén evidencia que as principais patoloxías de saúde mental que referencian as enfermeiras consultadas nos centros educativos son o trastorno por déficit de atención e hiperactividade (TDAH) (81%), a ansiedade (66,4%) e os intentos autolíticos ou autolesiones (65,9%). Sobre este último problema, o 62,7% afirma que houbo un algún caso de intento autolítico entre o seu alumnado.

Outras patoloxías destacadas son os trastornos do espectro autista (64,7%); os trastornos do comportamento (56,9%); os trastornos do comportamento (56,9%); os trastornos da conduta alimentaria (47,9%); a depresión (40,1%); as condutas destrutivas ou desafiantes (34,1%); as adiccións (17,2%) e a psicose (6%).

O PAPEL DA ENFERMEIRA ESCOLAR

Nese contexto, nove de cada dez pais e nais (93,32%)enquisados ven preciso que se reciba algún tipo de atención no centro educativo. O mesmo porcentaxe (91,73%) asegura que as necesidades dos alumnos con problemas de saúde mental estarían mellor atendidas por unha enfermeira escolar.

En concreto, un 70,8% aseguran que debería ser o persoal sanitario o que se ocupe de toda esta temática, fronte ao 29,2% que cren que debería ser o profesorado o que se encargue. Como lembrou en rolda de prensa a presidenta de SATSE, Laura Villaseñor, as enfermeiras escolares son "unha figura decisiva para a abordaxe dos problemas de saúde en xeral e tamén a mental".

O estudo engade que o 43,8% das enfermeiras afirma que non dispón de ningún protocolo con estratexias ou ferramentas de prevención, detección e derivación de posibles casos de trastorno de saúde mental entre a poboación escolar asignada.

Así mesmo, o 68,3% destas profesionais sanitarias sinala que non ten posibilidade de realizar ningunha intervención coas familias en materia de saúde mental, mentres que o 56,3% afirma que non ten articulada ningunha vía para intervir no profesorado.

Villaseñor explicou que a relación terapéutica que se establece entre enfermeiras e os alumnos é "unha relación diferente" á que se establece cos docentes, o pediatra ou mesmo a súa familia, xa que "establecen esa relación de confianza cun profesional que non ven con ese principio se cadra de autoridade que poden ter os pais ou que case perderon por desgraza os docentes".

A enfermeira escolar, como explicou, desempeña un papel importante na prevención dos problemas de saúde mental a través da identificación de factores de risco relacionados co inicio de condutas lesivas, como o consumo de alcol, tabaco ou drogas, e situacións como o acoso escolar, a baixa autoestima ou os problemas de socialización.

"É unha figura que axuda non só na prevención e na promoción, senón que axuda tamén na detección e que serve para dar esa voz de alarma, tanto de face á comunidade educativa --comunicarse co titor, o orientador, os docentes-- como para coordinar e pór en contacto a esa persoa, ese alumno ou ese docente que ten un problema de saúde mental co seu equipo de saúde de referencia e derivalo ao profesional que corresponda", apostilou.

O estudo tamén revela que o 51,1% considera que o motivo principal de que haxa enfermeira ou enfermeiro escolar no centro é a presenza dalgún alumno con necesidades de saúde especiais ou con patoloxías crónicas, enfermidades raras ou discapacitantes, o que evidencia, como denunciou Villaseñor, que non se aposta pola prevención nin polo papel que nela poden desempeñar as enfermeiras.

Ademais, nos centros públicos, "a maioría destas profesionais están porque hai nenos con necesidades de saúde especiais e mesmo na gran maioría deles está a enfermeira escolar exclusivamente para atender a ese neno", como explicou. Por todo iso, ANPE e SATSE reclamaron a todas as administracións competentes que aposten pola súa xeneralización a partir do próximo curso, 2024-2025.

Unha enfermeira inocula a unha menor de 13 meses unha dose contra a gripe | Fonte: EUROPAPRESS - Arquivo