A RAG alerta sobre a "desgaleguización" do país e apunta á Xunta: "Tócalle a cada un reflexionar sobre responsabilidades"

O coordinador do Seminario de Sociolingüística e vicesecretario da Real Academia Galega (RAG), Henrique Monteagudo, alertou sobre a 'desgaleguización' á que se enfronta Galicia, vistos os datos publicados polo Instituto Galego de Estatística (IGE) sobre o uso do galego. "Á vista das cifras, nun par de décadas probablemente deixaría de haber galegofalantes menores de 15 anos, e a decadencia do galego volveríase irreversible", lamentou.

Concretamente, Monteagudo refírese ao dato de que o 32,44% de nenos de entre 5 e 14 anos (o 32,44%) sabe falar "pouco ou nada" en galego. "É así que, pondo o foco nos sectores máis novos da poboación, os resultados son moi reveladores da evolución esperable se a tendencia cara á desgaleguización mantense", alerta.

A este respecto, lembra que en 2003, a porcentaxe correspondente era do 43,33%, o que, en cifras absolutas, supón aproximadamente uns 87.000 mozos galegoparlantes hai 20 anos, fronte aos 31.000 de agora. No grupo de 15 a 29 anos, os galegofalantes (monolingües ou bilingües) representan un 28,18%, cando hai 20 anos representaban o 45,74%. En contraste, os monolingües en castelán supoñen o 53,67% no grupo de 5 a 14 anos, o que implica un incremento de case 20 puntos desde 2003.

"TÓCALLE A CADA UN REFLEXIONAR SOBRE AS SÚAS RESPONSABILIDADES"

Ao vicesecretario preocúpalle tamén que "por primeira vez na historia" o galego teña unha porcentaxe de falantes habituais inferior ao castelán (un 46,23% fronte a un 53,77%). Remarca que hai 20 anos as porcentaxes eran do 61,20% e do 38,29% respectivamente, "de modo que o galego descendeu 15 puntos".

En canto ás cifras de coñecemento do galego en xeral, apunta que "en 20 anos, o descoñecemento do galego incrementouse, de forma sustantiva, ata porcentaxes nunca vistas". E é que un 16,06% de residentes en Galicia declaran saber falalo "pouco ou nada". Monteagudo lembra que en 2003, a porcentaxe era de 10,43%. "Tócalle a cada un reflexionar sobre as súas responsabilidades nesta deriva cara á extinción da lingua do país, comezando, está claro, polo Goberno galego", defende.

Asevera, ademais, que "ninguén poderá acusar á Real Academia Galega de non advertir, de forma documentada, razoada e reiterada, da urxencia de cambiar o rumbo". "É tempo de facelo, agora ou, probablemente, nunca", advertiu.

CIG-ENSINO

Tamén a CIG asegurou que a Xunta "xa conseguiu o seu obxectivo" ao situarse o castelán como o idioma predominante en Galicia, un feito que atribúe á súa "política lingüicida" cara ao galego, que deixa "datos demoledores tanto pola situación de emerxencia na que se atopa como pola rapidez coa que se están producindo os cambios nos hábitos da poboación galega".

PPdeG

O portavoz parlamentario do PPdeG, Alberto Pazos, destacou que "non baixa o número" de  galegofalantes, senón a "porcentaxe" xa que "nunca o galego tivo máis falantes". Así o trasladou este venres nunha rolda de prensa ofrecida na Cámara galega ao ser preguntado polos datos feitos públicos este venres polo Instituto Galego de Estatística (IGE), que certifica que a poboación que sempre fala castelán é xa maioritaria e que un terzo de nenos de máis de cinco anos saben falar "pouco ou nada" na lingua oficial.

Pazos sinalou que, aínda que non tiña todos os detalles da información no momento da rolda de prensa, o informe indica que non baixa o número de falantes, senón a porcentaxe, o que "non é exactamente o mesmo".

"Nunca o galego tivo máis falantes nin máis persoas que coñezan e teñan ferramentas sólidas para usar o galego", apuntou para sinalar que outra cuestión é que se estea "dando a volta" ao problema da demografía conseguindo que cada vez se incorporen máis galegos do exterior.

"Persoas retornadas e outras nacionalidades que están a chegar a Galicia e iso impacta tamén nas porcentaxes", sinalou. Por último, lembrou que o conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos, fixo unha oferta e que sería moi desexable que todos se implicasen de forma positiva en alcanzar un acordo a favor da lingua.

