Barreiro Rivas: "Teño a sensación de que Feijóo non marchará a Madrid... O momento xa pasou"

Barreiro tamén opina sobre os principais partidos. Do PP asegura que "está desencaixado da súa maneira de entender a política, quizais pola súa persistencia no poder". Tamén é moi crítico co BNG e as mareas. Dos nacionalistas di que non teñen un "proxecto sostible" para Galicia e serán residuais e dos tres grandes alcaldes do cambio que "serán barridos" nestas municipais. Non descarta que haxa presidente socialista na Xunta en 2020 "pero iso non indica que Galicia sexa socialista".

-Se fixemos un percorrido por toda a súa vida política, cal é a sensación con máis peso na súa avaliación persoal?

Hai unha sensación formal que percibe moita xente e que se comenta moito, por dicilo dalgunha maneira, a clase política de antes era mellor que a de agora. Visto fenomenoloxicamente polo que aparenta, é certo, mais creo que non é unha visión substantiva da cuestión. Creo que no momento da Transición e antes de pasaren dez ou doce anos, había unha enorme motivación política e unha enorme congruencia no sistema. Quero dicir, partidos, líderes e cidadanía coincidían en obxectivos básicos e entendían a democracia dunha maneira fundamentalmente coherente uns grupos cos outros. Por dicilo dalgunha maneira, era máis doado facer política daquela do que é agora. Hai tamé un segundo tema para ter en conta. Dentro da política anima moito a sensación de que cando traballas, dá resultado. Cando ti estás nunha Transición hai accións que mesmo sendo pequenas producen efectos moi grandes, por tanto tes a sensación de que melloras todos os días. Mais cando xa vas moi avanzado e vas máis dereito, con pequenas costas arriba, a xente ten unha sensación de que as cousas non cambian nada. Isto é algo para ter en conta, porque as primeiras partes das transicións, aínda que son máis conflictivas e teñen máis problemas, son máis doadas de xestionar politicamente. Logo está o contexto político mundial daquel momento era o das democracias parlamentarias ou tipo Westminster, onde a idea de que a gobernabilidade era un elemento esencial de toda democracia, estaba cravada na xente. Por tanto, a concepción de que o sistema debía estar simplificado cara a construción de maiorías, estaba moi asimiliada.

-É como se botase de menos ese tempo...
Boto de menos ese tempo, porque todo iso que dixen facía máis doado o momento pois paréceme que en todos os temas aquela época era moi positiva con respecto a hoxe. Mais non lle dou tanta importancia a se daquela coincidiamos todos os bos e hoxe todos os malos, porque creo que iso non é posible que se dea.

-Realmente, gústalle a política?
Si claro, dunha ou doutra maneira fago política sempre. Ás veces teño contestado a esta pregunta co famoso verso de Ovidio “calquera cousa que diga sáeme un verso”, pois eu calquera cousa que faga sáeme política. Mais hai tempo que abandonei a política activa, fago política doutra maneira.

- É máis libre agora?
Síntome mellor. Eu sempre fun libre, mais agora estou moito máis cómodo. Eu digo que non fixen o refrán de “é máis doado predicar que dar trigo”, mais engadín unha segunda parte pola miña experiencia vital, “é máis doado predicar que dar trigo, mais a xente agradece a prédica que o trigo”. Saes máis reconfortado que cando fas. Eu fixen moito e non fun ben pagado, e depois falei moito e fun ben pagado. É unha inxustiza, con todo vai unha cousa pola outra. Refírome non só á relación cun xornal, senón que a xente que estima máis o que fago, eu fixen moito máis antes e moito máis difícil e debera ser máis estimado.

