Premios Bacelos de Prata 2024

Lembro moi ben a primeira vez que visitei a Casa dos Ulloa, pazo de aboengo, situado en Esposende do concello de Ribadavia. Acababa de mercala o amigo Cándido Vázquez coa finalidade de convertela nunha casa rural.

Vertebrar o país. A lingua nas empresas

En 1952 os Laboratorios Zeltia editaron o primeiro número do Almanaque Agrícola ZZ, unha publicación comercial editada integramente en lingua galega. Foi modélica, tanto pola divulgación da oferta de produtos fitosanitarios, moi demandados para combateren os andazos e pestes agrícolas que tamén afectaban aos animais, como polo resto dos contidos de carácter cultural que os consumidores daqueles tempos valoraban positivamente con afervoada simpatía.

O himno galego nas celebracións litúrxicas

A primeira vez na historia de Galicia que unha banda de música interpretou o Himno Galego nunha celebración litúrxica foi na igrexa parroquial de Redondela no contexto das festas da Coca. Tal suceso aconteceu na década dos anos oitenta. Para sortear os receos que eu albiscaba no director da banda de música e o párroco, busquei a complicidade do bispo demisionario da diocese de Mondoñedo-Ferrol, monseñor Araúxo, de talante galeguista, a quen convidei para que presidise a misa concelebrada. Ata entón era costume que no momento da consagración, as bandas de música interpretasen o himno español. Tradición que procedía do nacionalcatolicismo do Estado.

Os emigrantes galegos en Cataluña premian a unha arraiana de Goián

O próximo día 7 viaxaremos a Ribadeo, nas terras do Eo, onde en Castropol o rexistrador da propiedade e bibliófilo Fermín Penzol Lavandeira tiña os seus apousentos. Desde ali soñaba coa reunificación da vella Gallaecia. A Fegalcat, (Federación de Entidades Culturais en Catalunya), ese día en acto público entregaralle o premio Alecrin a Carme P. Vaquero, polos seus moitos méritos nun labor desenvolvido arreo durante máis de trinta anos a prol da normalización lingúística desde o colectivo Galeguizar Galicia (www.galeguizargalicia.gal).

Homenaxe ao doutor Sixto Seco

Cando o correlixionario e amigo Luís Soto Fernández, fundador da UPG, puido volver do exilio mexicano, facíao todos os anos pola primavera. Acudía sempre a recollelo ao aeroporto. Camiño da súa natal Vilanova dos Infantes, faciamos unha parada na igrexa conventual de Celanova. Alí, escenificaba un coidadoso ritual que consistía en recitar uns versos que Curros Enríquez lle escribira ao demo. Alzaba o brazo, e a viva voz dicía: !Salve, meu vello amigo/rival d´o Eterno, loitador antigo,/ protesta viva contra a forza bruta!/. Eu téñoche cariño/ Non te topei xamais n-o meu camiño/sin quitarche ó chapeu para darch´os días/mentres outros católicos ben fartos/de toparte como eu,quítanche os cartos/para con eles mercar capellanía”.

Os premios Peña Novo no Castelo de Soutomaior

A falta de autoestima de moitos galegos e galegas lévaos a seren protagonistas de comportamentos esperpénticos. Contoume o maxistrado Xosé Xoán Barreiro Prado, presidente da Sección 2ª da Audiencia Provincial de Pontevedra, que en todas as vistas orais e sentenzas utiliza a lingua galega, como en máis dunha ocasión tivo que pararlles os pés a algúns suxeitos que prestaban declaración ao manifestaren o atrevemento de de dicir que non eran galegofalantes, pretendendo con esta argallada impoñer o uso da lingua castelán no proceso xudicial. Pero vostede será galegoescoitante, non si?, preguntáballes. Daquela limítese a facer uso do seu dereito a utilizar calquera dos idioma cooficiais en Galicia, que eu fareino no meu, en galego.

Couto Mixto, unha república rescatada

Efectivamente, tal como afirmamos no enunciado desta colaboración, aquela institución xurídica e territorial, que elixía os seus cargos representativos por sufraxio universal en tempos de monarquías absolutas, semellaba ser unha lenda. Coa decida intervención duns amigos evitamos que o que podería derivar nun conto da tradición oral é hoxe unha páxina histórica na súa acepción canónica.

XV Asemblea da Irmandade Xurídica Galega

Hai trinta e cinco anos a Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüísticos constituíu un grupo de xuristas que co decorrer do tempo habían ser figuras senlleiras na utilización do noso idioma nos usos xurídicos. Tres delese faleceron desgrazadamente en distintos meses de 1989. Daniel García Ramos, maxistrado do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia foi o primeiro que utilizou a lingua galega na vista oral do procedemento, incluída a sentenza, que xulgaba a un exvicepresidente da Xunta de Galicia. Anos antes, en tempos da Audiencia Territorial, Claudio Movilla Álvarez, maxistrado da Sala do Contencioso-Administrativo foi o relator da primeira sentenza ditada en lingua galega en 1984 despois de estar proscrita durante catro séculos; e o maxistrado Orencio Pérez González, un exemplo de coherencia lingüística, mentres foi titular do Xulgado de 1ª Instancia e Instrución número 5 de Vigo.