Un outono con menor risco de incendios grazas ás choivas temperás de setembro
Este 2024 é o segundo ano con menos hectáreas queimadas da última década. Expertos afirman que as choivas que se están a rexistrar nas últimas semanas poderían paliar a sequedade do chan tras a calor de agosto.
Por Europa Press / Redacción | MADRID | 08/09/2024 | Actualizada ás 12:36
O lume queimou 43.654 hectáreas (ha) nos primeiros oito meses do ano, un 45,2 % menos que no mesmo período de 2023 e un 47,1 % menos que a media dos últimos dez anos, segundo cifras oficiais, o que sitúa de momento a 2024 como o segundo ano con menos hectáreas calcinadas dos últimos dez, unha vez terminados os meses de maior risco.
E a pesar das ondas de calor que se rexistraron máis no mes de agosto que no de xullo, os expertos prognostican que a incidencia dos lumes no outono tamén será menos grazas ás choivas que se están rexistrando nas últimas semanas e que manterán o chan máis húmido. Así, fontes da Axencia Estatal de Meteoroloxía (AEMET) explicaron a Europa Press que as abundantes precipitacións que se están rexistrando na metade norte peninsular farán que diminúa o risco de incendios no outono ou que a intensidade destes sexa menor.
Pola súa banda, o decano do Colexio oficial de enxeñeiros de montes, Eduardo Tolosana, coincide coa AEMET, aínda que advirte de que as herbáceas e matogueiras que non se queimen este ano (en incendios ou de forma controlada) acumularanse para outros exercicios. Desde as organizacións conservacionistas, a especialista en incendios forestais de WWF Lourdes Hernández, sinalou que é difícil prognosticar o risco de incendios, mentres que o portavoz de Ecoloxistas en Acción, Theo Oberhuber, sinalou que haberá que avaliar o risco nos próximos meses tendo en conta os "múltiples factores" detrás dos lumes.
En calquera caso, desde AEMET precisan que as altas temperaturas de agosto non teñen moita influencia no risco de incendios do outono, salvo quizais debido ao exceso de calor acumulada no Mediterráneo, que provocaría que as treboadas puidesen ser máis frecuentes e que as descargas eléctricas asociadas puidesen provocar máis lumes debido ao impacto de raios. Aínda así, o organismo insiste en que a influencia é pequena e veríase compensada pola precipitación das treboadas.
En opinión do organismo, o que si que ten moita influencia no risco de incendio (sobre todo na primeira metade do outono, que é a máis complicada) son as abundantes precipitacións que se están recibindo na metade norte peninsular. Segundo a AEMET, estas choivas xa están a diminuír o risco de incendio ao achegar moita humidade ao chan, aos bosques e ao combustible forestal en xeral, o que fai que a probabilidade dos posibles incendios de setembro baixe, ou que a intensidade destes sexa menor.
ENXEÑEIRO DE MONTES: O QUE NON SE QUEIME ACUMÚLASE
Eduardo Tolosana, decano do Colexio oficial de enxeñeiros de montes, coincide coa AEMET e sinala que se as choivas son "suficientemente intensas e duran o suficiente", van volver a humedecer os combustibles finos como son as herbáceas e matogueiras, que son os máis perigosos para o inicio dos incendios. Aínda así, puntualizou que o combustible forestal que non se queime ou se aproveite sosteniblemente acumúlase para calquera outro ano onde haxa circunstancias climáticas máis desfavorables.
Por esta parte, lembrou que as queimas prescritas son unha axuda para evitar esta acumulación de combustible forestal, pero incidiu en que os incendios son como os accidentes de coche, no sentido de que non teñen unha soa causa e, por tanto, tampouco unha solución estrela. Neste sentido, lembra que as dúas grandes causas dos lumes son o cambio climático e o abandono rural, polo que pediu recuperar algúns usos e aproveitamentos tradicionais.
"Se xa non se usa leña, a ver se podemos usar biomasa de forma sustentable. Se se pasta moito menos, hai que tentar fomentar o pastoreo ou mesmo manexar os rabaños cara ás zonas que teñan máis risco de incendios, como se está facendo en Cataluña, en Madrid, en Andalucía, en moitas zonas", pediu, tras o que instou a utilizar o lume como ferramenta e fomentar a paisaxe mosaico, onde se mesturan hortas, bosques, etc.
WWF: AS CONDICIÓNS VAN SER CADA VEZ MÁIS ADVERSAS
A pesar das cifras deste ano, Lourdes Hernández, de WWF, advertiu de que as condicións climáticas cada vez van ser máis adversas pola emerxencia climática e que o que sucedeu en anos malos vaise a converter na nova normalidade. "Hai 15 anos a época de alto risco de incendio cinguíase a xullo e agosto. E o ano pasado, por exemplo, fomos testemuñas de incendios moi, moi perigosos en pleno mes de marzo. Aínda que non sabemos se vai suceder este ano, é perfectamente posible que no mes de outubro teñamos algún lume moi perigoso", avisou.
Aínda así, Hernández incidiu en que non existe a capacidade de anticipar o que vai suceder porque, aínda que o cambio climático estea a incrementar a incidencia de raios, ata o 95 % de casos de incendios débense a neglixencia ou a intencionalidade humana. Neste aspecto, tamén destacou que ata o 80 % dos investimentos van destinadas a apagar incendios e só o 20 % a previlos.
Por iso, considera que as administracións terían que promover a xestión forestal e dinamizar os usos e aproveitamentos do mesmo para recuperar a paisaxe en mosaico, que evita que as propagacións de incendios sexan tan rápidas. Á súa vez, tamén lles pide traballar con agricultores e gandeiros para evitar que haxa estas neglixencias que ao final derivan en incendios. "Non son accións que un faga en dous ou tres meses, senón que implican traballar con toda a sociedade", subliñou.
ECOLOXISTAS: HAI QUE CAMBIAR AS ESTRATEXIAS
Mentres, o portavoz de Ecoloxistas en Acción, Theo Oberhuber, sinalou que existe un risco de incendios nos próximos meses que haberá que ir analizando tendo en conta os "múltiples factores" detrás dos lumes. E é que, ao seu xuízo, as condicións meteorolóxicas inflúen nun incendio, pero non constitúen o único factor e nin sequera resultan determinantes por si sólos. "Á fin e ao cabo, nos incendios, ao final case sempre o que hai é unha man por accidente ou intencional que o provoca", reflexiona.
Por iso, reclama unha reflexión "moito máis profunda" sobre os medios necesarios para enfrontarse aos incendios, a forma de actuar ante eles e, ás veces, a maior capacidade de coordinación ou necesidade de coordinación entre as Administracións. Neste aspecto, Oberhuber incidiu en que se está actuando igual que "nos últimos 30 anos" e que probablemente haxa que empezar a cambiar algunhas estratexias. Así, incidiu en que se debería priorizar máis o que é a adecuada conservación dos bosques.