-Vostede estivo presente no desenvolvemento do estatuto de autonomía. Case corenta anos despois de ser aprobado en referendo, por que segue sen desenvolverse plenamente?
Son moitos motivos. Moitos son complicados, eu comezarei a explicar polos máis sinxelos. Se miramos como era a autonomía ao comezo e a que resultou, o resultado é moito máis avanzado que a descrición inicial. De tal maneira que todo o ocorrido entre 1981 ata 1985, relanza o sistema autonómico e lévao moito máis alá. Iso significaba que probablemente os que fixeron o estatuto de autonomía e ían depresa redactando a Constitución, aquilo non se podía atrasar, non perfilaron dunha maneira exhaustiva o modelo autonómico. Despois o conflito do estauto de autonomía de Galicia, o de Andalucía polo artigo 151, a evolución do caso catalán, o conflito da LOAPA e outros puntos, foron relanzando o sistema autonómico e iso era a realidade, era necesario. Agora podemos facer relacións de competencias que nos faltan. En realidade para gobernar ben non serían necesarias. Pódense engadir máis competencias mais con todo, o obxectivo de gobernar Galicia é perfectamente factible neste momento para gobernar profundamente en termos autónomos Galicia. Logo hai cuestións presentes nos estatutos que son transferibles, mais ninguén lle ve moi ben a ventaxa de facelo. Desde esa perspectiva, é o mesmo fenómeno que antes, así como a realidade avanzou a autonomía sobre a letra, agora a mesma realidade frea un pouco o modelo sobre a letra. Creo que non ten moito sentido aquela idea de Fraga “desenvolvo o estatuto porque o pon aí”, que aquí produciu algunhas disfuncións enormes, como o plan comarcal que acabou desbotado. É certo o de que hai dúas locomotoras, a vasca e a catalana, sempre incidindo en querer máis. Con todo, ese punto haberá que revisalo doutra maneira, porque as cousas cambian con respecto ás CC AA e cada vez hai xente coa sensación de haber elementos descoordinados e que agora haberá que coordinar. Agora hai cousas máis importantes que realizar as letras que quedan sen realizar.

"Eu vendo algúns políticos insistir e insistir, iso admírame, como ver xente que envelleceu estando aí"

-Houbo un momento en que a vostede o describían como un “resistente”, vese a si mesmo desta maneira logo dos anos?
Non, case todo o contrario. Eu son pelexón que é un tema distinto. Entendo o poder como un deber de acción para o cambio e para novas orientacións da sociedade. A miña maneira de dicilo é “cando esteas tes que estar intensamente, cando marches teste que ir absolutamente”. Cando estou véseme, por tanto, aquelas teorías de se andaba a fundar un partido eu respondía que cando estou véseme, e cando non estou non se me ve. Cando tiven o meu primeiro e gran conflito, do que saquei unha sensación de moita inxustiza. Cando fun barrido nas eleccións a miña decisión foi a de non volver tocar balón e non volvín tocar. Eu vendo algúns políticos insistir e insistir, iso admírame, como ver xente que envelleceu estando aí, admíroos mais eu non o fago.

-E a Pedro Sánchez véo como un resistente?
É un resistente, porque se me pasa o que a el, se me botan do partido non me volver ver no partido na súa vida. Eu non penso ser necesario para ningunha cousa. Cando me preguntan por que me fun, e din o da sentenza, non, nada diso, estou preparado para gañar e perder eleccións. O problema é cando tes a sensación de que a xente nin te entende nin parece que lle fagas falta. Aí si que non quero formar parte de ningunha festa onde non estou convidado. Houbo persoas que me dicían “iso non é así” e sempre entendín que eran uns poucos. Cando perdes as eleccións pode ser por non ser coñecido, pois cando gañei eleccións era un descoñecido e cando as perdín era totalmente coñecido. E se a xente me di que non volva,  non volvo, cousa que tardaron algúns en crelo vinte anos.

-Como viviu a moción de censura a Mariano Rajoy?
Teño certa dificultade en explicalo, porque eu tamén fixen unha moción de censura case tan complicada como a feita a Mariano Rajoy, e ademais tamén me deu resultado. Outras non fan nada, aquí houbo unha moción de censura case cada semana no entorno do “Prestige”. Eu fixen unha moción de censura que modificou posicións se se quere, básicas. Isto non ten máis mérito que dicilo eu. Cría que a miña era absolutamente necesaria pois, habería que reorientar a estrutura de partidos de Galicia e a forma de entendela. E agora, coa moción de Sánchez entendía que non. O fenómeno saído da moción de censura paréceme máis retrógrado que o de antes. Non o presidente nin o goberno, que presumen estar na punta da ola. Esta, a de Sánchez, foi unha ferida para o sistema e aquela non o foi. Non estou conforme, non discuto legalidades, politicamente non me pareceu un acerto.

"Os medios saberán o que fan, pero non lles vai mellor que aos partidos políticos"

