Casares, contador de historias e incansable defensor da normalización da lingua galega

Carlos Casares naceu en Ourense o 24 de agosto de 1941, aínda que viviu toda a súa infancia no municipio de Xinzo de Limia. Segundo indica Henrique Monteagudo nunha biografía publicada pola Real Academia Galega (RAG), o autor iniciou os estudos eclesiásticos aos once anos, tras ingresar no seminario ourensán, onde viviu un ambiente represivo e con prohibición expresa de utilizar a lingua galega.

No curso 1962-1963 inicia os seus estudos en Filosofía e Letras na Universidade de Santiago, que finalizará no 1967-68, na especialidade de Filoloxía Románica. Durante estes anos entrou en contacto coa cultura galeguista e co movemento antifranquista estudantil, e coñeceu a algúns dos intelectuais que o marcarían para sempre, como o seu amigo Arcadio López-Casanova ou Ramón Piñeiro, o seu guía intelectual.

Tras finalizar os seus estudos, entre outras ocupacións exerceu a docencia nalgúns centros, onde tivo problemas coa directiva e mesmo acabou expulsado polo seu aberto antifranquismo, ademais de participar en distintas iniciativas de impulso cultural.

FIGURA PÚBLICA

Casares, á súa vez, tivo un importante papel como figura pública. De feito, foi un dos asinantes do manifesto 'Realidade Galega', para lograr un Estatuto Galego, o que situou ao autor en primeira liña política, desembocando á súa participación nas listas do PSdeG-PSOE e membro do primeiro Parlamento de Galicia, no ano 1981.

Entre os fitos da súa acción política, destaca a redacción e aprobación da Lei de Normalización Lingüística en 1983 ou a lei de creación do Consello da Cultura Galega.

Nun segundo plano, Casares centrouse no seu papel de dinamizador cultural, como director de Galaxia e da Revista Grial e mesmo presidindo o Consello da Cultura Galega, nos últimos anos da súa vida.

Como narrador, o legado de Casares inclúe obras icónicas como 'Vento Ferido', cunha importante repercusión entre o movemento estudantil, 'Xoguetes para un tempo prohibido', cun perfil marcadamente autobiográfico, 'Os escuros soños de Clío' ou 'Deus sentando nun sillón azul'.

Casares destacou, á súa vez, como precursor da literatura infantil e xuvenil en lingua galega, con textos como 'A galiña azul', 'As laranxas máis laranxas de tódalas laranxas' e mesmo a tradución da obra de Antoine de Saint-Exupéry 'O principiño'. Todo iso, partindo do seu interese por achegar o idioma aos máis novos.

Doutra banda, a súa proximidade cos lectores e a cidadanía facíase evidente a través dos seus textos en prensa e as súas colaboracións con La Región, El País e La Voz de Galicia, onde a súa columna 'Á marxe' era seguida por miles de persoas ata o mesmo día do seu falecemento.

O LEGADO DE CASARES

Henrique Monteagudo, académico e amigo persoal de Casares, reivindica a súa produción literaria como "o legado máis importante" do autor. "Reivindicábase como escritor e a liberdade para crear. Non lle gustaba ter unha literatura servil a unha ideoloxía ou partido en concreto", destacou.

En novela, "sobre todo", Casares brillaba e gozaba de numerosos seguidores, ata situarse como "o autor máis vendido en galego". 'Vento Ferido', 'Xoguetes para un Tempo Prohibido', 'Ilustrísima' ou 'Sol do Verán' son algunhas das súas obras máis importantes, xunto con 'Deus sentado nun cadeira de brazos azul', "unha novela das máis importantes do século XX en galego".

"Era moi lido desde os seus inicios, tiña unha vocación moi específica de gozar dun público moi amplo. Fixo un esforzo moi grande de gañar ao público", sinalou o tamén secretario da Real Academia Galega.

O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, reivindicou o papel xogado por Carlos Casares para impulsar a lingua galega máis aló do ámbito exclusivamente académico e erudito.

"Tiña un carácter de tender pontes, foi o primeiro que empezou a explicar a moitos a necesidade dun ambiente de cordialidade arredor do idioma"

Pola súa banda, o presidente da RAG, Víctor Freixanes, queda co carácter de Casares e a súa conversa hipnótica e que atrapaba a audiencia, ademais do seu importante papel para atraer aos mozos á lingua galega.

"Con Casares pasa o mesmo que con Manuel María o ano pasado. Son autores con moito público e públicos moi variados. Desde os máis novos, unha das súas maiores preocupacións á hora de ofrecer material e ferramentas e traducindo a autores como Hemingway e obras como 'O Principiño', ata públicos adultos e de todo tipo", conclúe Freixanes.