O Sergas ten que indemnizar con 20.000 euros á familia dunha muller que morreu dun cancro de pulmón sen diagnosticar

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) confirmou a condena ao Servizo Galego de Saúde (Sergas) a abonar un total de 20.000 euros ao marido e aos dous fillos dunha muller de 56 anos que, en setembro de 2015, morreu por unha embolia ocasionada por un cancro de pulmón do que non chegou a ser diagnosticada.

A Sección Primeira da Sala do Contencioso-Administrativo do alto tribunal galego, nunha sentenza con data de 29 de marzo, estimou o recurso do cónxuxe e os proxenitores da falecida aínda que só parcialmente, dado que reclamaban unha indemnización total de 80.000 euros polos danos e prexuízos causados.

Por este mesmo caso xa houbo un fallo previo emitido en decembro de 2021 polo Xulgado do Contencioso-Administrativo número 1 de Santiago, que ordenaba esa indemnización de 20.000 euros por "perda de oportunidade" no diagnóstico e tratamento da enfermidade.

Trátase dunha contía que o TSXG mantivo, a pesar dos recursos expostos pola familia para elevala, porque o tumor "estaba xa moi estendido e pouco ou nada podería facerse para tentar detelo ou mellorar as expectativas da paciente".

Os maxistrados do alto tribunal galego indican na sentenza que "se perdeu a oportunidade de diagnosticar á paciente a enfermidade realmente padecida e poder programar un tratamento fronte á mesma". Con todo, "cuestión distinta" é "a efectividade que este tratamento puidese ter ou en que medida podería cambiar o curso dos feitos", e por iso non conceden o pago dos 80.000 euros.

PERDA DE OPORTUNIDADE

Na súa resolución, o TSXG lembra que, tal e como o sinala a xurisprudencia do Tribunal Supremo, no caso da perda de oportunidade "o dano que se indemniza non é o material correspondente ao feito acaecido, senón a incerteza ao redor da secuencia que tomasen os feitos de seguirse no funcionamento do servizo outros parámetros de actuación, en suma, a posibilidade de que as circunstancias concorrentes acaecesen doutra maneira". Por tanto, os xuíces conclúen que ha de valorarse "a perda dunha alternativa de tratamento, o cal se asemella, en certo xeito, ao dano moral, que é o concepto indemnizable".

FEITOS

A paciente, unha muller de 56 anos que era fumadora de entre 10 e 20 cigarros ao día desde os 26 anos, acudiu por primeira vez a mediados de xullo de 2015 á súa consulta co seu médico do centro de saúde de Ponteareas (Pontevedra) por unha dor lumbar. Segundo relata a sentenza, tras ir en varias ocasións con este facultativo, realizóuselle un analítica pero non se solicitou revisar marcadores tumorales.

Así, o 22 de xullo acudiu a Urxencias do Complexo Hospitalario Universitario de Vigo (Chuvi) por persistencia da dor, sen que se lle apreciasen "alteracións relevantes" salvo un ensanche medianístico. Aínda que foi valorada por Traumatoloxía, continuou diagnosticada dunha "lumbalxia aguda" e recibiu tratamento analxésico como tal.

A paciente empeorou nos días consecutivos e faleceu o 7 de setembro, a pesar de personarse no lugar unha dotación do 061 por unha parada cardiorrespiratoria e realizarlle as manobras de reanimación. A autopsia determinou que a causa da morte fora un fallo multiorgánico por un tumor pulmonar derivado en metástasis.

TUMOR DE ESTADIO IV

O TSXG constata que as manifestacións de dor lumbar da paciente nos últimos dous meses da súa vida estaban relacionadas coa neoplasia pulmonar sufrida. Ademais, reseña que, "atendendo especialmente ao estadio en que se atopaba o tumor da paciente (xa estadio IV), e que non transcorreron nin dous meses desde que acode por primeira vez a consulta afectada de dor lumbar e o día do seu falecemento, as expectativas que tiña, aínda que se diagnosticou a existencia do tumor no mes de xullo, eras moi poucas". De feito, os maxistrados subliñan que "se requiriu polo menos un mes para poder iniciar algún tratamento".

Con todo, o alto tribunal galego considera "inexplicable" que, tras as múltiples consultas efectuadas neses dous meses, desde a primeira ata practicamente o seu falecemento, "non tivese máis resposta" que o tratamento analxésico e un diagnóstico de lumbalxia, "sen indagar máis sobre outras posibles causas da dor que non remitía".

E é por iso, e pola radiografía na que se apreciou unha alteración na columna, que os xuíces confirman que "non se utilizaron os medios ao alcance para poder determinar realmente a afección e pautar o tratamento".

O SERGAS DESTACA QUE "NON HOUBO MALA PRAXE"

Pola súa banda, fontes do Sergas consultadas por Europa Press por mor desta sentenza, defenden que se realizaron as "probas oportunas" e que o diagnóstico foi "conforme á sintomatoloxía que presentaba", que era unha lumbalxia, tal e como refería o informe de Traumatología do Chuvi.

É por iso que o Sergas non considerou "acreditada a existencia de síntomas que xustificaron" a realización de máis probas. "Por iso é polo que en vía contenciosa (na xustiza) só recoñézase unha perda de oportunidade", agregan as mesmas fontes.

Neste sentido, destacan que "non houbo mala praxe", pero si "unha perda de oportunidade" que limita a 20.000 euros a contía da indemnización, "sen que se poida achacar a un mal funcionamento dos servizos públicos".

Sede TSXG / E.P. / Europa Press