PONTÓN CARGA CONTRA "A POLÍTICA DE ACOSO E DERRIBA" DO PP

A portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, cargou contra a xestión en materia lingüística dos gobernos na Xunta do PP, aos que responabiliza de que "a superviviencia" da lingua galega estea "en risco". Tras coñecerse os datos da enquisa do IGE que revelan, entre outras cuestións, que o castelán é xa o idioma máis falado en Galicia e que un terzo de nenos saben "pouco ou nada" de galego; Pontón advertiu da situación "dramática" de Galicia.

"Os datos confirman ata que punto a política de acoso e derriba do Partido Popular contra o galego está a ser eficaz levándonos a unha situación na que está en risco a propia supervivencia do idioma", aseverou a líder frontista en declaracións aos medios no Grove. O Bloque volveu reclamar a supresión do decreto do plurilingüsmo, que rebautiza como o "decreto da vergoña", e pide ao presidente autonómico, Alfonso Rueda, que convoque aos líderes dos partidos para abordar a situación "dramática" que debuxan os "demolodores" últimos datos do IGE.

"Non imos permitir que lle rouben os nenos e nenas a liberdade de falar en galego", incidiu Pontón, que cre que as políticas do PP "atacan directamente o que máis une como sociedade que é a lingua propia de Galicia".

O DECRETO, SINALADO

A portavoz do BNG sinala ao decreto do plurilingüismo aprobado en 2010 como responsable da caída do uso e coñecemento da lingua galega. Así, pon o foco en que a primeira xeración educada integramente baixo esa normativa (de entre 5 e 14 anos) vive un "proceso de substitución lingüística" que, para o Bloque, é o obxectivo pretendido polo PP cando aprobou un decreto que prohibe dar materias como matemáticas, física, química ou tecnoloxía en galego.

Pontón denuncia o "camiño ao monolingüismo" que aprecia na política lingüística dos gobernos do PP na Xunta desde 2009 e que converteu, ao seu xuízo, á escola "nun elemento de desgalleguización". "Moitos nenos entran pola porta da escola falando en galego e saen sen falalo", apostilou.

Por todo iso, reclamou a Rueda que, como primeiro paso, recoñeza que existe "un problema" en lugar de continuar "impasible" mentres o galego "se desangra" como consecuencia dunha "política premeditada de acoso" que, segundo Pontón, iniciouse coa participación do propio Rueda na manifestación de Galicia Bilingüe

Pontón pediu a Rueda que empece por recoñecer o problema en lugar de seguir "impasible" vendo como a lingua propia se desangra como consecuencia dunha política premeditada de acoso que empezou co agora presidente da Xunta detrás da pancarta dunha manifestación "en contra do galego" en 2009 organizada por Galicia Bilingüe.

O PSDEG AVISA DA "SITUACIÓN LÍMITE"

O PSdeG avisou da "situación límite" e que, para os socialistas galegos, constitúen unha "emenda á totalidade" das políticas lingüísticas "galegofóbicas" postas en marcha polo PP desde o seu regreso á Xunta en 2009. En declaracións difundidas polo Grupo Socialista este venres, a deputada Silvia Longueira sentenciou que o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, acumula xa "os dous fitos máis negros" para o galego dun Goberno autonómico: que o número de persoas que falan en castelán supere por primeira vez aos galegofalantes, e votar en contra do uso do galego no Congreso.

Tras lembrar a presenza de Rueda no ano 2009 detrás da pancarta de Galicia Bilingüe nunha manifestación en Santiago contra as políticas lingüísticas do bipartito, Longueira denunciou que hoxe "estase máis preto dunha Galicia monolingüe en castelán".

"Chegados a este punto, e cos datos enriba da mesa, teño claro que se un compañeiro meu fose o director xeral de Política Lingüística nesta situación recomendaríalle que presentara de inmediato a súa dimisión", sentenciou a parlamentaria, que advirte da "despatrimonialización acelerada da lingua galega desde 2018 a 2023". A deputada acusa á Xunta de "desatender" a Carta Europea das Linguas Rexionais, que fixo recomendacións "desatendidas" polo Goberno autonómico, ao que atribúe a caída na fala e na escrita e a "desafección" pola lingua propia que se inicia na escola e prolóngase, di, de aí en diante.