Contundente informe do CCG contra Altri alerta dunha nova eucaliptización de Galicia
O Consello da Cultura Galega asegura que "fracturaría" o territorio e "destruiría" espazos Rede Natura e piden un debate de modelo territorial "máis sosegado".
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 05/09/2024 | Actualizada ás 14:02
Un informe elaborado polo Consello da Cultura Galega (CCG) afirma que a planta prevista pola empresa portuguesa Greenfiber (Altri) en Palas de Rei (Lugo) "produciría unha fractura no territorio" e "implicaría a destrución completa ou alteración irreversible" dunha zona proposta para entrar na Rede Natura.
Estas son algunhas das conclusións que inclúe o informe elaborado por unha decena de expertos de diferentes ámbitos reunidos polo CCG e que foi presentado este xoves na sede do Consello da man da súa presidenta, Rosario Álvarez; a coordinadora da Comisión técnica temporal creada para a súa elaboración, Teresa Nieto; e o coordinador técnico do informe, Eduardo Corbelle.
Tal e como apuntou Teresa Nieto, ademais da "fractura" no territorio, a instalación introduciría "un elevado grao de incerteza sobre a evolución futura e a viabilidade da recomposición do contexto social e territorial". No documento sinalan tamén que a xustificación de declaración de 'Proxecto Industrial estratéxico' (PÉ) apóiase en aspectos de carácter económico e aseguran que as análises realizadas a partir dos datos do expediente non concordan co anunciado polos promotores.
Así, detallou a investigadora, o número de empregos directos que se crean na primeira fase do proxecto estímanse entre 161 e 281, "a metade dos anunciados". Ademais, "os impactos indirectos só serían para empresas situadas fóra de Galicia, polo que o proxecto tería un impacto moi reducido na economía galega, 0,30 euros/euro producido", sinalan.
Nesta liña, matizaron que as análises achegadas por Greenfiber só fan referencia ao período 2025-2030, a fase I, pero "non hai datos relativos aos compromisos, prazos nin financiamento referir# a a segunda fase".
"NON SERÍA POSIBLE ABASTECER A ALTRI SEN MÁIS EUCALIPTOS"
O mesmo ocorre, explicou Eduardo Corbelle, respecto da previsión de materia prima necesaria. Insistiu en que o cálculo debería facerse respecto da fase II, na que se estima un consumo de 2,28 millóns de metros cúbicos. Facía así referencia ao informe que se coñeceu este mércores da Axencia Galega da Industria Forestal e que concluía que as reservas actuais de produción de eucalipto en Galicia son suficientes para satisfacer as necesidades de produción de Altri.
Para Corbelle, ademais de incompleto ao non ter en conta a actividade da planta na súa totalidade, os datos dos que parten están "desfasados", xa que o Inventario Forestal de Galicia non está dispoñible para a comunidade autónoma enteira aínda, só para a franxa costeira, e o nacional contén datos de hai 15 anos.
Ademais, e respecto da idea da exportación, Corbelle lembrou que o mercado do eucalipto é "bastante pechado" e circunscríbese, principalmente, ao ámbito da península ibérica. "Córtanse 14 millóns de metros cúbicos de eucalipto por ano e anualmente consómense 14 millóns, segundo datos de 2019", apuntou.
Ante isto, conclúen que "non sería posible abastecer a nova fábrica sen incrementar a área ocupada por plantacións de eucalipto en Galicia", entre 80.000 e 90.000 hectáreas adicionais, que se sumarían ás 409.000 actuais. "Dous escenarios que son opostos aos intereses da política forestal de Galicia", afirmou.
LOCALIZACIÓN NUN DOS HÁBITATS "MÁIS INTERESANTES" DE GALICIA
O informe tamén é contundente no que respecta á localización da planta. Argumentan que se emprazaría "directamente nun dos hábitats xeodáficos e ecolóxicos máis singulares e interesantes de Galicia" e, máis concretamente, sobre unha área proposta para a ampliación da Rede Natura (paralizada desde 2011). "A instalación desta fábrica implicaría a destrución completa ou a alteración irreversible destes chans e o seu biota asociada, un verdadeiro laboratorio natural de biodiversidade", aseguran no informe. "Non existe en Galicia un territorio que reúna tantas especies de flora ameazada e protexida polo Catálogo galego de especies ameazadas (CGEA)", apostilou Corbelle.
"Pode ser legal se non é Rede Natura, pero iso non elimina os valores naturais. A localización é desafortunada", comentou. Outro punto a ter en conta ao que, consideran os responsables do informe, non se lle prestou "suficiente" atención é ao posible impacto no patrimonio cultural da zona. "O estudo realizado no proxecto non responde a unha análise conceptual complexo integrado de valores naturais, sociais e culturais, senón que os entende como elementos illados", lamentan. Sobre isto, apunta Neto, "reducen a dimensión perceptiva da paisaxe ao visual e ignoran os procesos de perda de valores ambientais e paisaxísticos".
O informe indica que o proxecto suporá "un cambio de modelo territorial que afectará os recursos turísticos da zona" e citan, entre outros, o castelo de Pambre e o Camiño de Santiago.
CALIDADE DA AUGA E GASES, DENTRO DOS PARÁMETROS
As análises no que respecta a alteración dos parámetros de calidade na área de vertedura son máis positivos e, segundo o informe, sitúanse dentro dos parámetros esixidos polo Plan Hidrolóxico Galicia-Costa, polo que o estado do río manteríase na cualificación de "bo".
Con todo, matizan que os cálculos realizados polo promotor presentan "un importante rumbo" ao basearse en valores medios mensuais --que eliminan os picos-- e ao centrarse no uso da auga que non se devolve ao río no canto de ter en conta o cómputo total, tamén coa auga que vai volver ao caudal.
"DEBATER O MODELO DE TERRITORIO"
Máis aló dos datos achegados polo equipo, todos coincidiron en que falta un debate "maior e máis sosegado" sobre o modelo de territorio que se quere para Galicia. "O apoio a un proxecto empresarial é unha decisión de política pública de alto alcance, con repercusión a medio e longo prazo. Polo que fai falta un debate maior e máis sosegado, sobre as vantaxes e inconvenientes da súa implantación. Un debate sobre o modelo de sector forestal que queremos ter", afirmou Corbelle.
Sobre isto, afearon que o proxecto se declarase PIE "sen practicamente ser sometido a debate, máis aló do parlamentario". Con debate, matizaron, refírense a a conversación pública sobre o "modelo de territorio" que Galicia quere como sociedade. "Unha consulta pública durante un período de seis semanas non parece un proceso adecuado para a dimensión do proxecto", sinalou Nieto.
Pola súa banda, Rosario Álvarez comentou que o informe se lle remitiu aos órganos competentes da Xunta de Galicia en agosto. Preguntada pola "receptividade" dos informes do Consello, a presidenta comentou que, aínda que é certo que algúns dos seus documentos "non teñen unha resposta acolledora inmediata", "pasado certo tempo, ven os efectos do informe".
"Esperemos que, dalgunha maneira, as conclusións de cada un dos traballos presentados, a partir tamén da información recollida e do rigor da metodoloxía aplicada, sirva para que se termine tendo en conta", concluíu.
