O Goberno central pide ao Consello da UE iniciar o proceso de oficialización de catalán, galego e eúscaro

O Goberno pediu este xoves ao Consello da Unión Europea (UE) iniciar o proceso para que o catalán, o eúscaro e o galego sexan consideradas linguas oficiais no réxime lingüístico da Unión mediante a modificación do correspondente Regulamento.

Así o expresou o ministro de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación en funcións, José Manuel Albares, nunha carta dirixida á Presidencia do Consello da UE, que actualmente ostenta España, e con copia á secretaria xeral do Consello, Thérèse Blanchet, á que tivo acceso Europa Press.

Nela, o xefe da diplomacia trasladou a decisión do Goberno de incluír as "linguas españolas distintas do castelán que gozan de estatuto oficial en España" no réxime lingüístico da UE.

"Agradeceríase o inicio dos procedementos de modificación previstos no Consello", sinalou Albares, que solicitou a inclusión do asunto na orde do día do próximo Consello de Asuntos Xerais (CAG) do 19 de setembro, así como a remisión de información puntual sobre a evolución do asunto.

Actualmente na UE hai 24 linguas oficiais. A última en incorporarse foi o croata en 2013, coa entrada deste país na UE. A única lingua cooficial que foi incluída entre as oficiais da UE ata a data e despois da entrada do país foi o gaélico en 2007 (Irlanda incorporouse en 1973).

No entanto, aínda que o gaélico foi recoñecido como lingua oficial e de traballo da UE en 2007, non foi ata o 1 de xaneiro de 2022 cando obtivo o seu status pleno como tal, despois de que o Goberno irlandés solicitase en 2015 que se iniciase o proceso gradual para iso, xa que inicialmente había unha excepción aprobada polo Consello e non todos os documentos eran traducidos a este idioma.

O Artigo 55 do Tratado da UE de 2012 recolle expresamente as linguas oficiais --23 nese momento posto que non está o croata porque aínda non se produciu a adhesión--, ao especificar que o mesmo foi redactado nos devanditos idiomas, "cuxos textos en cada unha destas linguas son igualmente auténticos".

NECESÍTASE A REFORMA DOS TRATADOS

Para que catalán, eúscaro e galego consigan o status de linguas oficiais da UE sería necesaria a reforma dos tratados, segundo recoñeceu o propio Albares no Congreso dos Deputados en setembro de 2021. Entón, o ministro indicoulle á deputada de ERC Marta Rosique que dita reforma non estaba sobre a mesa.

A inclusión desta cuestión na orde do día do próximo CAG, no que se discuten e preparan os asuntos que irán ao seguinte Consello Europeo, podería abrir a porta a que o asunto fose tratado polos líderes europeos, aínda que tamén podería tratarse noutros formatos do Consello e non necesariamente ao máis alto nivel. Con todo, a inclusión no próximo CAG serviría ao Goberno de termómetro para ver os apoios de que disporía.

O Artigo 342 do Tratado de Funcionamento da UE estipula que "o réxime lingüístico das institucións da Unión será fixado polo Consello mediante regulamentos, por unanimidade, sen prexuízo das disposicións previstas no Estatuto do Tribunal de Xustiza da Unión Europea".

O actual regulamento sinala no seu Artigo 1 que "as linguas oficiais e as linguas de traballo das institucións da Unión serán o alemán, o búlgaro, o castelán, o checo, o croata, o danés, o eslovaco, o esloveno, o estoniano, o finés, o francés, o grego, o húngaro, o inglés, o irlandés, o italiano, o letón, o lituano, o maltés, o neerlandés, o polaco, o portugués, o romanés e o sueco".

Así pois, para que as linguas cooficiais teñan o mesmo status na UE que o español faría falta o visto e prace dos outros 26 estados membro, algúns dos cales, como é o caso por exemplo de Francia, contan nos seus territorios con linguas que poderían querer reivindicar nun futuro que se lles brindada este recoñecemento.

PETICIÓN Á EUROCÁMARA

O Goberno xa solicitou en setembro de 2022 á Eurocámara que se permitise o uso de catalán, eúscaro e galego nas sesións plenarias, aínda que ata a data non se produciron avances respecto diso. A presidenta do Parlamento Europeo, Roberta Metsola, explicou no seu momento que debía ser a Mesa da cámara --na que non hai presenza española-- a que tomase unha decisión respecto diso.

Dita xestión produciuse a raíz do acordo alcanzado na mesa de diálogo entre o Goberno e a Generalitat para protexer o catalán en xullo do ano pasado. Xa entón, fontes comunitarias advertiran de que faría falta unha petición formal do Goberno ao Consello e o apoio unánime para que na Eurocámara puidesen utilizarse como oficiais estas linguas.

Esta non é a primeira vez que desde o Goberno exponse que o galego, o catalán e o vasco fosen recoñecidas como linguas oficiais na UE. En decembro de 2004 xa o expuxo o Executivo de José Luís Rodríguez Zapatero pero con todo, nunca chegou a solicitar o cambio necesario nos tratados, o que impediu que isto ocorrese.

A iso referiuse precisamente Albares cando respondeu a Rosique no Congreso. Segundo dixo, cando o Goberno de Zapatero expuxo o asunto o Consello "sinalou que os tratados actualmente vixentes non o permiten". "Conseguir a súa oficialidade levaría unha reforma dos devanditos tratados", algo que, segundo dixo, non estaba previsto.

CONFIRMACIÓN DO CONSELLO DA UE

O Consello da Unión Europea confirmou este xoves que recibiu a petición do Goberno de España para que o catalán, o eúscaro e o galego pasen a ser recoñecidas como linguas oficiais da Unión e xa está a estudar a demanda.

Fontes europeas confirman a Europa Press que a institución europea, que reúne aos Vinte e sete Estados membros, recibiu a carta do Goberno español e vai estudala. A petición, segundo sinalou o ministro de Asuntos Exteriores, José Manuel Albares, produciuse en virtude do acordo alcanzado con Junts para que apoiase a candidatura da socialista Francina Armengol para presidir a Cámara Baixa.

Na súa misiva, o Goberno pediu que esta cuestión se inclúa como punto da orde do día na reunión do Consello de Asuntos Xerais (CAG) do próximo 19 de setembro. Formado polos ministros de Asuntos Europeos de todos os Estados membros da UE, este foro encárgase de asuntos trasversales da Unión e de estrutura institucional do bloque.