A porcentaxe de familias en risco de pobreza baixou durante 2022 ao 23 % en Galicia
En Galicia está no 6,8 %, 2,1 puntos por baixo do dato nacional, e en descenso respecto ao ano anterior (dous puntos menos).
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 17/10/2023 | Actualizada ás 16:24
Algo máis do 23% da poboación galega (23,6%) atopábase 2022 en risco de pobreza ou exclusión social, segundo a Taxa Arope, que baixa desde o 25,2% rexistrado en 2021, o que supón un total de 42.000 persoas menos nesta situación.
Así se recolle no informe presentado por EAPN Galicia, 'Ou estado dá pobreza en Galicia', que recoñece a mellora dos indicadores con base en 2022, pero que mostra a súa preocupación pola privación material e social dos galegos -comer carne e peixe dúas veces por semana ou pagar subministracións-- xa cara a finais do ano e principios de 2023.
O estudo presentouse este martes na sede da Valedora do Pobo, coa propia valedora, María Dores Fernández Galiño, e con representantes de EAPN Galicia, concretamente coa súa presidenta, Ana Pardo, e o seu director, Xosé Cuns.
Tal e como explicaron, a Taxa Arope (que reúne tres indicadores: risco de pobreza, baixa intensidade laboral no fogar e privación material e social) presenta para 2022 a súa taxa máis baixa do últimos cinco anos, unha cifra 2,4 puntos inferior á media nacional e 1,5 puntos menor respecto ao ano anterior.
Así, máis de 636.000 persoas residentes en Galicia estaban en risco de pobreza e/ou exclusión social en 2022. Alertan de que continúa existindo unha brecha de xénero. Do total, 287.000 eran homes (baixa 1,8 puntos) e 348.500 mulleres (baixa 1,3 puntos).
Por idade, para o 2022, as cifras máis elevadas corresponden aos nenos e adolescentes, cunha taxa que alcanza o 24,7%, aínda que descende "notablemente" respecto ao ano anterior.
Se se establece unha comparativa a nivel nacional, Galicia é a décima rexión con menor poboación en risco de pobreza, situándose así "nunha posición media". A maior taxa preséntaa Melilla, cun 41,3% e a menor, Navarra, cun 14,5%.
POBREZA EXTREMA E PENSIÓNS
Dentro do indicador de risco de pobreza (nun 18% en 2022), destacaron o que cuantifica a pobreza severa (porcentaxe de persoas que viven en fogares cun ingreso máximo de 560 euros mensuais por unidade de consumo). En Galicia está no 6,8%, 2,1 puntos por baixo do dato nacional, e en descenso respecto ao ano anterior (dous puntos menos).
Analizan tamén as pensións galegas. Das 770.119 que se reciben en Galicia, case a metade, un 47,4% recibe un importe inferior ao mínimo considerado para non ser pobre. En termos absolutos, son 364.814 persoas. Con todo, destacan a lixeira mellora nas pensións de viuvedad.
Aínda que os datos apuntan a un "lixeiro optimismo", como valorou Xosé Cuns, albiscan "nuboeiros" no que a privación material e social refírese. Este indicador, dentro da taxa Arope, mide 13 elementos entre os que se atopan: non poder permitirse renovar roupa estragada, non poder permitirse conexión a internet ou non poder comer carne e peixe dúas veces á semana.
A este respecto, en Galicia prodúcese un lixeiro aumento desta taxa, alcanzando o 6,3% (170.000 persoas). É "especialmente preocupante" o incremento da porcentaxe de persoas que non poden permitirse manter unha vivenda a unha temperatura adecuada, que pasa do 13,1% de 2021 ao 19,4% de 2022.
Tamén aumenta a porcentaxe de galegos que non poden facer fronte a gastos imprevistos, que pasa dun 24,7% a un 29,7%. Aqueles que non poden permitirse unha comida de carne ou peixe cada dous días pasa do 2,1% en 2021 ao 4,4% en 2022.
"Escoller entre pagar a luz ou o aluguer e comer adecuadamente, volve ser clave par moitas familias", lamentou o director de EAPN. Por último, aumenta a poboación que experimenta dificultades para chegar a fin de mes, sumando un 44,3%. Este dato encadea dous anos seguidos de incremento.
O PAPEL DAS ADMINISTRACIÓNS
Tanto Cuns como Pardo reivindicaron o papel das administracións públicas para acabar coa pobreza e a exclusión social. Aseguran que, de non haber transferencias públicas (Estdo, Xunta e Concellos) en Galicia, en 2022 a situación de pobreza ampliaríase a case a metade da poboación, alcanzado o 48,6%. Cuns citou, entre outros, o impacto (aínda que con críticas á comunicación e xestión) do Ingreso Mínimo Vital ou os ERTE. E a nivel autonómico, a decisión de manter a Risga ou a Tarxeta Básica durante a pandemia.
O que está "a frear" os indicadores, sinalou, é a dificultade para acceder a unha vivenda diga e a eliminación das medidas de urxencia autonómicas (cartón básico e Risga). Ana Pardo expresouse nos mesmos termos, sinalando que o compromiso "non se demostra con palabras, senón nos orzamentos autonómicos e municipais". A este respecto, advertiu de que se se relaxan as medidas, podería producirse un empeoramento dos indicadores.
"O camiño para reducir a igualdade nada ten que ver coas políticas de austeridade. Non hai unha decisión económica obxectiva e si unha decisión política errada en non aumentar os orzamentos autonómicos para medidas de urxencia para aumentar o acceso a produtos básicos ou a Risga. Non hai razón obxectiva para levar 600 días incumprindo a lei de impulso demográfico ou para non asegurar a vivenda digna e accesible", afirmou.
A presidenta de EAPN fixo un chamamento para avanzar na coordinación institucional, "imprescindible", e evitar as "acusacións mutuas" das administracións, "evadindo a súa responsabilidade compartida".
