O informe do Congreso sobre a crise financeira sinala que o Banco de España "propiciou" a venda de preferentes

O Congreso aprobou este xoves o informe sobre a súa investigación da crise financeira, o rescate bancario e a quebra das caixas de aforro, un documento que foi apoiado por todos os grupos parlamentarios fóra de Unidos Podemos, que se abstivo, e de Cidadáns, que votou en contra polas súas discrepancias en relación coas caixas de aforro.

O informe é un dos bloques do ditame que se somete a votación este xoves en comisión, e nel contense un relato da investigación levada a cabo polo Congreso, con citas e datos a partir dos documentos achegados por cada un dos grupos. Ademais deste informe, a comisión aprobou un bloque de antecedentes, cunha relación da documentación solicitada pola comisión e a relación de comparecentes solicitados, tanto os que finalmente acudiron a render explicacións, como as daquelas persoas que non o fixeron.

En terceiro lugar, os grupos tamén deben votar as conclusións da investigación e as propostas de futuro que presentaron os grupos: as que se aproben, integraranse no texto final do ditame e as que non poderán ser defendidas como votos particulares ante o Pleno do Congreso, nun debate final que se calcula para o mes de febreiro.

REPROBACIÓN DO BANCO DE ESPAÑA

No seu relato, a comisión da crise financeira reproba a xestión realizada polo Banco de España e o resto de organismos de supervisión pois considera que "non fixeron fronte ás súas obrigacións" para actuar contra a burbulla de crédito e a burbulla inmobiliaria.

Así, considera que "había ferramentas dispoñibles" para actuar por parte do Banco de España, pero que estas ferramentas "non se usaron por falta de vontade política" e carga contra o supervisor na súa xestión sobre as preferentes pois cre que "propiciou" a súa venda a pesar de ter "constancia sobre a aversión a estes produtos por parte dos investidores institucionais".

Ademais de supervisores e sector financeiro, o informe apunta tamén aos gobernos de Felipe González e José María Aznar pola aprobación de diferentes leis. Ao presidente do PP achácanlle a Lei do Chan, que "favoreceu o aumento de chan urbanizable dispoñible, e ao socialista a regulación de fondos de titulización, que permitiu que os créditos non figurasen nas contas de entidades e así non asumir o risco.

"O sistema normativo vixente nese momento creou o marco propicio para o hipercrecimiento e hiperfinanciamiento do negocio inmobiliario e construtivo", reza o documento, no que a comisión rexeita que a crise xurdise "porque os cidadáns vivisen 'por encima das súas posibilidades'". "Foron as entidades financeiras as que prestaron moi por encima das súas capacidades, e foron os entes reguladores e supervisores os que obraron moi por baixo das súas responsabilidades", sostén. Entre 2000 e 2008, expón a comisión, o crédito ao sector da construción e promoción aumentou nun 661% e o crédito hipotecario nun 335%. O 63% de todo o crédito ao sector privado estaba concentrado neses anos en actividades inmobiliarias.

"MALAS PRÁCTICAS" EN BANCOS E CAIXAS

O informe tamén subliña que as "malas prácticas danse xeneralizadas en todo o sector, incluíndo bancos e caixas" e que a crise "afectou por igual a caixas e bancos", aínda que, apostila o texto, "a resolución dos problemas asociados non foi a mesma nun e outro caso".

"Do fracaso das caixas non cabe concluír o éxito dos bancos. A estes últimos salvoulles a súa diversificación internacional, mentres que en España tamén experimentaron dificultades e axudas puntuais", abunda o informe, que pon de exemplo o crecente peso do negocio internacional nas dúas maiores entidades, Banco Santander e BBVA.

Respecto dos diferentes modelos de xestión, gobernanza e unha posible politización das entidades, o informe sinala que "as decisións erróneas son tomadas por persoas particulares ou grupos de persoas, independentemente da súa profesión ou filiación", e tamén a existencia de "incentivos perversos que promoven a toma de decisións erróneas".

ERROS "PARTICULARES", NON POLA POLITIZACIÓN

Así, asegura que "o que hai detrás das malas praxes que se deron en moitas entidades de crédito, tanto bancos como caixas de aforros, son determinados grupos de persoas moi concretos con motivacións e intereses particulares", e nega que a diferente titularidade de caixas respecto dos bancos fose "un factor determinante na súa diferente exposición á crise".

Doutra banda, defende que "a profesionalidade dos altos directivos das caixas de aforros era similar á que tiñan os cadros de dirección dos bancos". "A asunción de malas prácticas e a toma de decisións erróneas non dependía, así, do nivel de capacitación, senón doutras motivacións e inercias", subliña.

Neste sentido, atribúe as malas prácticas no sector á procura de melloras na conta de resultados "de maneira crecente e continuada" e ao "establecemento de sistemas de remuneración e incentivos ligados á consecución de obxectivos". Unha aposta que, ao seu xuízo, "promove unha visión cortoplacista da xestión e un abandono da toma en consideración doutros criterios relacionados coa asunción de riscos, a ética ou a propia sustentabilidade do sistema".