-Volvendo a Galicia, o PP galego, a pesar de ter tamén implicados na Gürtel por exemplo, que explicación ten que o PP siga aguantando o tipo todos estes anos?
Ten que tela, non? O partido leva gañando eleccións, en Galicia todas as eleccións. Hai que dar por suposto que hai algún elemento de conexión entre o partido e a xente do país, poñer orde nun sistema desordenado ou xestionar os intereses públicos, todo iso son vantaxes do PP. Só creo que ten tres eivas que non resolve ben. Os sistemas democráticos fanse vellos, se non os renovas quedas fóra. Creo que o PP está desencaixado da súa maneira de entender a política, unha serie de fallos debidos quizais á súa persistencia no poder. Non lle vén nada mal de levar un batuxe grande e ver de renovarse ou non, mais agora non podía continuar así. Un partido que durante corenta anos gañaba todas as eleccións, é un mérito, ou non gobernaba pero gañaba. Os partidos tamén fan escenas, mais o sistema mediático tamén. Os que publicaron a famosa foto de Feijóo (con Marcial Dorado) sabían que estaban enganando ao persoal. Sabían que estaban presentando un tema fóra de tempo, con insinuacións que non viñan exactamente ao proceso da noticia. Iso pode suceder, pode ser efectivo, pero iso non vale para xulgar a vida dun partido, Feijóo non tiña que irse. Iso mesmo foi o que lle pasou a Anxo Quintana coa foto no iate de Jacinto Rey. Iso é sacar dun feito, que non eran escondidos, e poñelo nunhas condicións nada óptimas. Os medios saberán o que fan, non lles vai mellor que aos partidos políticos. Esa é outra parte, mais é unha crise enorme.

-Por que?
Cando falamos de por que a democracia en España ten as dificultades que ten, un elemento fundamental é a mala calidade do sistema informativo. Só con ver a TV podemos asistir a un modelo de desinformación sistemática. Se collemos algún debate das televisións ou xornais, non creo que sexa máis difícil de ver as enormes contradicións e os intereses que xogan aí cunha facilidade extraordinaria. Hoxe está todo o mundo dicindo que “os nacionalistas están rompendo un costume” (sobre a proposta de Iceta como presidente do Senado feita por Pedro Sánchez). O costume foi sempre pactar antes as listas que fan os partidos, se non había inconveniente, votábase. O que fixo Sánchez foi romper un costume que era unha proposta para nomear un presidente que non é senador sen falar antes con quen ten que elixilo. Por que fixo iso? Porque ao mesmo tempo quería chamalos e non chamalos. Que din os nacionalistas? Eu vexo iso na prensa e non é o costume. E os que din que agora ese é o costume son os que dicían que non estaba no costume que gobernase o partido máis votado, iso non llelo pareceu. A democracia está para que cambien os sistemas, o poder desgasta e a oposición non. Cando estás moito tempo no poder, por sistema acabas caendo e se non o fas, a democracia non funcionaría.

-Cre que Feijóo é un estratega esperando a oportunidade de saltar a Madrid?
Teño a sensación de que non. Se quixese telo feito xa estaría en Madrid. A oportunidade era a anterior e non esta, porque tería que facer un enorme sacrificio de realidades ou de oportunidades, a cambio dunha situación moi complicada para levantala nun só período electoral. Non sei se levaría un batacazo, pero tería rifas para levalo. Cando marchou Rajoy, o partido aínda estaba ben, se se tivese salvado ben o proceso de sucesión, probablemente non tería caído onde caeu. Ese era un momento abordable para Feijóo. Agora se el entra, será “aí vén a solución” e a solución non entra así. A solución ten que pasar por reformular todo, unha tarefa que deben facer os líderes que veñan.

-Como presidente da Xunta pensa que está seguro, que o voto  da dereita en Galicia está capitalizado no PP?
Eu creo que el gaña unhas eleccións, mais non sei se seguiría como presidente. Non pode estar seguro de se volverá ser presidente. O problema tampouco é que lle estea quitando terreo Ciudadanos ou Vox, ese non é o problema. O problema é que ten que estar xogando contra todos. Para gobernar necesita 38 deputados, no mellor dos casos pode ter 36. Perder a maioría absoluta pode suceder, o que lle pasou a Fraga, pero a el, a Feijóo, non lle pasou. Pode pasar en calquera momento. A crise de Felipe González chegoulle con doce ou catorce anos. A de Galicia chegará con corenta anos pasados, fixeron falta corenta anos para poñelos en situación de “ao mellor perden unhas eleccións”. O PSOE e a esquerda gobernaron dúas veces, unha pola moción de censura e outra por unha casualidade que lle durou unha lexislatura. Todo iso é a vagaxe da progresía, PSOE e nacionalistas, cero, ata que perdan por un escano e monten a idea de Galicia é de esquerdas.

"Os tres alcaldes do cambio serán barridos nas municipais"

-É como unha desconexión entre o PSOE, BNG, Unidas Podemos. Parece que a sociedade non os ve.
Claro, porque cando agora vén o nacionalismo explicarnos que temos que ser soberanos e dicirnos o dunha república soberana galega, pois haberá alguén que estea emocionado coa idea, mais a sociedade galega non está nese debate.

