A pandemia e a Institucionalización do Día da Galiza Martir: primeiras iniciativas parlamentarias da lexislatura

A pandemia do coronavirus marcará o arranque deste mandato e evidénciano non só as intervencións públicas dos dirixentes políticos galegos senón tamén as primeiras iniciativas rexistradas polos grupos no Parlamento tras a sesión constitutiva deste XI Lexislatura, á espera de que se normalice a actividade ordinaria.

Sucederá unha vez que Alberto Núñez Feijóo sexa investido presidente da Xunta por cuarta vez a semana próxima --nun pleno que se celebrará o martes 1 e o xoves 3 de setembro--, tome posesión do seu cargo (o 5) e celébrese o pleno de solemne apertura da lexislatura (o 8 de setembro).

Pero o Parlamento xa fixo públicos os primeiros expedientes das iniciativas rexistradas para o seu debate en pleno ou comisión, ou para urxir respostas ou comparecencias de membros do Executivo autonómico para o seu control na Cámara. Corresponden a BNG e PSdeG, e na súa práctica totalidade están vinculadas coa COVID-19.

Así, os socialistas rexistraron o 12 de agosto unha iniciativa de impulso para constituír unha comisión parlamentaria de seguimento da pandemia --cuxa formulación matizaron poucos días despois nunha solicitude de corrección de erros asinada por Xullo Torrado e o líder do PSdeG, Gonzalo Caballero--.

O texto definitivo avoga por que o Parlamento "cre, previo cumprimento dos requisitos regulamentarios establecidos, unha comisisón parlamentaria de seguimento da pandemia na que se reciba información específica, o Goberno compareza para o tratamento de cuestións relacionadas con este tema e póidanse presentar e debater propostas para posibles acordos co fin de mellorar esta situación de emerxencia--.

O deputado socialista Julio Torrado tamén presentou outras iniciativas en clave sanitaria, para o seu debate en pleno e comisión, relativas, por exemplo, á avaliación da Xunta sobre a dotación de medios e a situación actual dos brotes da COVID-19, ou a situación da Atención Primaria e a elaboración dun plan para fortalecer a asistencia sanitaria na comarca do Salnés.

INVESTIGAR A SITUACIÓN DAS RESIDENCIAS

Os nacionalistas tamén foron rápidos en rexistrar as súas primeiras iniciativas. Así, do día 13 de agosto, asinada pola portavoz nacional, Ana Pontón, e o resto dos 19 parlamentarios que sentan nas filas do BNG no hemiciclo, figura unha petición de comparecencia urxente en pleno do responsable de Sanidade, ante a evolución da pandemia.

Pero tampouco é a única iniciativa do Bloque sobre a crise sanitaria. Por exemplo, con data do 26 de agosto, os 19 deputados do BNG anunciaron e rexistraron outra iniciativa no Pazo do Hórreo: a solicitude de constitución dunha comisión de investigación sobre a xestión da pandemia nas residencias de maiores e nos centros de discapacidade de Galicia.

E un día despois, o pasado xoves, o PSdeG expuxo na reunión da Mesa do Parlamento, a través do seu representante neste órgano --a vicesecretaria do mesmo, Mariña Ortega--, a petición de que se active unha comisión de investigación sobre a situación dos centros xeriátricos durante a primeira onda da pandemia. A petición foi cualificada e a documentación incluirase para ser abordada en Xunta de Portavoces cando se inicien as sesións ordinarias.

O PP NON SE PECHA A "ANALIZAR" A SITUACIÓN

No caso de que estas iniciativas (tanto a rexistrada polo BNG como a petición do PSdeG na Mesa) non fosen adiante, a oposición dispón dunha vía para activar un órgano deste tipo, pero sería preciso o acordo de ambos os grupos para sumar os deputados que son necesarios para que, unha única vez na lexislatura, actívese de forma automática unha comisión de investigación.

"Poderá crearse de forma automática unha única comisión de investigación por lexislatura se o solicitase un terzo dos deputados e deputadas da Cámara que pertenzan a un mesmo grupo parlamentario, ou as dúas quintas partes dos deputados e deputadas da Cámara", recolle o regulamento do Parlamento, o que se traduce neste mandato parlamentario en 25 dun mesmo grupo ou 30 do total --BNG ten 19 escanos e o PSdeG, 14--.

Este será un dos debates que marcarán o arranque da lexislatura. Polo momento, o portavoz parlamentario do PPdeG, Pedro Puy, mostrouse aberto a "analizar" a situación das residencias na Cámara, aínda que matizou que haberá que ver por que "mecanismo" óptase finalmente para facelo e avogou por esperar á investidura de Feijóo para "falar" diso.

DÍA DA GALIZA MARTIR

Pero á marxe da COVID ou sanidade, na listaxe pública de expedientes do Parlamento e da man da deputada Olalla Rodil, xa figuran as primeiras iniciativas rexistradas sobre outra cuestión: a xa avanzada proposta do BNG de institucionalizar o Día da Galiza Mártir.

A petición exponse por varias vías e a proposición non de lei para o seu debate no pleno, como máximo órgano, determina que o Parlamento inste o Goberno galego a institucionalizar o 17 de agosto como Día dá Galiza Martir, para honrar a Alexandre bóbeda e a todas as persoas perseguidas e asasinadas o franquismo en Galicia.

Expón o Bloque tamén que anualmente se organice un acto institucional con motivo desta data e crense os 'Premios dá Galiza Mártir', co obxecto de "recoñecer a entidades e persoas cunha traxectoria destacada na recuperación da memoria histórica democrática galega.

Avoga a iniciativa nacionalista, así mesmo, por desenvolver anualmente un programa de actividades para dar a coñecer a vida e a obra de Alexandre bóveda e dos seus compañeiros e compañeiras de xeración que foron perseguidos e asasinados o franquismo.

Finalmente, insta a dirixirse ao Goberno central para que se promovan as iniciativas necesarias para a rehabilitación de Alexandre Bóveda e para a anulación da sentenza que o condenou á morte, así como para a anulación de todas as sentenzas, expedientes e sancións ditadas durante a ditadura ditadas contra galegos por motivos políticos, ideolóxicos, de crenzas, de raza ou de identidade e diversidade sexual.

O ANTECEDENTE DE BALTAR

Á marxe da formulación nacionalista, xa coñecido, hai un antecedente na demanda de instituir o 17 de agosto de cada ano como 'Día da Galicia Mártir' e está na Deputación de Ourense, que dirixe o popular Manuel Baltar.

E é que, en 2019, o pleno da Deputación aprobou unha iniciativa impulsada polo PP na que se instaba ao Parlamento galego a declarar o 17 de agosto como 'Día dá Galicia Mártir'. "Somos o Partido Popular de Ourense, un partido galeguista que se identifica con todo o que fomos e somos como país", esgrimiu o popular Manuel Doval no debate celebrado na institución provincial.

Exterior do Parlamento de Galicia.. EUROPA PRESS - Arquivo | Fonte: Europa Press