Galicia, segunda comunidade con menor cociente de enfermeiras por cada 1.000 habitantes

O Consello General de Enfermaría (CGE) alertou de que España necesita preto de 123.000 enfermeiras para chegar á media do número de profesionais por habitantes que teñen os países europeos, unha cifra que se viu incrementada con respecto aos anteriores datos dispoñibles, cando establecían que eran necesarias 95.000. Ademais, todas as comunidades, menos Navarra, están por baixo da media europea de enfermeiras por cada 1.000 habitantes, un íncide no que Galicia ocupa o penúltimo posto.

"A guerra da escaseza de enfermeiras existe desde hai anos no noso país, con grandes desigualdades entre comunidades autónomas. Estamos a anos luz de nacións da nosa contorna", criticou o presidente do Consello Xeral de Enfermaría, Florentino Pérez Raia, durante a presentación este luns do novo estudo sobre 'A situación da profesión enfermeira. Informe de Recursos Humanos. 2023'.

O estudo foi elaborado polo Instituto Español de Investigación Enfermeira do CGE. O documento reflicte as cifras da profesión en España no ano 2023, incluíndo os datos do número de enfermeiras na relación coa poboación por comunidades e provincias, as necesidades de enfermeiras para alcanzar a media dos datos que teñen os países europeos. Tamén contén información relativa ás xubilacións que se van a producir.

Tal e como destaca o estudo, en España hai 345.000 enfermeiras, das que o 77 por cento traballa en hospitais, o 19 por cento en Atención Primaria, o 1,8 en formación especializada e 1,5 en Urxencias e Emerxencias.

Así, o documento indica España conta cun cociente de 6,3 enfermeiras por cada mil habitantes, mentres que, a nivel europeo, o cociente é de 8,83 enfermeiras por cada mil habitantes. "Aínda hai políticos que dubidan deste dato, só diríalles que se vaian a calquera centro sanitario do noso país e pregunten aos xestores sen atopa enfermeiras", afirmou o secretario xeral do Consello Xeral de Enfermaría, Diego Ayuso.

Con estes datos, o CGE considera que son necesarias 122.993 enfermeiras, un 40 por cento máis das 345.000 que hai actualmente en España. "O noso país ocupa o sexto lugar pola cola dos 21 países da UE. Hai lugares como Noruega (cociente 21,68), Austria ou Islandia que triplican o número de profesionais en comparación con España", agregou Ayuso.

Neste punto, Ayuso explicou que "faltan profesionais en todas as áreas asistenciais", pero sobre todo "en Atención Primaria necesítase duplicar o número para poder facer a abordaxe integral dos coidados na familia e na comunidade".

NAVARRA É AS ÚNICA CCAA QUE SUPERA A MEDIA EUROPEA

Nos datos por comunidades autónomas, Navarra é a única rexión en España que supera a media da Unión Europea cun cociente de 8,87 enfermeiras por cada mil habitantes, séguenlle País Vasco (8,01), Castela e León e Melilla (ambas as con 7,35) e Canarias (7,32). No lado contrario, as comunidades que teñen menor cociente son Murcia (4,8), Galicia (5,13), Comunitat Valenciana (5,49) e Andalucía (5,52).

"Existe unha disparidade preocupante entre as distintas comunidades autónomas e provincias, o que provoca desigualdades no sistema sanitario, que dá lugar a cidadáns de primeira e segunda categoría segundo os recursos enfermeiros dos que dispoñen. Iso está a pór en risco a seguridade dos pacientes, pois numerosos estudos demostraron que a atención a un número excesivo de pacientes incrementa o risco de mortalidade e morbilidad. Pero non só iso, senón que ademais isto incide sobre a saúde mental das propias enfermeiras", resaltou Pérez Raia.

"Estes datos demostran que a equidade, un dos principios nos que se basea o noso sistema sanitario, incúmprese de forma sistemática. É imposible prestar os mesmos coidados coa metade de enfermeiras como sucede entre Navarra e Murcia", destacou Ayuso.

XUBILACIÓNS

Para o CGE, reverter este problema pasa por "investir en enfermeiras, maior formación, crear novas prazas en universidades, reter o talento e recuperar aos profesionais que se marcharon ao estranxeiro".

"Son solucións que non son a curto prazo, pero que hai que empezar a planificalas desde xa, tendo en conta de que no próximos dez anos case 50.000 enfermeiras vanse a xubilar en toda España, 10.000 delas só en Andalucía, o que vai agravar o problema", declarou Ayuso.

Neste punto, a coordinadora do Instituto Enfermeira, Guadalupe Fontán, sinalou que 43.871 persoas solicitaron iniciar os estudos do grao de Enfermaría durante o curso 2023/2024. "Só lográrono 10.532, non había prazas dispoñibles. Como vemos, o problema non é de demanda, é de oferta, que é insuficiente", sinalou Fontán.

PRECARIEDADE LABORAL E FUGA DE TALENTO

O Consello Xeral de Enfermaría tamén destacou que outro dos principais problemas é a precariedade laboral que sofren as profesionais. "O número de contratos foise incrementado, pero en cambio o número de persoas contratadas é menor que o número de contratos. Isto débese a que unha mesma persoa ao longo dos anos ten moitos contratos de curta duración. Aínda que creceron os contratos indefinidos, mantense a porcentaxe de xornadas parciais", explicou Fontán.

Segundo o CGE, esta precariedade laboral provoca que moitas profesionais se marchen a traballar ao estranxeiro. Así, sinalan que durante 2023 unhas 1.473 enfermeiras españolas solicitaron documentación para marcharse ao estranxeiro, en concreto a 56 países.

"Un 14 por cento das enfermas que egresan non queren traballar no noso país", indicou Ayuso, á vez que explicou que se debe a que "en España non teñen boas condicións laborais, fanse contratos por días e meses, mentres que fosen son contratos definidos".

Enfermeiras | Fonte: EP - Arquivo