Ovellas con aversión a cultivos e robots desbrozadores: "métodos sustentables" contra as malas herbas
Un ensaio pioneiro proba en Quiroga (Lugo) técnicas para substituír o uso de máquinas manuais e herbicidas.
Por Europa Press / Redacción | LUGO | 22/04/2025 | Actualizada ás 15:30
Un ensaio pioneiro avanza no municipio de Quiroga na procura de novas técnicas para a conservación de parcelas de vide e oliveira autóctona a través da proba de dous métodos: a introdución de ovellas sometidas a un proceso de aversión inducida cara estes cultivos e o uso dun robot segadora teledirixido. Desta forma, esta experiencia piloto do Grupo Operativo AGRI-ROVENAT --promovido pola Fundación Xeral Centro Superior de Investigacións Científicas (CSIC)-- continuou cos traballos este martes, en presenza dos medios, en terreos da empresa Ouro de Quiroga, orientada á produción de viño e a recuperación de variedades autóctonas de oliveiral.
O obxectivo final é atopar unha alternativa aos métodos actuais, é dicir, a aplicación de herbidicas ou a realización de rozas manuais, que supoñen un custo maior. "A partir de abril e ata agosto, a vexetación vese crecer e as herbas do chan compiten cos cultivos", contextualiza a directora do Grupo Viticultura, Oliveira e Rosa (VIOR) da Misión Biolóxica de Galicia-CSIC, Carmen Martínez. Por tanto, a pretensión é "buscar métodos sustentables e que permitan manter o cultivo en boas condicións", ademais de "coidar a contorna e a paisaxe e manter a biodiversidade vexetal que existe en cada unha destas parcelas".
Non se persegue, en principio, que estas técnicas sexan complementarias, senón comparar a súa efectividade. "Finalmente faremos un estudo de cal é máis rendible e cal funciona mellor. Se cadra hai sitios nos que se poida combinar tamén", adianta Martínez, coordinadora científica do proxecto. A investigación, cuxa finalización se espera en 2027, combínase cun ensaio en Asturias, en parcelas de cultivo de rosas antigas para a industria do perfume. Aínda que as primeiras impresións obtidas ata o momento son "moi boas", no outono deste ano prevén ter os primeiros resultados.
Con estes sistemas quérese dar alternativas aos donos de cultivos, como é o caso de Julio Quiroga, copropietario de Ouro de Quiroga. "Temos un problema grande xa, mesmo de persoal, entón pode ser unha maneira de solucionar certas parcelas, que poden quedar pechadas e que se poden atender con gando". Ademais, con respecto ás ovellas, estas despois poden producir leite ou produtos derivados.
AVERSIÓN INDUCIDA EN OVELLAS
No caso destes animais ovinos, para xerar a aversión dáselles para comer follas da especie cultivada e, a continuación, dáselles un preparado a base de cloruro de litio. "É coma se lles collesen noxo", exemplifica Martínez, que indica que este método xa se probou para vide e oliveira, non así no caso da rosa. Este é un protocolo creado polo equipo liderado pola doutora Elena Albanell, da Universidade Autónoma de Barcelona, co que Martínez xa traballara anteriormente. Deste xeito, apunta que este regulamento está "probado con todas as garantías". "É moi sinxelo, faise en poucas horas e nin se poñen malas nin vomitan nin nada polo estilo", explica.
"O problema das malas herbas é difícil de solucionar e, se funcionase, as ovellas serían unha solución estupenda, porque ademais o seu estiércol, que é rico en potasio, favorece a maduración dos froitos", indica a coordinadora científica. Proximamente realizarase unha segunda fase --previsiblemente este ano-- na que se vai a estudar a calidade do leite que producen as ovellas. Neste proceso está implicado Luís H. Noriega, investigador científico do Instituto de Produtos Lácteos de Asturias-CSIC, que testeará o leite producido para "ver que non hai ningunha diferenza e se é apta para a elaboración de queixos". Para iso, analizarán a composición, tanto microbiolóxica como fisicoquímica, do leite e realizarán probas de coagulación.
ROBOTS DESBROZADORES
Por outra banda, os robots desbrozadores están operados por radiocontrol e contrólanse a través dun mando, que nunca debe estar a máis de 200 metros de distancia do aparello. "Na práctica a máquina sempre hai que poder vela e controlala. Nunha zona sen pendentes podemos estar a moita distancia e traballar con ela perfectamente. Noutros casos hai que mantela un pouco máis preto por dificultade de terreo", explica Matías Búa, comercial e responsable da liña profesional de Millasur, vendedor deste robot. Con todo, pódese traballar con estas desbrozadoras teledirixidas en pendentes de ata o 55 %, "onde a xente apenas se manteña en pé". Con iso, preténdese mellorar a prevención de riscos laborais, á parte da eficiencia e produtividade diaria.
