Periga a lei galega do litoral: O Tribunal Constitucional admite a trámite o recurso do Goberno e suspende o 40 % da norma

O Tribunal Constitucional (TC) admitiu a trámite o recurso do Goberno contra a Lei 4/2023, de 6 de xullo, de ordenación e xestión integrada do litoral de Galicia, á vez que suspendeu parcialmente a súa aplicación, segundo informou este luns a corte de garantías. O Parlamento de Galicia aprobou o pasado xullo a nova lei do litoral (con votos a favor do PP e abstención do BNG e PSdeG), que contempla a asunción por parte da Xunta das competencias en xestión do espazo marítimo terrestre.

O Goberno galego defende que ditas competencias están definidas no Estatuto de Autonomía, pero Moncloa cre que a lei "invade competencias estatais" en distintos ámbitos, ata o punto de incorporar "de maneira unilateral" o mar ao territorio da comunidade autónoma. "É un recurso moi amplo porque impugna ata 31 artigos desta lei, o que supón un 40 % da mesma", explicaba o pasado 10 de outubro a ministra portavoz do Executivo, Isabel Rodríguez, para engadir que o obxecto é "declarar inconstitucional todos estes artigos", "co aval do Consello de Estado" que emitiu un informe o pasado 21 de setembro.

O Goberno sostén que a lei galega "aprópiase de competencias exclusivas do Estado para regular o réxime xurídico do dominio público marítimo terrestre", con "reiterada doutrina do Tribunal Constitucional respecto diso". O Executivo central argumenta que a norma "incorpora de maneira unilateral o mar ao territorio da comunidade autónoma de Galicia" e "reduce a protección dos terreos contiguos á ribeira do mar". "As comunidades autónomas poden ir máis aló da protección do litoral, pero nunca ir a menos na protección das súas costas", remarca. Ademais, indica que "Galicia se atribúe ademais competencias propias que non estaban previstas no seu Estatuto".

Segundo o Goberno, os problemas de constitucionalidade que presenta o articulado desta lei autonómica sitúanse ao redor de cinco eixos fundamentais: apropiación da competencia exclusiva do Estado para regular o réxime xurídico do dominio público marítimo terrestre; inadecuación á normativa estatal básica sobre as limitacións da propiedade sobre os terreos contiguos á ribeira do mar; o mar territorial non forma parte do territorio dunha comunidade; a "xestión dos títulos de ocupación" non se pode asumir directamente por unha comunidade autónoma a través dunha lei (destaca que comunidades como Cataluña, Illes Balears, Andalucía e Canarias reformaron os seus estatutos para asumir novas competencias); así como a infracción da competencia estatal exclusiva sobre pesca en augas exteriores.

No seu día ao coñecerse o recurso, o presidente da Xunta de Galicia, Alfonso Rueda, tachou de "broma" esta decisión do Goberno "coa que está a caer" en relación con Cataluña. En días posteriores as súas queixas dirixíronse a que Galicia descoñecía o informe do Consello de Estado no que se baseaba ese recurso, ademais de afear a falta de negociación por parte do Executivo central. O Constitucional estudará agora o fondo do asunto e, mentres tanto, suspendeu a vixencia e aplicación dos preceptos impugnados, desde a data de interposición do recurso (11 de outubro de 2023) para as partes e desde o día en que apareza publicada a suspensión en BOE para terceiros.

Así o acordou o Pleno porque o Goberno invocou no seu recurso o artigo 161.2 da Constitución, que prevé que as impugnacións do Executivo central contra disposicións e resolucións adoptadas polas comunidades autónomas poidan quedar en suspenso, se así se pide. En concreto, o presidente do Goberno recorreu, entre outros, diversos apartados dos artigos 1,2,3,11,12, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 29, 34, 35, 36, 40, 41, 46, 48, 49, 52, 53, 55, 57, 58, 59, 60, 62 e 64 da citada norma.

RECURSO CONTRA A LEI DE ACOMPAÑAMENTO

Anteriormente, o TC xa admitiu a trámite o recurso do Goberno contra os artigos 10 e 11 e a disposición transitoria primeira da lei galega de acompañamento aos orzamentos para 2023 (Lei 7/2022, de 27 de decembro, de medidas fiscais e administrativas) e suspendeu estes artigos relativos a normativa de costas, os cales rebaixaban a 15 anos o prazo de obrigatoriedade para a restitución de obras ilegais en dominio marítimo-terrestre. O Goberno alega que os citados artigos poderían vulnerar as competencias do Estado para a determinación do réxime xurídico do dominio público marítimo-terrestre (artigo 132.2 da Constitución) e a lexislación básica en materia de protección do medio ambiente litoral (art. 149.1.23ª).

A XUNTA ALERTA DUN "PREXUÍZO PARA AS ACTIVIDADES DA COSTA"

A Xunta alerta de que a decisión de admisión a trámite por parte do Tribunal Constitucional (TC) do recurso do Goberno contra a lei galega de litoral e a súa suspensión parcial terá como consecuencias un "prexuízo para as actividades asentadas na costa e, por conseguinte, para os municipios, asociacións e empresas ligadas ás mesmas".

Segundo trasladan a Europa Press fontes da Vicepresidencia Segunda da Xunta e Consellería de Medio Ambiente, unha vez que o TC informe ao Executivo autonómico dos preceptos impugnados, os servizos xurídicos procederán á súa análise para articular a defensa correspondente da lei. O Constitucional suspende unha trintena de artigos da lei, o 40 % da norma, o que "supón na práctica a suspensión efectiva da norma", lamenta o Goberno galego.

Aínda que a Xunta di respectar esta decisión xudicial, "como non pode ser doutro xeito", quéixase de que o Goberno central "furtou a Galicia o seu dereito a defenderse ao non trasladarlle nin o propio recurso presentado nin o ditame do Consello de Estado no que se basea". A este respecto, reprocha que o Executivo de Pedro Sánchez optase pola vía do recurso "sen dar opción a abrir unha comisión bilateral Xunta-Estado antes de acudir á xustiza".

Finalmente, o Goberno autonómico defende que "o fin principal da lei é ordenar de forma integrada a costa pola vía da seguridade xurídica, cunha atención especial aos seus usos estratéxicos". "Por tanto, non vai en contra de ninguén, senón que responde á defensa dos lexítimos intereses de Galicia", agrega.