Que facer co aceite industrial usado en Galicia?, un residuo perigoso difícil de xestionar

A xestión do aceite industrial é un problema en varias zonas de Galicia. Estímase que a vertedura dun litro de aceite usado pode contaminar un millón de litros de auga, e pode perdurar durante 15 ou 20 anos, impedindo o seu oxigenación e danando os ecosistemas acuáticos. Na contorna de recursos hídricos de Galicia recuperáronse 194 toneladas de aceites usados xerados en 139 puntos de xeración. 

O pasado ano, 5.148 establecementos e instalacións xeraron aceites usados en Galicia. Neles SIGAUS recuperou 9.370 toneladas brutas de residuo (incluíndo un 5,7% de auga e sedimentos), a través de 11.835 operacións de recollida en 288 municipios galegos.

O 53% destes puntos xeradores foron talleres de reparación de vehículos, entre os que se inclúen establecementos multimarca, concesionarios e talleres independentes. Neles recuperouse o 50% (4.703 toneladas) do aceite usado. O 50% restante recolleuse na industria e outros moitos sectores, como o transporte, a enerxía, a construción, a agricultura, a hostalaría e os servizos públicos (desde puntos limpos municipais ou comarcais, até centros educativos, hospitais e forzas de seguridade e emerxencias).

DIFICULTADE

O aceite industrial usado xérase de forma moi estendida e dispersa en todo o territorio, e especialmente atomizada en zonas rurais ou de montaña, a miúdo afastadas dos grandes núcleos urbanos e con menor densidade de poboación, onde se eleva o nivel de esixencia para o servizo de recollida. Durante o pasado ano, o 71% dos municipios galegos nos que se efectuaron recollidas foron rurais. Nestas áreas recuperáronse 2.878 toneladas de aceites industriais usados, o 31% da cantidade total recollida. 

Nas zonas de montaña, onde a orografía achega unha complexidade adicional para o servizo de recollida, recuperáronse 1.175 toneladas en 95 municipios. Por outra banda, en 27 municipios de menos de 1.000 habitantes recolléronse 79 toneladas de aceite usado. 

Adicionalmente, en zonas próximas a espazos naturais protexidos é especialmente importante a recuperación do residuo. Nestas contornas recolléronse 980 toneladas de aceites usados, que se xeraron en 697 establecementos situados nas proximidades de 15 espazos protexidos. Un exemplo, foi a recollida de 368 toneladas en 283 establecementos da Reserva da Biosfera de Terras do Miño.

RECICLAXE

O aceite usado conserva na súa composición recursos que lle permiten ser aproveitado na súa totalidade, transformándoo en novos produtos, como bases lubricantes ou un combustible similar ao fuel óleo. A cantidade recollida en Galicia durante o pasado ano foi valorizada na súa totalidade, unha vez excluídos os impropios (auga e outros sedimentos). Do residuo neto finalmente xestionado (8.838 toneladas), o 48% destinouse a rexeneración, tratamento prioritario por lei que permite transformar o residuo en bases lubricantes, que son o compoñente fundamental na fabricación de novos aceites industriais. Grazas a este proceso, foi posible reincorporar ao mercado 2.678 toneladas de novos lubricantes, suficientes para encher o cárter de 661.204 coches. 

O segundo tratamento posible para o aceite usado é a súa descontaminación para obter un combustible, chamado fuel BIA, que substitúe ao fuel óleo tradicional, e que pode ser utilizado en centrais térmicas, fornos e outras instalacións industriais. Mediante este proceso tratáronse 4.561 toneladas de residuo.