Afgáns refuxiados en Galicia: así afrontan a súa nova vida

Asociacións que axudan a afgáns acollidos en Galicia --ao redor dun cento, segundo os últimos datos facilitados pola Delegación do Goberno-- traballan na súa progresiva adaptación pese ao "choque cultural" que, segundo sosteñen algunhas, supuxo para eles esta nova etapa da súa vida, que afrontan con preocupación pola situación dos familiares que non están con eles.

Así o apuntan entidades que colaboran co Goberno na acollida de refuxiados afgáns. Todas coinciden en que a orixe das familias e as súas circunstancias persoais inflúen no seu estado e no proceso de adaptación.

"É explicarlles onde chegan e os educadores sociais aí teñen un papel moi importante", expón Susana Fernández, delegada de Movemento pola Paz en Galicia e coordinadora do proxecto de protección internacional.

No seu caso, atenden tres familias, cun neno pequeno xa escolarizado, e dúas mulleres embarazadas que, como os demais, están a recibir clases de español, que algún home xa sabe. Tamén hai refuxiados que coñecen o inglés.

"Demandan sobre todo información e queren saber sobre a situación das súas familias", explica Susana Fernández sobre as peticións que fan. Por outra banda, engade que o obxectivo é que sintan que chegaron "a un lugar seguro" e preparalos para un "novo plan de vida".

O mesmo sosteñen desde Provivenda ou Diversidades Acolle, que como Movemento pola Paz, resaltan que o funcionamento da administración "cústalles". "A todos, non só aos afgáns", indican sobre outros refuxiados e dado os trámites administrativos que se deben liquidar desde a súa chegada.

PROCEDENCIA

Desde algunha destas entidades apúntase tamén ao "choque" que supón o distinto modo de vida, aínda que remarcan que iso depende do lugar onde residían en Afganistán --algúns son do rural e outros de cidades-- ou dos seus estudos ao haber, nalgún caso, mulleres analfabetas fronte á situación distinta dos homes neste aspecto ou as diferenzas en canto ao nivel de estudos.

"É un proceso complicado", admite Santiago González, director de Diversidades Acolle, que no seu centro de Tui (Pontevedra) atende dúas familias afgás, un total de 13 persoas, das que cinco son adultos, dous bebés e o resto menores, distribuídos, como outros, en cursos de Infantil, Primaria e Secundaria.

ATENCIÓN MULTIDISCIPLINAR

Equipos multidisciplinares, con avogados, educadores sociais ou psicólogos, traballan con estes refuxiados, do mesmo xeito que se fai con outros que chegaron a Galicia en distintas circunstancias.

No caso dos acollidos en Tui, Santiago González remarca que son familias cunha situación "radicalmente diferente" no seu país á que se atopan aquí. "Chegan a unha sociedade con moita máis abundancia material", indica, á marxe doutras diferenzas como as relixiosas.

"Hai un enorme choque cultural", asegura. Con todo, coincide con outras asociacións consultadas en que estes refuxiados destacan "a seguridade física e xurídica da que gozan". Tamén o fai ao aludir ao reto de lograr que frutifique o proceso de adaptación, respectando a súa orixe. "Non é tanto o choque como o descoñecemento do país", apunta, pola súa banda, Susana Fernández.

SITUACIÓN EMOCIONAL

Á súa vez, a responsable de Protección Internacional da Asociación Provivienda en Galicia, Amaia Vila, fai referencia ao estado no que chegaron os refuxiados que atenden no seu caso, un total de 31 persoas, distribuídas en sete familias.

"Teñen unha capacidade de resiliencia incrible, pero o seu estado é moi sensible, atópanse nun estado de gran ansiedade e tensión polo vivido". No que se refire ao traballo neste aspecto, incide en que se centran en "baixar esa ansiedade".

No entanto, remarca o "interese" dos refuxiados que acollen por adaptarse, aínda que admite diferenzas en canto ás familias. "Todos queren aprender", sinala Amaia Vila, que recoñece, como as demais entidades, que é máis doado no caso dos menores, sobre todo entre os pequenos.

Os representantes das asociacións consultadas precisan que se coidan, do mesmo xeito que ocorre con outros refuxiados, todos os detalles para a súa adaptación e inciden nos temas administrativos para que poidan estar empadroados, ter dereitos a posibles axudas e que reciban atención médica.

Tamén se vixían os detalles na comida cando, como no caso do centro de Diversidades Acole, é outra persoa allea ás familias quen fai a comida. "Nos aprovisionamos con carne de animais matados coa tradición musulmá", cita como exemplo Santiago González.

No caso de Provivienda en Galicia, apuntan que as súas familias se preparan elas mesmas a comida ao estar a vivir en pisos, nalgún caso de forma compartida. "Traballamos desde a vivenda para que poidan iniciar un proxecto de vida e para iso é básico ter vivenda", sostén o seu representante. Para a alimentación, os refuxiados reciben axudas que eles xestionan.

Nestes momentos, de acordo cos útimos datos facilitados, 24 afgáns atópanse na provincia da Coruña; 44 na de Ourense e 31 na de Pontevedra. Un total de 56 son menores, dos que todos os que se atopan en idade escolar acoden xa un colexio, centros aos que desde as asociacións colaboradoras se lles presta tamén axuda para facilitar a adaptación no proceso de escolarización.