TSXG pide ao TJUE tramitación acelerada sobre as autorizacións para construír parques eólicos

A sección terceira da Sala do Contencioso-administrativo do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) solicitou e xustificou que se tramite como acelerado o procedemento relativo á tripla cuestión prexudicial que expuxo ao Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE), para que determine se a Xunta debeu pór a disposición do público interesado (non só dos promotores) os informes sectoriais sobre parques eólicos para que puidesen formular alegacións e participar no proceso de toma de decisión sobre as autorizacións dos proxectos antes de que fosen aprobados. Eses informes sectoriais conteñen información sobre materia forestal, de augas, de patrimonio natural e cultural, de turismo, de saúde, de enerxía eléctrica e de seguridade aérea, entre outros.

Entre os motivos para que se tramite como acelerado, os maxistrados explican ao TJUE que, na actualidade, existen 202 litixios sobre autorizacións de construción de 82 parques eólicos en Galicia, todos tramitados de forma idéntica, seguindo o disposto en preceptos da lei estatal e autonómica galega. O alto tribunal galego considera que eses preceptos poderían non traspor de forma adecuada o artigo 6.3 da Directiva UE 2011/92/UE e advirten de que "ese número elevado de autorizacións en litixio ocasiona unha situación de profunda incerteza",

Por outra banda, os maxistrados sinalan que a natureza do asunto, que versa sobre medio ambiente, é a razón principal que xustifica un procedemento acelerado. Así, sinalan que hai que ter presente a Recomendación (UE) 2024/1343 da Comisión, de 13 de maio de 2024, relativa á aceleración dos procedementos de concesión de autorizacións para proxectos de enerxía renovable e de infraestruturas conexas.

A Sala acordou suspender, á espera de que se resolva a cuestión prejudicial, o litixio no que deberá decidir sobre a legalidade ou non da resolución da Xunta na que outorgou a Eurus Desenvolvementos Renovables as autorizacións administrativas previa e de construción do parque eólico A Raña III, situado no termo municipal de Mazaricos (A Coruña).

No auto remitido ao TJUE o alto tribunal galego indica que, para tomar unha decisión sobre o asunto que lle expoñen, "resulta relevante decidir se a normativa interna (estatal e autonómica) axústase ao mandato do artigo 6.3 da Directiva europea (...) relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente, no que concierne á necesidade de que a administración interveniente ofreza aos interesados un trámite de audiencia despois da emisión dos informes sectoriais".

A sección terceira da Sala do Contencioso-administrativo do TSXG sinala na resolución que, no trámite de audiencia conferido aos letrados das partes, mostrouse conforme coa formulación da cuestión prejudicial o da asociación ecoloxista demandante -Petón do Lobo-, pero non así os letrados das codemandadas, que sostiveron que non existía motivo de nulidade algún.

Respecto diso, o TSXG subliña que si se suscitou na demanda a alegación sobre a vulneración do artigo 6.3 da Directiva da UE e os maxistrados sinalan que a Sala do Contencioso-administrativo do Tribunal Supremo, no recurso de casación 3303/2022, revogou unha sentenza do TSXG sobre un parque eólico ao considerar que a Directiva 2011/92/UE ofrecía aos Estados membros diversas opcións procedimentais sobre o momento en que se terían que realizar a información pública e as consultas ás autoridades, o que a Lei estatal 21/2013 respectara.

Con todo, destacan que entenden "que o mandato que aos Estados membros dálles o artigo 6.3 da Directiva 2011/92/UE é claro: teñen que garantir que os principais informes póñanse a disposición do público interesado para que poida exercitar o dereito que lle confire o apartado 4 dese precepto, de formular as súas observacións e opinións con anterioridade á toma da decisión de efectos ambientais, para o que contarán cun prazo non inferior a 30 días".

O TSXG considera que o contido deses informes sectoriais achega información esencial e relevante a calquera procedemento "que poida ter repercusións importantes sobre o medio ambiente", á vez que destaca que a Lei 21/2013 "non prevé un trámite posterior á recepción deses informes sectoriais no que se ofreza ao público interesado a posibilidade real de participar".

Así, explica que, unha vez que a administración ten na súa poder eses informes, "non se prevé o exercicio do dereito a expresar observacións e opinións sobre o contido dos informes sectoriais ao público interesado", o que sería contrario á Directiva.

"Por esa razón, entende este órgano xudicial que os artigos 36, 37 e 38 da Lei estatal 21/2013, e 33 e 34 da Lei autonómica galega 8/2009, poderían non traspor adecuadamente o esixido no artigo 6.3 da Directiva 2011/92/UE, na medida en que, aínda que outorgan audiencia ao promotor tras os trámites de información pública e obtención dos informes sectoriais, prívalle ao público interesado, que se define no seu artigo 1.2.e), do seu dereito a formular as alegacións con anterioridade a que a autoridade competente adopte a decisión sobre a solicitude de autorización do proxecto (artigo 6.4 desa directiva)", sinala o TSXG.

RESPECTAR AS DECISIÓNS DOS XUÍCES

Precisamente, cuestionado sobre este asunto, o presidente do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, José María Gómez Díaz-Castroverde, sinalou que se solicitou este trámite acelerado, "de maior urxencia e rapidez", porque os xuíces son "conscientes da importancia e a responsabilidade" que implica este asunto.

Con todo, subliñou que, aínda que "hai que comprender todos os intereses en xogo", tamén "que entender" que os maxistrados están "para decidir". "E queremos que se respecte a nosa decisión", apuntou, antes de recalcar que, como presidente do TSXG, el está para "garantir a independencia" dos xuíces en Galicia.