-E no caso das Mareas, candidaturas populares...
Estanse esmagando, divididas, duran unha lexislatura. O feito de que ti fagas un discurso que sexa unha analexia, o teu discurso máis o da sociedade non pelexan entre eles, mais non van xuntos. Podes ir coas túas minorías ou con pequenas estratexias de cambio. Por que se vota ao Bloque? Hai dúas fórmulas, os que son achegados ás súas teses e logo os que, estratexicamente pensan que o BNG para ter unha conciencia etc. Se colles o traxecto das mareas é aterrador desde o punto de vista político. É aproveitar a creación dunha onda que ninguén sabe cando naceu e, en vez de aproveitar para facer unha manobra, tirarse de cabeza á primeira de cambio e chegar ás seguintes eleccións divididos en tres partidos, desconectados da cidadanía que os barreu absolutamente, mesmo os tres famosos alcaldes tamén serán barridos.

-As xerais entón deixaron pegada para as municipais?
Non, o tempo está deixando a súa pegada. Aínda hai outra idea máis complicada, todo isto viña da idea de romper o bipartidismo, mais a sensación é que se lle fixo dano ao bipartidismo, pero non o substituiron en absoluto, porque todo o que veu era peor.

-Apuntamos un futuro socialista nas sete grandes cidades galegas?
Non sei, Ferrol non estou seguro, mais desde o punto de vista coxuntural e mediante os acordos que hai neste momento, cun PP á baixa, pois pode que si. Iso quere dicir que gañarán as eleccións autonómicas? Non che sei, mais temo que no. Pode ser que cheguen a gobernar por faltarlle un deputado a Feijóo, mais iso non quere dicir que Galicia sexa xa socialista. Se nos fixamos hai unha cuestión que se ve ben. Sánchez tivo unha victoria con 123 deputados, ten un discurso de maioría monocolor, pensa que pode gobernar sen pactar e sen entregar nada a cambio dos acordos que debe facer para todo. Non ten maioría válida para nada. Pode tentalo mais non lle vai saír.

-Pode haber anticipadas mesmo?
Pode, mesmo bloqueo na investidura. Pode haber bloqueo se lles interesa aos demais, o mesmo para aprobar os orzamentos, pode non renovar ningún órgano, non ten capacidade para nada se non monta unha maioría. O que nos quere dicir é “o socialismo xa é o futuro”. Non, non ten nada fixo neste momento.

"O nacionalismo (do BNG) non ten un plan sostible para Galicia"

-O nacionalismo galego desaparecerá? Vota de menos un partido propio en Galicia que conecte coas maiorías sociais do país?
A ver, hai un nacionalismo (BNG) que terá sempre representación no Parlamento. Mais se vemos o sorpasso de Beiras ata o día de hoxe, non hai un plan sostible para Galicia. Era unha cuestión moi persoal. Sobre a segunda pregunta, non me disgustaría que o houbese, mais penso que cada vez hai menos posibilidades de que o haxa, un partido que aspire a ter poder e inflúa.

-Habería que afrontar a reforma do Parlamento galego para un reparto proporcional de escanos segundo habitantes por provincia?
Iso pode facerse. Non hai praticamente ningunha democracia no mundo que o teña así. Os sistema de cámara baixa non o son porque se priman as maiorías. Logo, sempre está a idea de representar persoas e territorios na procura da cohesión. Isto pode facerse pola vía das dúas cámaras, unha delas territorial, non dá moito resultado, en España non dá ningún. E a segunda é primar o vota das persoas coas hectáreas. Así se a Ourense lle corresponde en termos proporicionais oito representantes, dámoslle doce. Iso fíxo a propósito porque se quere evitar que o “ouro vai para o tesouro” e que non sirva de nada estar batallando porque a victoria está nas periferías e en Madrid. Se tés a sensación de que aquí só valen Cataluña, Valencia, Madrid e Andalucía para gobernar, o que fas é entrar na nostalxia. Para iso primamos unhas cousas para que outras non acontezan. Agora hai uns partidos que caen na conta que con ese sistema non chegarán nunca, mais con outro sistema tampouco. As eleccións hai que gañalas, iso poderase ver nas eleccións europeas que só teñen unha circunscrición e aí podes medirte. Entre o PP e o PSOE terán a maioría.

-Un millón de veces que nacera, un millón de veces que o volvería facer?
Aí hai unha cousa, vou maior e vou modificando cousas. Volvería ser o Barreiro que fun. Se volvese nacer como son agora, volvería facer o mesmo nas mesmas circunstancias, por tanto repetiría erros, acertos, virtudes ou o que fose.

- Mais sabendo o que sabe agora volvería facelo? 
Non.